‘De traditionele manier van sparen is voor velen aan het veranderen.’
Drie experten over de voor- en nadelen van sparen
Is sparen passé? De een vindt een financiële buffer een absolute must, de ander vindt spaargeld geen graadmeter voor geluk. Maar wat denken de experten?
Behoort sparen tot het verleden? Waarom spaart de een en geeft de ander liever uit? En wat zijn de voor- en nadelen van sparen? Wij vroegen het aan drie experten: financieel expert Stijn Derynck, psychologe Dorien Vander Trappen en budgetcoach Katia Martens.
Behoort sparen tot het verleden?
Stijn Derynck, financieel expert en oprichter van Het Financieel Huis: ‘In een wereld waar directe consumptie hoogtij viert en de kosten van levensonderhoud stijgen, is er een opkomende trend waarbij mensen minder sparen of er zelfs helemaal van afzien. In essentie is sparen het opzijzetten van een deel van je inkomen voor toekomstig gebruik, zeg maar uitgestelde consumptie. Sparen kan ook een financiële gewoonte zijn die je helpt financiële stabiliteit op te bouwen en specifieke doelen te bereiken, zoals bijvoorbeeld een huis kopen of je pensioen plannen. Maar de traditionele manier van sparen is voor velen aan het veranderen. De veranderende economische omstandigheden en de druk van de huidige samenleving hebben sommige mensen doen besluiten om op een andere manier naar sparen te kijken.’
Niemand wordt gelukkig van het aan de kant hebben staan van een berg geld, tenzij het gelabeld is voor een specifiek doel.
Katia Martens, budgetcoach en oprichter van Budgetminded: ‘We leven in een tijd waarin geld op een spaarboekje amper iets oplevert. Ik merk dat het merendeel van de mensen nog altijd wil sparen, maar niet langer met het idee om het geld zomaar op hun spaarboekje te laten staan. Ik geloof ook niet in sparen om te sparen. Niemand wordt gelukkig van het aan de kant hebben staan van een berg geld, tenzij het gelabeld is voor een specifiek doel. Spaar je voor de eigen inbreng voor een woning, een vakantie van twee weken naar Zuid-Afrika of een nieuw interieur? Mensen die bij mij in coaching komen, doen dat omdat ze meer willen sparen, maar weten niet altijd waarvoor ze willen sparen. Maak je doelen zo specifiek mogelijk, anders lukt het veel moeilijker.’
Waarom spaart de een en geeft de ander liever uit?
Dorien Vander Trappen, psychologe: ‘Dé psychologische factor bij uitstek is in dit geval onze persoonlijkheid: wie ben ik en wat heb ik nodig om te kunnen (over)leven? Mensen die controle en zekerheid belangrijk vinden, zullen een financiële buffer als een van hun graadmeters voor geluk opnemen. Wie eerder een go-with-the-flow-mentaliteit hanteert, hecht daar minder belang aan.’
‘Een andere factor die bijdraagt, is onze levensstijl, en die wordt bepaald door elementen zoals wat we geleerd en gezien hebben als kind, onze omgeving en de mensen met wie we ons omringen. Iemand die opgegroeid is in een gezin waarin sparen belangrijk was en vandaag in een omgeving vertoeft die graag zijn zaakjes op orde heeft en waar je jezelf niet populair maakt met geld à volonté uitgeven, zal zich daar ook naar gedragen. Aangezien mensen biologisch gezien groepsdieren zijn, conformeren we ons naar de groep. Als je iets uitzonderlijks meemaakt – zoals een ongeval, ziekte en/of een trauma – zal je mogelijk anders reageren dan die groep.’
‘Spaargeld kan een graadmeter voor geluk zijn als je graag op safe speelt, maar het bepaalt nooit finaal je geluk.’
‘Een laatste factor is onze reactie op ingrijpende gebeurtenissen. Ziekte blijkt bijvoorbeeld vaak voor een ommekeer te zorgen. Als je de dood in de ogen hebt gekeken, stel je sowieso je manier van leven in vraag. Wie een ingrijpende gebeurtenis heeft meegemaakt, leeft altijd in een voor en na. Het leven in de periode erna staat veel meer in het teken van wat je nu nodig hebt om gelukkig te zijn, om je goed te voelen, en sparen blijkt daar dan niet bij te horen. Spaargeld kan een graadmeter voor geluk zijn als je graag op safe speelt en je toekomst veilig wil stellen, maar een financiële buffer hebben zal nooit finaal je geluk bepalen.’
Wat zijn de voor- en nadelen van sparen?
Derynck: ‘Een financiële buffer kan van onschatbare waarde zijn in geval van onvoorziene omstandigheden, zoals medische noodgevallen, onverwachte reparaties of verlies van inkomen. Door een noodfonds op te bouwen kan je jezelf beschermen tegen financiële tegenslagen en je onafhankelijkheid vergroten. Het opzijzetten van spaargeld biedt ook de mogelijkheid om doelen te verwezenlijken, zoals een eigen bedrijf starten of een comfortabel pensioen plannen. Spaargeld kan helpen om deze ambities te verwezenlijken en/of de financiële vrijheid waar je naar streeft te bereiken.’
Spaargeld kan helpen om deze ambities te verwezenlijken en/of de financiële vrijheid waar je naar streeft te bereiken.’
‘Het is wel zo dat spaargeld 22 procent gezakt is in termen van koopkracht in een periode van twintig jaar. Hoewel sparen veel voordelen heeft, zijn er ook enkele dingen die je in overweging moet nemen. In tijden van economische neergang kunnen de rentetarieven op spaarrekeningen laag zijn, wat betekent dat de groei van het spaargeld beperkt(er) kan zijn. We moeten beseffen dat sparen op de lange termijn mogelijk niet dezelfde rendementen oplevert als andere investeringsmogelijkheden. De kostprijs van het aanhouden van een financiële buffer kan je bekijken als de premie van een verzekering om direct en altijd aan je centen te kunnen, maar dat er te veel geld op de spaarboekjes staat, is een zekerheid.’
Sparen of toch maar niet?
Martens: ‘Wel of niet sparen is een individuele keuze, maar als budgetcoach zou ik iedereen adviseren om een buffer van drie tot zes maanden loon en/of levenskosten aan de kant te hebben staan. Je weet nooit wat het leven nog op je bord gooit en met een financiële buffer koop je iets meer gemoedsrust. Zelfs als je geen spaarder bent en totaal geen belang aan spaargeld hecht, zou ik toch aanraden om aan pensioensparen te doen. Het fiscaal voordelige karakter van pensioensparen blijft interessant, want afhankelijk van het gestorte bedrag kan je tot dertig procent terugkrijgen van de fiscus. Het zorgt ervoor dat je minder belastingen betaalt en ongeveer honderd euro per maand sparen, is iets om trots op te zijn. Elke werkende Belg krijgt dan wel een wettelijk pensioen, maar je zal jezelf zo dankbaar zijn als je ook zelf nog iets hebt opgebouwd.’
Betaling aan onszelf
Derynck: ‘Het is raadzaam om financieel advies in te winnen bij een professional om je situatie te beoordelen en een strategie te ontwikkelen die aansluit bij je specifieke doelen, risicobereidheid en financiële mogelijkheden. Wees geïnspireerd en vergeet niet eerst jezelf te betalen voor je inzet en ijver. Je werkt voor je geld, dus je laat je zuurverdiende centen dan ook beter een beetje werken voor jou.‘
‘Wat als we sparen beschouwen als een vorm van betaling aan onszelf? Start met jezelf eerst te betalen, als je niet wil of kan sparen. Dat betekent dat je eerst een deel van je inkomen aan jezelf toewijst voor je het aan andere uitgaven besteedt. Dat kan een verschuiving in mindset teweegbrengen en je helpen om doelen te bereiken, ook als traditioneel sparen geen prioriteit heeft. Sparen is misschien wel aan het evolueren, maar het blijft een waardevol instrument om je toekomstige financiële welzijn te waarborgen en geen mens die tegen een goede buffer kan zijn, toch?’
Tekst: Marijke Clabots
Lees ook:
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
