Filmfestival Oostende staat in het teken van vrouwen die tegen de verwachtingen in durven gaan. Op de openingsavond voegde Master Lynn Van Royen de daad bij het woord.
Lynn Van Royen is leading lady op Filmfestival Oostende: ‘Wie zegt dat ik hakken moet dragen op de rode loper?’
Met een draaiperiode voor ‘De Luizenmoeder’ net achter de kiezen en een theaterpremière in de zeer nabije toekomst, vindt Lynn Van Royen (30) toch de tijd om deze week Filmfestival Oostende te leiden als jongste Master ooit. Ze koos ervoor om vrouwen in de kijker te zetten met het thema Leading Ladies. ‘Gewoon vrouwen, want sterke vrouwen dekt de lading niet’, aldus de actrice.
En of Lynn Van Royen er zin in heeft, wanneer we haar op de dag van de grote openingsavond spreken. Enkele uren later zou ze in een prachtige, olijfgroene one shoulder dress, stijlvol gecombineerd met sneakers, op de rode loper verschijnen om Filmfestival Oostende te openen. Als Master koos ze het thema van het festival en maakte ze een selectie van tien films die daarbinnen passen.
‘Ik heb hier zo lang naar uitgekeken en zo veel tijd in gestoken’, vertelt ze enthousiast. ‘Om mijn selectie te maken, heb ik zeker zeventig films bekeken. Ik vroeg aan mensen uit mijn omgeving die met film bezig zijn welke films binnen het thema ze konden aanraden. Dat konden films met vrouwelijke regisseurs en vrouwelijke hoofdrollen zijn, maar ook met actrices die naast het scherm heel wat hebben betekend. Zo kwam ik tot een eerste selectie. In een schriftje schreef ik een korte samenvatting van elke film en hield ik een rating bij: een zwart bolletje was nee, een niet ingekleurd hartje voor een twijfelgeval en een ingekleurd hartje was sowieso ja. Ik heb echt een filmbad genomen (lacht).’
Met het thema Leading Ladies schuift Van Royen vrouwen naar voren. ‘Vrouwen ja, zonder adjectief’, schreef ze maanden geleden al in haar statement. ‘Niet sterk, stoer, sexy of slim. Nee, vrouwen. Die wel durven, die veel over hebben voor waar ze in geloven en die daar voor staan, en daar door gaan. Die los van commentaar toch doen wat zij denken dat ze moeten doen.’ Kortom: leading ladies zijn vrouwen die zich losrukken van de verwachtingen en veronderstellingen die onze samenleving heeft over wat en hoe een vrouw zou moeten zijn, en gewoon hun ding doen. Vrouwen zoals Lynn zelf dus.
Waarom dit thema?
Lynn Van Royen: ‘Omdat het belangrijk is. Omdat het belachelijk is dat dit nog altijd als thema naar voren geschoven móét worden en dat het nog geen evidentie is. Dan denk ik: als jullie het niet als evidentie willen zien, dan ga ik jullie er met de neus op duwen. Dan kan je niet anders dan het zien.’
Zou je het een feministisch statement noemen?
‘Niet per se. Het is gewoon een statement. Het is ook zo genuanceerd als het maar kan zijn. Ik heb het heel bewust uitgeschreven, omdat ik wil dat de mensen ten volle begrijpen waarom ik dit thema heb gekozen, vanwaar het komt en waar mijn nuances liggen. Weet je, de term feminisme heeft doorheen de jaren een negatieve bijklank gekregen, maar in essentie is het iets positiefs dat zowel mannen als vrouwen aanbelangt. Het is niet alleen een vrouwenzaak. Het is zo gekleurd doorheen de jaren, waardoor mensen plots denken dat feministen mannenhaters zijn. Dat houdt totaal geen steek. Daar gaat het niet over.’
Je kan geen eigenschappen aan dé vrouw of dé man toeschrijven, dus laat ons daar mee stoppen.
‘Dit thema gaat vooral over de veronderstellingen en de verwachtingen die er zijn in onze samenleving, zowel voor mannen als voor vrouwen. De definitie van de vrouw noch die van de man is eenduidig. Je kan geen eigenschappen aan dé vrouw of dé man toeschrijven, dus laat ons daar mee stoppen. Een vrouw moet dit, een vrouw moet dat, een vrouw is zo: wie zegt dat? Ik ga vanavond op sneakers naar de première. Wie zegt dat ik hoge hakken moet aandoen? Als ik daar geen zin in heb, dan doe ik dat niet. Het gaat erom dat we niet zomaar dingen doen omdat ze van ons verwacht worden, en dat we kritisch mogen nadenken. En als je tegenkanting krijgt omwille van wat je doet, dan is dat maar zo. Op het einde van de dag, de seconde voor je je ogen sluit, ben je alleen maar met jezelf. Dan ben jij degene die naar je je binnenkant kijkt, niemand anders. Als jij dan vrede hebt met jezelf, dan is het toch goed? Als jij achter alles kan staan wat je hebt gedaan, is het oké.’
Platte schoenen op de rode loper: nog een statement.
‘Ik zal op dit festival ongetwijfeld nog wel hakken dragen, maar op dit moment heb ik er even geen, dus waarom zou ik paniekerig op zoek gaan naar schoenen als ik daar geen zin in heb? Practice what you preach, hè. De boodschap van het festival is dat je je niet moet laten doen door geldende waarden en normen, dus daar leef ik naar. Volgens de regels is het niet helemaal oké om als vrouw zonder hoge hakken op een rode loper te verschijnen, dus ga ik tegen de regels in, in de hoop dat ze aangepast worden. Als er commentaar komt, komt er commentaar, maar ik ga geen pijnlijke voeten hebben vanavond (lacht).’
Ontsnappen mannen meer aan die verwachtingen, denk je?
‘Nee, er zijn gewoon andere verwachtingen. Van hen wordt bijvoorbeeld verwacht dat ze wél voltijds gaan werken en niet thuisblijven om voor de kinderen zorgen. Ik ben er zeker van dat heel veel mannen het moeilijk hebben met die verwachtingen. Daarom zeg ik dat feminisme ook mannen aanbelangt. Er zijn veel mannen die niet blij zijn met de stempel die zij toebedeeld kregen. Het werkt langs twee kanten. Als we die extremen eruit halen en meer tot elkaar komen, dan gaan we elkaar makkelijker vinden. We mogen iets meer vergevend zijn en minder vol van veronderstellingen en vooroordelen.’
Is het specifiek in film nog nodig om de vrouw naar voren te schuiven, omdat ze anders te weinig gezien wordt?
‘Ik denk dat het nog altijd niet volledig in verhouding is, maar we zijn er wel mee bezig. Als je naar Vlaanderen kijkt, zie je toch een serieuze opmars van vrouwelijke regisseurs, scenarioschrijvers en actrices die ook echt bezig zijn met dat thema. De openingsfilm van het festival is daar een mooi voorbeeld van.’
Waarom ‘The Best of Dorien B.’ als openingsfilm?
‘Dat is een heel mooi toeval geweest. Ik had mijn thema voorgesteld en ‘The Best of Dorien B.’ was al de openingsfilm. De twee stonden dus eigenlijk los van elkaar, maar alles is zo mooi in elkaar gevallen. Het thema en de openingsfilm versterken mekaar honderd procent.’
Ben je fan?
‘Ja, ik vind ‘m heel goed. Ik heb de film op m’n computer gekeken en zat echt naar mijn scherm te roepen. ‘Allez! Komaan, Dorien, pak je leven vast! Doe iets!’ Ik wilde in actie schieten in plaats van Dorien, het hoofdpersonage. Het is zo mooi dat ze het uiteindelijk toch doet. Ik was hélemaal mee met de film. Dorien is het perfecte voorbeeld van een vrouw die zich laat leiden door wat er van haar verwacht wordt, om dan een hele transitie door te maken en te eindigen als een leading lady. Het is de perfecte match met het thema.’
Zijn er momenten waarop je het zelf moeilijk vindt om een leading lady te zijn en te volgen wat je gevoel zegt?
‘Ik denk dat ik dat moeilijker vond toen ik twintig was dan nu. Het is iets waarin je groeit. Je leert met het ouder worden beter luisteren naar je buik en je intuïtie. Hoe vaker je dat doet, hoe natuurlijker het voelt en hoe minder het een strijd is die je moet leveren. De momenten waarop het nog moeilijk is, zijn eerder die waarop ik denk: doe ik dit om iemand anders een plezier te doen of omdat ik het zelf wil? Uit liefde voor een ander zal ik nog weleens mijn eigen gevoel aan de kant zetten, maar dingen doen die ik écht niet zie zitten? Nee, dat niet meer.’
Je wilt het niet over ‘sterke vrouwen’ hebben. Is dat een te vaak gebruikte term?
‘Ik vind dat sterk de lading niet dekt. Het impliceert dat je alleen maar flink bent en je goed moet houden. Terwijl ik het even dapper vind als je kan toegeven dat het even niet gaat. Het getuigt voor mij van evenveel kracht dat je aan de alarmbel durft trekken om hulp te vragen.’
Kan je een film van je selectie noemen die we zéker moeten zien?
(denkt lang na) ‘Ik vind ze allemaal zo straf. Maar misschien kan ik de minder gekende “Dolores Claiborne” wel aanraden. Dat is echt een fantastische film uit 1995. De twee hoofdrolspeelsters, Kathy Bates en Jennifer Jason Leigh, spelen zo knap. Ik zat tot op het allerlaatste moment in het verhaal. Als ik tijdens een film zit te roepen naar m’n scherm, dan weet ik dat het goed is. En “Elle” van Paul Verhoeven! Ook een straffe film, met een heel atypische leading lady. Zij is de dochter van een psychopaat die een trauma heeft meegemaakt als kind, waardoor ze nogal verknipt is in haar gedrag. Ze doet dingen waarvan je denkt: eih, wat is dit? Zo straf gemaakt!’
‘Elle’ kan je op zaterdag 14 september om 14u bekijken op Filmfestival Oostende. ‘Dolores Claiborne’ werd al getoond. Filmfestival Oostende loopt nog tot en met zaterdag 14 september. Voor het volledige programma en tickets kan je terecht op www.filmfestivaloostende.be.
Lees ook:
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
