Silke (29) en Laura (27) leerden elkaar kennen aan de VUB, waar ze allebei radio- en televisiejournalistiek studeerden. Ze ontdekten dat ze een stiekeme passie voor true crime delen en besloten met een fles cava en een hoop zenuwen samen achter de microfoon te kruipen. Drie jaar en een mooi aantal
Liefhebbers van true crime die series als ‘Making a Murderer’ bingen of de podcast der misdaadpodcasts ‘Serial’ beluisterden, zullen even schrikken bij de eerste kennismaking met ‘De Volksjury’. De zwaarwichtige toon ontbreekt, in ruil krijg je een luchtige doch gepassioneerde bespreking van een al dan niet opgeloste moordzaak, waarin de spanning op tijd en stond verbroken wordt door een mopje en wat gegiechel.
Het is vermoedelijk die lichtvoetige stijl die ‘De Volksjury’ zo populair maakt. Dat en het feit dat ze pioniers zijn in het veld van de Vlaamse podcast, waar je over het algemeen een bekende naam nodig hebt om luisteraars aan te trekken en true crime geen plaats had vóór Silke en Laura de eerste aflevering van ‘De Volksjury’ – over Christine Van Hees, een 16-jarig meisje dat in 1984 vermoord teruggevonden werd in een champignonkwekerij – in 2017 op Spotify postten.
Nieuwsgierigheid en voyeurisme
We spreken Silke (bruin haar) en Laura (blond haar) elk vanuit hun eigen kot; het ene in Antwerpen, het andere in Brussel. Het is op diezelfde manier dat de vriendinnen tijdens de lockdown hun podcasts opnamen. Dankzij een digitale verbinding, een investering in een extra microfoon en veel vrije tijd slaagden de amateur-speurders erin elke week een nieuwe podcast te posten, een quarantaine-cadeautje voor de trouwe luisteraars die weten dat ze normaal twee weken moeten wachten op een aflevering. ‘Er werd gevraagd om meer te posten, dus doen we dat voor onze luisteraars’, vertelt Silke. ‘De lockdown heeft onze band met ons publiek echt sterker gemaakt. Het is alsof we die periode samen hebben beleefd.’
Dankzij enkele technische snufjes merk je als luisteraar niet eens dat Silke en Laura niet zoals gewoonlijk samen in een kamer zitten, tenzij wanneer er gegiecheld wordt omdat het beeld van de ander stilstaat of het geluid bij hen even wegvalt. ‘Ik overdrijf niet als ik zeg dat het tijdens de lockdown steeds mijn hoogtepunt van de week was om het met Laura over true crime te hebben’, lacht Silke. Laura beaamt: ‘De podcast heeft mij erdoor geholpen op momenten dat ik het echt had gehad.’
Hoe zijn jullie op het idee voor ‘De Volksjury’ gekomen?
Silke: ‘Het idee is ontstaan op een feestje. Laura wist dat ik naar podcasts luisterde en vroeg een beetje schoorvoetend of ik ook van true crime hield. Natuurlijk zei ik ja. Het idee om zelf een misdaadpodcast te maken was er snel, vooral omdat we een radio-achtergrond hebben en podcasting allebei een heel interessant medium vinden. We hebben een paar keer afgesproken om dingen op punt te zetten, maar zijn vrij snel begonnen met opnemen.’
Laura: ‘We hadden gezegd: we gaan een testaflevering opnemen en dan zien we wel. Die hebben we gewoon gepost. Toen konden we niet meer terug (lacht).’
Nu onze fanbase groeit, krijgen we dagelijks suggesties van moordzaken om te bespreken in een volgende podcast.
Hoe vinden jullie zaken om te bespreken?
Laura: ‘We hebben allebei een lijst van “favoriete” moordzaken in ons hoofd (lacht). We zijn fan van true crime, dus we luisteren zelf vaak naar misdaadpodcasts. Daar vinden we inspiratie. En nu onze fanbase groeit, krijgen we dagelijks suggesties voor een volgende podcast. Dat zijn heel vaak Belgische zaken, maar ook zaken waarvan we nog nooit hadden gehoord. Het is super handig en dankbaar dat onze luisteraars ons op die manier helpen. Zo stond de cafémoord in Geraardsbergen, die we in een van de laatste nieuwe podcasts bespreken, allang op het lijstje in m’n hoofd maar de zaak was een beetje naar de achtergrond verdwenen. Tot een luisteraar me eraan deed denken.’
Silke: ‘We zijn begonnen met onopgeloste moorden, maar na een tijdje kregen we heel veel vragen van luisteraars om ook opgeloste zaken te bespreken. Dus ja, we deliver (lacht). We hebben ons concept dan maar een beetje aangepast. Sowieso vinden wij elke moordzaak zeer boeiend, of die nu opgelost of onopgelost is.’
Waarom is true crime zo populair?
Laura: ‘Voor mij is het een combinatie van nieuwsgierigheid en voyeurisme. Ik ben van nature heel nieuwsgierig, daarom ben ik journalistiek gaan studeren. Bij true crime komt er het voyeuristische bij. De kans dat je dit zelf meemaakt, is – laat ons hopen – miniem. Door die zaken te bestuderen, kan je het op een veilige manier van dichtbij bekijken.’
Silke: ‘Wat het voor mij interessant maakt, is wat erachter zit. Wat drijft iemand ertoe om op zo’n misdaad over te gaan? Jef Vermassen zei het: iedereen kan een moordenaar worden. Maar wat maakt dat je een Ted Bundy krijgt of dat er een familiedrama gebeurt? Wat is de druppel die de emmer doet overlopen? We schilderen moordenaars vaak af als monsters, maar uiteindelijk zijn het ook mensen. Elke mens begint met een tabula rasa en ergens onderweg gaat het mis. Voor mij is het heel fascinerend om te zien wanneer die grens wordt overschreden. Ik denk dat het voor veel van onze luisteraars dat ook is: het willen begrijpen hoe zoiets kan gebeuren.’
We schilderen moordenaars vaak af als monsters, maar uiteindelijk zijn het ook mensen.
Laura: ‘Dat geldt zeker voor Belgische zaken zoals die van Marc Dutroux. We willen weten hoe het zover is kunnen komen en vooral hoe we ervoor kunnen zorgen dat zoiets in de toekomst niet meer gebeurt. Hetzelfde geldt voor de moord op Julie Van Espen. We willen er alles over weten, niet enkel uit nieuwsgierigheid en voyeurisme, maar ook om onszelf te wapenen tegen zoiets. Op een of andere manier zorgt die kennis voor een gevoel van veiligheid. Dat is toch wat we horen van luisteraars.’
Bespreken jullie recente zaken zoals die van Julie? Of die van Theo Hayez?
Silke: ‘De zaak van Theo Hayez is nog onopgelost. Het zou interessant kunnen zijn om die te bespreken om ze terug wat in de aandacht te brengen. Maar Julie Van Espen is veel, veel, veel te vroeg. Er waren veel luisteraars die het vroegen, maar het is gewoon veel te vroeg.’
Laura: ‘Onze regel is: zolang het gerechtelijk onderzoek nog loopt, doen we het beter niet. Bij Julie Van Espen is er een dader die nog veroordeeld moet worden. Hij komt waarschijnlijk voor een assisenjury. Ik wil met onze podcast geen personen beïnvloeden die achteraf moeten oordelen in een jury. Ook al is de kans klein dat dat gebeurt.’
Onverantwoord speculeren
Jullie noemen wat jullie doen in de podcast ‘op een onverantwoorde manier speculeren’. Wat bedoelen jullie daarmee?
Laura: ‘We wilden onszelf daarmee indekken. We hebben allebei geen achtergrond in de rechten, de criminologie, politiewerk,... We maken fouten en we willen niet dat mensen ons daarop pakken. We proberen zo duidelijk mogelijk te zijn, maar we kennen niet alle details en schamen ons er niet voor als er eens een foutje in sluipt. Het is niet het opzet van onze podcast om een perfecte, gedetailleerde weergave van de feiten te geven. Maar als luisteraars ons contacteren over een feitelijke fout, zetten we die wel direct recht in een volgende podcast.’
Jullie lachen flink wat af in de podcast, ondanks het ernstige thema. Kan je daar te ver in gaan?
Silke: ‘Ik heb niet het gevoel dat we te ver gaan, omdat ik in eer en geweten kan zeggen dat wij nooit met de slachtoffers lachen. Bij ons drieluik over Dutroux hebben we wel op voorhand tegen elkaar gezegd: dit moeten we zo sereen mogelijk doen. Uiteraard hebben we daar grapjes gemaakt, bijvoorbeeld over het feit dat er zo veel Michels in die zaak verwikkeld zijn, maar we lachen niet met de zaak op zich of met de slachtoffers. Dat zouden we nooit doen.’
Laura: ‘Uiteraard ben je daar af en toe wel onzeker over. Het is mijn grootste angst dat familie van slachtoffers zou zeggen: wat voor een respectloze trut ben jij.’
Silke: ‘Gelukkig hebben we nog nooit zo’n reacties gehad van nabestaanden. Wel van andere luisteraars. Er staan enkele reviews op iTunes van mensen die het respectloos vinden wat wij doen, al zijn die negatieve reacties zeer in de minderheid. Ik heb gemerkt dat er twee extremen zijn: of je vindt het fantastisch wat we doen, of je vindt het echt heel slecht. Ik snap zeker dat het niet voor iedereen weggelegd is. Maar die slechte reacties komen dubbel zo hard binnen. Maar goed, we weten dat we onze basis van trouwe luisteraars hebben die het goed vinden. Daar trekken we ons aan op.’
Ik heb gemerkt dat er twee extremen zijn: of je vindt het fantastisch wat we doen, of je vindt het echt heel slecht.
Laura: ‘We willen dat mensen na het beluisteren van onze podcast met een goed gevoel verdergaan met hun dag. Ondanks de gruwelijke feiten die we bespreken, blijft het een vorm van ontspanning. Daarom is het belangrijk dat we die comic relief erin stoppen.’
Podcasts worden steeds populairder in België. Vooral tijdens de lockdown leek iedereen te luisteren. Zien jullie dat in de cijfers?
Silke: ‘De cijfers zijn jouw ding, Laura (lacht).’
Laura: ‘Ik zou de cijfers van de laatste maanden eens goed moeten bekijken om het te kunnen zeggen, maar we zijn alleszins niet gedaald. Ik hoorde dat sommige podcasts minder luisteraars hadden tijdens de lockdown. Veel mensen luisteren naar podcasts in de auto op weg naar het werk en dat viel weg. De laatste keer dat ik keek hadden we per aflevering zo’n 15.000 luisteraars.’
Onze luistercijfers zijn vorige zomer geëxplodeerd, terwijl we toen zelfs niet aan het posten waren.
Silke: ‘Vooral vorige zomer viel het ons op dat onze cijfers plots explosief stegen. Dat was gek, want we waren toen in pauze omdat Laura op wereldreis was (lacht). Voor de zomer hadden we zo’n 200 volgers op Spotify, waar we al super blij mee waren, en na de zomer hadden we er plots 1.000. Daarna is het heel snel gegaan. Ondertussen zitten we aan bijna 13.000 volgers op Spotify. We hebben geen verklaring voor die snelle stijging, maar het zal er wel mee te maken hebben dat podcasts in België steeds meer voet aan de grond krijgen.’
Ik beluisterde net de laatste nieuwe podcast (aflevering 49 werd op de ochtend van het interview gepubliceerd, red.) en hoorde voor het eerst een advertentie.
Laura: ‘Heb je die al gehoord? Het is onze allereerste aflevering met reclame ooit. We hebben daar keiveel stress over, dus we zijn blij dat dit interview ons een beetje kan afleiden (lacht).’
Silke: ‘Het is een heel grote stap voor ons. We zijn sinds 2017 bezig met deze podcast en hadden nóóit gedacht dat we ooit een advertentie in onze podcast zouden kunnen stoppen. Dit is echt een mijlpaal. We zijn allebei zelfstandige in bijberoep moeten worden omdat we nu geld verdienen met onze hobby, dus er komt toch wel wat bij kijken. Deze advertentie is een eerste poging en we zullen wel zien waar het naartoe gaat.’
Zijn jullie bang zijn dat luisteraars zullen afknappen op advertenties?
Laura: ‘Ik heb van alles schrik. We posten vandaag een zaak uit België en dan heb ik weer schrik dat er slechte reacties gaan komen van familie van slachtoffers. Dat is een vorm van onzekerheid die ik heb. Weet je, zonder te willen stoefen, maar er is niemand hier in België die ons dit heeft voorgedaan en aan wie we kunnen vragen hoe het moet. Die eerste stapjes die we zetten, moeten we alleen doen. Dat is heel beangstigend.’
Silke: ‘Ik ben bij elke aflevering die we posten zenuwachtig. Tot ik van de luisteraars hoor dat een toffe aflevering was. Na een opname lig ik ‘s nachts te malen over wat ik allemaal gezegd heb. Waarom heb ik dat gezegd? Misschien gaan mensen dat verkeerd interpreteren? Hetzelfde met de advertentie. We hebben het op een ludieke manier proberen aanpakken zodat het er dik op ligt dat het een advertentie is. We hopen dat de mensen er goed op reageren. Uit eigen ervaring weet ik dat het niet altijd aangenaam is als je aflevering onderbroken wordt voor reclame, maar ik hoop dat onze luisteraars beseffen dat we ’t tot op zekere hoogte nodig hebben.’
Laura: ‘Dit is de enige manier om onze podcast naar een hoger niveau te tillen. We willen heel graag liveshows brengen of merchandise maken, vooral omdat onze luisteraars dat vragen, maar voor die dingen heb je startkapitaal nodig. Dit is de enige manier om dat te krijgen. Dit en de lotto winnen (lacht).’
Zouden jullie er jullie hoofdberoep van willen maken?
Laura: ‘Dat is de droom, ja. Maar ik denk dat het heel moeilijk zal zijn in ons taalgebied om te kunnen leven van podcasting.’
Silke: ‘Idem. Dit is zo leuk om te doen. Het researchen voelt zelfs niet als werk aan omdat het binnen ons interessegebied ligt. Ik doe mijn werk nu ook graag, maar mijn hart ligt meer bij audio. Daar heb ik ook voor gestudeerd. Ik hoop dat “De Volksjury” ooit deuren kan openzetten voor andere podcasts die we kunnen maken, zodat we er op die manier wel van kunnen leven. Maar zover zijn we echt nog lang niet (lacht).’
Maar jullie blijven dus nog wel even doorgaan?
Laura: ‘Zolang er moorden gepleegd worden, blijven we gaan (lacht).’
Silke: ‘We zijn het nog lang niet beu. Ik heb het gevoel, ondanks dat we in 2017 begonnen zijn, dat we nu pas vertrokken zijn. Ik vind dit zo boeiend. Ik blijf ook zelf naar misdaadpodcasts luisteren, dus zolang die interesse blijft, is er voor mij geen stoppen aan.’
Je kan ‘De Volksjury onder meer beluisteren op Spotify en Soundcloud.
Lees ook:
- LUISTERTIPS: 15 meeslepende misdaadpodcasts voor fans van true crime
- 12 boeken en podcasts die je racisme en white privilege beter helpen begrijpen
- DE POD OP: 5 redactrices verklappen hun favoriete podcasts
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
