Angelique verdiept zich in het evenwichtssysteem bij astronauten en de invloed van ruimtereizen op hun brein.
Angelique Van Ombergen (29) staat op de Forbeslijst ’30 Under 30′ voor beloftevolle wetenschappers
Frank De Winne en Dirk Frimout, veel verder reikt onze kennis van astronauten niet. Maar voor Angelique (29) zijn planeten, ruimtevaart en satellieten dagelijkse kost.
‘Ik moet toegeven dat ik pas echt interesse heb gekregen voor ruimtevaart tijdens mijn doctoraat. Ik vond het altijd wel boeiend, maar het was niet zo dat ik er als kind al echt van droomde om astronaut te worden. Ik was vroeger in heel wat dingen geïnteresseerd, dus die fascinatie kwam veel later.’
‘Na mijn master audiologische wetenschappen kreeg ik de kans om een doctoraat te doen en koos ik ervoor me te verdiepen in het evenwichtssysteem bij astronauten en de invloed van ruimtereizen op hun brein. Zij hebben daar namelijk vaak problemen mee tijdens en na ruimtereizen, en die bevindingen zouden ook interessant kunnen zijn voor andere evenwichtspatiënten. Het is toen, door dat project, dat ik een enorme liefde heb ontwikkeld voor alles wat met ruimtevaart te maken heeft, en dan vooral bemande ruimtevaart. Ik heb dus absoluut geen typisch parcours afgelegd.’
Coördineren boven analyseren
‘Eigenlijk kwam ik behoorlijk onverwacht bij ESA terecht. Ik zag dat er een vacature was bij human research, een positie waarvoor je maar zelden kan kandideren bij ESA. Ik wilde mijn kans wagen, hoewel ik mijn postdoc op dat moment nog niet had afgerond en ik ook helemaal niet op zoek was naar een andere job. Soms kan het snel gaan… Maar ik ben wel ongelooflijk blij dat ik hier mag werken. Het sluit helemaal aan bij mijn interesses. Ook het idee dat ik bijdraag aan iets wat redelijk uniek is, vind ik supertof. Toch doe ik nu iets totaal anders dan tijdens mijn postdoc; ik doe zelfs geen onderzoek meer, al blijf ik wel deels betrokken bij het onderzoek naar de hersenen van astronauten. Mijn dagdagelijkse functie is wetenschappelijk coördinator. Ik zorg ervoor dat de wetenschap voor ESA zo goed mogelijk verloopt: de juiste wetenschappers zoeken voor toekomstige projecten, zorgen dat de huidige wetenschappers hun projecten naar behoren kunnen uitvoeren… Ik coördineer nu meer, maar ik mis het researchen niet. Ik sta immers nog zo dicht bij wetenschappen. Ook tijdens mijn postdoc vond ik het leuk om na te denken over wat we in de toekomst moesten doen of wat we geleerd hadden uit projecten; veel meer dan door achter een computer of in een labo kruipen en te analyseren.’
Reis naar Mars
‘Vorige zomer nam ik deel aan een Marssimulatiemissie. Als ruimtevaartonderzoeker is isolatie een van de belangrijkste aspecten, en dat beïnvloedt uiteraard ook het brein. Die kans wilde ik niet laten liggen, want ik kon zelf ervaren wat het was om in zulke omstandigheden te leven. Veel boeiender en leerrijker dan honderden artikels lezen, leek me. De bedoeling van die missie was om te onderzoeken wat er gebeurt met mensen – vooral het psychologische aspect ervan – als we hen voor langere tijd opsluiten en doen alsof we op Mars zitten. Hoe gaan mensen in interactie met elkaar? Hoe verandert de groepsdynamiek? Hoe gaan mensen om met een noodgeval?’
Sommige van de andere deelnemers zijn tijdens die Marssimulatiemissie vrienden voor het leven geworden.
‘Vijftien dagen lang leefde ik met vijf anderen in een habitat: een oude legerbasis die was omgebouwd. Die bestond uit een kleine slaapkamer met drie stapelbedden, een kleine keuken, een berging voor eten en sportmateriaal, twee laboratoria en een kleine ruimte met voor elk een bureautje. Bij die militaire basis was er ook een hangar, waar een Marslandschap was nagemaakt. Soms simuleerden we dan dat we een opdracht hadden, trokken we ons ruimtepak aan en deden alsof we op Mars waren. Tuurlijk waren die muren er en wisten we dat we niet écht op Mars zaten, maar het gevoel en concept waren er wel. Er was ook een communicatie-delay: stelden we een vraag aan het basisstation, dan kregen we pas na 20 minuten antwoord. Onze dagen zaten propvol met onderzoek doen, vragenlijsten invullen, de habitat onderhouden en sporten. ’s Avonds, na acht uur, keken we samen een film of speelden we een spel. Ik vond het een enorm boeiende ervaring, ook omdat ik commander was. Sommige van de andere deelnemers zijn in die twee weken vrienden voor het leven geworden. Het lastigste van die hele missie was wellicht het gebrek aan contact met mijn omgeving: drie berichten heb ik kunnen sturen naar mijn vrouw, en that’s it. Ook het gebrek aan frisse lucht vond ik een enorm gemis. Het gebrek aan privacy en gevriesdroogd voedsel moeten eten, vond ik daarentegen niet zo’n probleem.’
Hectisch
‘Sinds mijn studies won ik al verschillende prijzen. Afgelopen jaar ontving ik de PhD Cup voor mijn doctoraat, ik won ook al een prijs voor wetenschapscommunicatie en in 2016 ontving ik een Amelia Earhart Fellowship voor vrouwen die onderzoek doen rond aerospace. Dat laatste deed me wel wat, want het ging om een internationale prijs. En onlangs zette het Amerikaanse magazine Forbes me op “30 Under 30”, de lijst van meest beloftevolle wetenschappers. Dat was echt fantastisch!‘
Ik zet me in voor vrouwen in de wetenschap, want we zijn nog wel ondervertegenwoordigd en dat wil ik graag veranderen.
‘Zelf geniet ik er enorm van om mijn passie door te geven. Ik bracht een jeugdboek uit over de werking van de hersenen, publiceer binnenkort een tweede boek voor kinderen – “Reis naar de Sterren”, dat ik samen met Stijn Ilsen schreef -, ik hou een blog bij en ga geregeld spreken voor groepen. Ik hou van die afwisseling. Dat is soms wel hectisch, moet ik toegeven, maar het geeft me echt energie. Daarnaast zet ik me in voor vrouwen in de wetenschap, want we zijn nog wel ondervertegenwoordigd. Dat breng ik graag onder de aandacht, en dat wil ik graag veranderen. Daarom vind ik het fijn om als vrouwelijke wetenschapper naar buiten te komen, en wie weet inspireer ik wel iemand om ook in wetenschappen aan de slag te gaan. Het is immers écht een misverstand dat wij daarvoor minder geschikt zouden zijn. Integendeel!’
Lees ook:
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
