De autobiografische roman ‘Dit is niet wat er zal gebeuren.’ gaat over fertiliteitsproblemen, moeilijke momenten, maar ook over de schoonheid die daarin schuilgaat.
Zita Theunynck: ‘Niemand wil het koppel zijn waarvan iedereen weet van het ivf-traject, maar bij wie het nooit lukt’
Een op zes Belgische koppels heeft medische begeleiding nodig om zwanger te geraken, en terwijl dat cijfer hoog is, blijft het toch een taboe. Zita Theunynck, de auteur van bestseller ‘Het wordt spectaculair. Beloofd.’, schreef niet enkel mee aan ‘De Club’, maar komt ook naar buiten met een uiterst persoonlijke roman over het onderwerp. “’Dit is niet wat er zal gebeuren.” is het allerpersoonlijkste dat ik ooit geschreven heb’, vertelt de auteur.
‘Ik lig op een ziekenhuisbed, aan een infuus met weeënremmers. Alles om de twee kindjes die 26 weken oud zijn in mijn buik te houden. De volgende 48 uren zullen uitwijzen of ze nu al geboren worden of niet. 48 uren die de rest van hun leven zullen bepalen. En dat van mij.’ Dit staat te lezen op de achterflap van het nieuwe boek van auteur en scenarist Zita Theunynck, en is meteen het startpunt van ‘Dit is niet wat er zal gebeuren.’.
In 2017 schreef Zita de bestseller ‘Het wordt spectaculair. Beloofd.’ en zes jaar later staat er nu opnieuw een boek van haar op de planken. Geen fictie deze keer, maar een autobiografische roman waarin de auteur je meeneemt in een zeer intiem en kwetsbaar deel van haar leven. ‘Mijn eerste boek was fictie, waar hier en daar kleine delen van mezelf inkropen. De manier waarop ik een Prince-koek eet, om maar een voorbeeld te geven. Helemaal anders dan dit boek, dat volledig mijn eigen verhaal is.’
Het is makkelijk om te denken dat iets “niet zo erg was” eens het wat verder in het verleden ligt, terwijl de situatie je op het moment zelf wel hard raakt.
Hoe kwam je op het idee om van je tweede boek een autobiografisch verhaal te maken?
‘Een groot deel van de dingen die nu in mijn boek staan, stonden ooit in een mapje op mijn gsm, getiteld: iPhone notities die niemand ooit zal lezen (lacht). Dat was ook oprecht het plan. Na “Het wordt spectaculair. Beloofd.” werd er namelijk wel vaak aan mijn mouw getrokken om een tweede boek te schrijven, maar voelde ik nooit de drang om het daadwerkelijk te doen. Op dat moment had ik ook mijn handen vol met series schrijven en dacht ik dat dat tweede boek er ooit wel weer eens zou komen, als ik er de tijd voor had. Tot ik plots thuis zat met mijn twee kindjes en begon te schrijven om wat ik doormaakte te verwerken. Het was dus geen bewuste keuze om een autobiografisch boek te schrijven, het verhaal drong zich gewoon aan me op.’
Je schreef ook mee aan ‘De Club’, een serie over drie koppels die een fertiliteitstraject doorlopen. Hoe was het om een scenario te schrijven over iets wat je zelf hebt meegemaakt?
‘Terwijl ik “De Club” schreef zat ik zelf midden in dat fertilteitstraject. Enerzijds was dat lastig omdat ik er zo nog harder op focuste, maar anderzijds kreeg ik niet de kans om alle gevoelens die me op dat moment bestormden te gaan rationaliseren. Het is makkelijk om te denken dat iets “niet zo erg was” eens het wat verder in het verleden ligt, terwijl de situatie je op het moment zelf wel hard raakt. Dat is wat de reeks zo realistisch maakt, want Leander (Leander Verdievel die meeschreef aan het scenario, samen met scenaristen Sara Theunynck en Hilde Pallen nvdr.) en ik konden aan de hand van onze eigen ervaringen beslissen welke scènes er zeker in moesten.’
‘De Club’ blijft natuurlijk wel fictie en is niet exact jouw verhaal. Was het toch een duwtje in de rug om je boek te schrijven?
‘Eigenlijk vond ik dat ik aan “De Club” wel genoeg had kunnen schrijven om het fertiliteitstraject te verwerken, tot ik op die bewuste 26 weken in mijn zwangerschap in het ziekenhuis belandde en niet mocht bevallen. Op dat moment kreeg het traject weer een nieuwe lading. Toen bleek dat ik zwanger was, was ik namelijk zo opgelucht: we hadden het eindelijk gehaald. Maar dan kom je plots in het ziekenhuis terecht en merk je dat je er toch nog steeds niet bent. Het leven gaat gewoon nooit zoals je verwacht. Er is altijd wel weer een nieuwe twist of hobbel in de weg, net zoals dat bij fictie gaat. Dat is wat me ertoe aanzette om dit boek te schrijven.’
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
De laatste tijd wordt er opener gepraat over vruchtbaarheid, ivf, zwangerschapsverlies. Toch blijft het moeilijk om de eerste stap te zetten en zo’n gesprek te starten. Hoe was het voor jou om de eerste keer die drempel over te gaan?
‘Ik heb normaal gezien maar weinig schaamte en ben een open boek, pun intended. Mijn fertiliteitsproblemen waren echter toch iets moeilijker om te delen, om verschillende redenen. Zo dacht ik dat mensen er alsmaar naar zouden vragen eens je het verteld hebt en dat ik enkel nog daarover zou moeten vertellen. Daarnaast is er de onzekerheid van de uitkomst, want wat als het niet lukt? Dan ben je het koppel waarvan iedereen weet dat ze met ivf bezig zijn en bij wie het nooit lukt. Ik was bang dat er dan een sluier van tragiek over mij en mijn man zou komen hangen. Zolang je zelf in onzekerheid leeft, is het moeilijk om erover te praten. Maar het werd allemaal nét lichter eens ik de stap wél durfde te zetten om te praten.’
Een vrouw van boven de 30 die een glas alcohol afslaat, krijgt onvermijdelijk vragen. Terwijl je op dat moment niet wil dat iemand zomaar de conclusie trekt dat je zwanger bent, want wie weet hoe lang je al aan het proberen bent en hoe vaak het al mislukt is.
Leg uit?
‘Zolang de mensen in je omgeving het niet weten, kan je op veel lastige situaties botsen. Als je bepaalde medicatie neemt voor je traject of net een inseminatie hebt gehad, mag je bijvoorbeeld niet drinken. En een vrouw van boven de 30 die een glas alcohol afslaat, krijgt onvermijdelijk vragen. Terwijl je op dat moment niet wil dat iemand zomaar de conclusie trekt dat je zwanger bent, want wie weet hoe lang je al aan het proberen bent en hoe vaak het al mislukt is. Soms wil je ook liever thuisblijven dan een avondje uitgaan, omdat je de volgende ochtend al om 7u in de kliniek moet staan. Het laatste wat je dan wilt is “saai” genoemd worden, terwijl er eigenlijk vanalles gaande is.
Het was dus een opluchting eens mijn vrienden en familie het wisten, omdat ik gewoon kon doen wat ik moest doen en kon luisteren naar mijn lijf, zonder moeilijke vragen of veelbetekenende blikken. Het vertellen was één keer door de zure appel heen bijten, maar alle steun en begrip die ik achteraf kreeg waren het helemaal waard.’
Van het vertellen aan je dichte kring naar je verhaal delen met lezend Vlaanderen is een grote stap. Heb je zenuwen voor hoe het boek ontvangen zal worden?
‘Eigenlijk wel. Tijdens het schrijven stond ik niet stil bij het feit dat andere mensen dit gaan lezen, maar nu begin ik me dat toch te realiseren. Er zijn al een paar nachtmerries geweest (lacht). Aangezien dit het allerpersoonlijkste is wat ik ooit heb uitgebracht, zouden potentiële negatieve reacties me dan ook harder raken dan bij mijn vorige boek. Maar tegelijkertijd is die eerlijkheid, persoonlijkheid en rauwheid net hetgeen wat dit verhaal nodig had.
Ik heb er als auteur wel op gelet dat het verhaal los van de autobiografische aspecten goed opgebouwd is. Dit is geen dagboek, maar een echt levensverhaal dat evengoed fictie had kunnen zijn. Ik wilde dat iemand die mij absoluut niet kende, hier ook iets aan zou hebben.’
Op begrafenissen lachen wij evenveel als bij geboortes, want een lach is therapeutisch. Het helpt je ontspannen en staat je toe even te ontsnappen uit de zwaarte van het moment.
Heb je daarom humor in je boek gestoken, of was dat ook tijdens je fertiliteitstraject een belangrijke houvast?
‘Ik denk dat dat eigen is aan mezelf. Humor is hoe mijn familie en ik met moeilijkere dingen omgaan. Op begrafenissen lachen wij evenveel als bij geboortes, want een lach is therapeutisch. Het helpt je ontspannen en staat je toe even te ontsnappen uit de zwaarte van het moment. Zelfs op de moeilijkste momenten in ons fertiliteitstraject vonden mijn man en ik dus wel een manier om te lachen, want humor hielp ons om even te ontsnappen en de zaken te relativeren. “Dit is niet wat er zal gebeuren.” is dus vooral een optimistisch en hoopvol boek, ondanks de zware thematiek.’
Wat wil je naast hoop nog meegeven aan iedereen die dit boek leest?
‘Toen ik in het ziekenhuis lag met twee baby’s waarvan we niet zeker wisten of ze het zouden halen, heb ik een heleboel autobiografische boeken gelezen met de meest uiteenlopende thema’s. Toch hadden ze allemaal één iets gemeenschappelijk: ze gingen over mensen die moesten leren omgaan met een situatie waar ze zelf niets aan konden doen, net als ik. In het leven maak je onvermijdelijk dingen mee die lastig zijn, maar de oplossing zit niet in wat er gebeurt, maar in hoe je ermee omgaat. Ik hoop dus dat anderen troost en kracht kunnen putten uit mijn boek, net zoals ik heb gevonden in alle boeken die ik toen gelezen heb.’
Tot slot: krijgen je kinderen het boek te lezen eens ze ouder zijn?
‘Absoluut! Mijn man stelde me daar ook altijd mee gerust, want als niemand het goed vindt, is het op z’n minst voor onze kindjes. Al gaat een groot deel van het boek ook over de manier waarop ik hun papa ontmoet heb en hoe we aan kinderen zijn begonnen, dus waarschijnlijk zullen ze dat veel te gênant vinden eens ze oud genoeg zijn om het te lezen (lacht). Maar kijk, op dit moment verkeer ik nog in de illusie dat dit het mooiste cadeau is dat we hen konden geven.’
Lees ook:
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
