Ze krijgen nog steeds een plekje in ons hart (én onze playlist)!
Waarom blijven Madonna, Britney Spears & co zo populair? Onze redactrice zocht het uit
Britney Spears voert met haar memoires de bestsellerlijst aan, Madonna verkoopt wereldwijd stadions uit en *NSYNC staat met een nieuw nummer in de Ultratop 50. Zijn we in een nostalgische bui of is er meer aan de hand? Flair duikt in de hernieuwde fascinatie voor de popsterren van weleer.
Het jaar is 1998. Een zestienjarige zangeres uit Mississippi tourt langs shoppingcentra in de VS en brengt haar allereerste single uit. In de bijbehorende video danst ze in een schooluniform met plooirokje en twee vlechtjes. Nog geen jaar later begint ze in het geheim te daten met een ander tieneridool, lid van een populaire Amerikaanse boyband. Hun eerste verschijning op de rode loper samen wordt meteen historisch: het duo rockt matching denimoutfits op de American Music Awards in 2001 en kroont zich zo tot prinsenpaar van de popmuziek. Hun namen? Britney Spears en Justin Timberlake.
De comeback van de comeback
Fastforward naar zo’n 23 jaar later. De jeanslooks in kwestie zijn nog steeds een populair Halloweenkostuum voor koppels en de originele dragers ervan worden ondertussen gezien als culturele iconen. Britney Spears staat al maanden bovenaan de bestsellerlijst van The New York Times met haar memoires ‘The Woman in Me’. Justin Timberlake houdt al net zo lang stand in de hitlijsten met ‘Better Place’, soundtrack bij de derde ‘Trolls’-film en het eerste nummer van zijn band *NSYNC in twee decennia. Een koppel vormen de twee allang niet meer, maar afzonderlijk blijven ze het publiek begeesteren, net als andere generatiegenoten uit de gouden jaren negentig.
‘Comebacks zijn van alle tijden’, zegt componist, musicoloog en professor popmuziek aan de KU Leuven Jeroen D’hoe. ‘Dan heb ik het zowel over de terugkeer van artiesten als van genres. Kijk maar naar Motown, bijvoorbeeld. Om de zoveel tijd duikt er opnieuw een nummer met die specifieke sound op. Zo scoorde Phil Collins in 1982 een hit met ‘You Can’t Hurry Love’. Ik vond dat destijds een geweldig nummer en had als kind geen idee dat het om een cover van The Supremes ging. Zo’n twee decennia later bracht Amy Winehouse een nieuwe hulde aan Motown in haar muziek en look. Revivals komen in golven en met de regelmaat van de klok.’
De twintigjarenregel
In de mode spreekt men van een zogenaamde 20-year rule, waarbij trends om de twintig jaar terugkeren. Denk maar aan Y2K, de stijl van de nillies die nu – op de kop twintig jaar later – weer in zwang is bij gen Z. Zien we diezelfde frequentie in de muziekwereld? Prof. dr. D’hoe: ‘Als ik de lijn even doortrek, lijkt die regel te kloppen: tussen The Supremes, Phil Collins en Amy Winehouse zit telkens om en bij de twintig jaar. Het interessante is dat elke revival ook een eigentijds facet toevoegt. Dat kan gaan om de manier van mixen of een subtiele vervorming in de klankkleur. Zo actualiseerde Mark Ronson (de producer van Amy Winehouses Back to Black, red.) de Motown-sound door die te vermengen met elementen uit de dj-cultuur, waardoor het album niet als een sixtiesreplica klinkt.’
In de mode spreekt men van een zogenaamde 20-year rule, waarbij trends om de twintig jaar terugkeren. Denk maar aan Y2K, de stijl van de nillies die nu – op de kop twintig jaar later – weer in zwang is bij gen Z.
De twintigjarenregel kan verklaren waarom popacts uit de late nineties en vroege jaren 2000 vandaag weer populair zijn, maar volgens popprofessor D’hoe spelen er nog andere factoren mee: ‘Enerzijds treedt er bij artiesten en bands na verloop van tijd vaak een metaalmoeheid op. Gevolg: de carrière wordt op pauze gezet of de band split. Wanneer er jaren later een reünie volgt, reageren de fans daar dubbel zo enthousiast op.’ Schaarste boost dus de interesse – pure marktlogica. ‘Anderzijds speelt het intergenerationele aspect mee. De fans van toen hebben ondertussen kinderen en willen de muziek uit hun eigen jeugd doorgeven. Daardoor verkopen concerten van pakweg Clouseau zo snel uit. Ze spreken verschillende generaties aan.’
Backstreet’s back
De tieners van toen zijn ondertussen niet alleen ouders, maar vooral ook kapitaalkrachtige volwassenen die hun besteedbaar inkomen maar wat graag uitgeven aan dure concerttickets. Wie topentertainers live aan het werk wil zien, betaalt daar dezer dagen immers algauw honderden euro’s voor. Liefhebbers van de Backstreet Boys kwamen er in 2022 iets goedkoper vanaf. Kaartjes voor hun concert in het Sportpaleis startten toen aan 56 euro.
Hanne Luyten (39), auteur van o.a. ‘Wilma Wonder’, was erbij. Ze was als tiener al grote fan van de boyband: ‘Ik was niet zomaar fan, het was een complete Joepie-fueled adoratie. Mijn zus en ik kochten de cd’s, hingen de posters op en wonnen zelfs een meet-and-greet in Duitsland. Een absoluut hoogtepunt, aangezien we ervan droomden om met Nick Carter te trouwen!’ De beloofde ontmoeting eindigde helaas in teleurstelling: ‘De jongens bleken ziek, dus kregen we na vier uur wachten te horen dat we onze idolen nìet zouden zien.
Ik voel een zekere cringe wanneer ik TikToks zie van die bijna vijftigjarige Backstreet Boys die hun danspasjes repeteren, maar die laat ik met plezier los als ik denk aan de verbondenheid tussen fans van onze generatie.
Gelukkig kon ik de schade jaren later deels inhalen toen ik als programmamaker bij JIMtv AJ McLean mocht interviewen (niet Nick helaas). Met de jaren is mijn adoratie voor de Backstreet Boys uiteraard wat verminderd. Ik voel een zekere cringe wanneer ik TikToks zie van die bijna vijftigjarige Backstreet Boys die hun danspasjes repeteren, maar die laat ik met plezier los als ik denk aan de verbondenheid tussen fans van onze generatie. Hun concert was voor mij pretentieloos plezier. Het publiek bestond voor tachtig procent uit mensen van mijn leeftijd, met hier en daar een tiener die door de ouders was meegesleurd. Dat is mij helaas niet gelukt. Mijn dochters zijn fan van Taylor Swift.’
It’s Britney, b*tch
Britney Spears heeft voorlopig geen toernee gepland, maar beloonde haar fans wel met een boek. In haar autobiografie ‘The Woman in Me’ spreekt de zangeres openlijk over haar leven, haar relaties en het strenge conservatorschap (curatele onder toezicht van haar vader) dat jarenlang haar vrijheid beknotte.
Model en auteur van ’Model Kitchen’ Cesar Casier (35) las Britneys memoires in één ruk uit: ‘Ik ben onmiddellijk naar de winkel gelopen toen het boek uitkwam en heb het in twee dagen tijd verslonden. Je leert haar tijdens het lezen echt beter kennen. Op sociale media lijkt Britney misschien gek, maar haar boek maakt duidelijk dat het haar ouders en de muziekindustrie zijn die haar zo hebben gemaakt.’
Op sociale media lijkt Britney Spears misschien gek, maar haar boek maakt duidelijk dat het haar ouders en de muziekindustrie zijn die haar zo hebben gemaakt.
Casier is Britney-fan van het eerste uur. ‘Ik zag haar live in Flanders Expo ten tijde van ‘…Baby One More Time’. Voor mij is en blijft ze een icoon. Ik ben dankzij mijn mama opgegroeid met Madonna en als zij de Queen of Pop is, dan is Britney de Prinses. Ik denk dat veel mensen haar vandaag ook als een boegbeeld inzake mentale gezondheid zien vanwege haar struggles. Misschien lijkt ze nu losgeslagen wild, maar wie zijn wij om over haar te oordelen?’
Voor stylist Vincent Van Laeken (27) blijft naast haar muziek ook de stijl van Britney overeind: ‘Van de school girl-outfit uit haar debuutvideo tot het rode latexpak uit ‘Oops!... I Did It Again’, er zijn te veel iconische looks om uit te kiezen. Ook haar dansmoves waren vroeger on point. In de begindagen tot en met ‘Circus’ kon zelfs Beyoncé nog wat van haar leren.’
De problematische prins
Ondanks Britneys aanhoudende populariteit mijdt ze dezer dagen publieke belangstelling. Ze gaf haar laatste fysieke interview in 2018 en beperkte zich voor de promotie van haar boek tot Instagram. De onthullingen die erin staan, doen echter ook zonder tv-optredens stof opwaaien. Zo werpen Spears’ memoires een donkere schaduw over haar voormalige relatie met Justin Timberlake. De zangeres schrijft dat ze zwanger van hem werd en een abortus onderging omdat Timberlake geen vader wilde worden: ‘Als het aan mij alleen had gelegen, zou ik het nooit hebben gedaan.’ Spears klaagt in het boek ook Timberlakes videoclip bij de hit ‘Cry Me A River’ aan, waarin hij bedrogen wordt door een lookalike van Britney. Ze schrijft dat de media haar na die video afschilderden als ‘een slet die het hart van Amerika’s golden boy had gebroken’.
Timberlake verontschuldigde zich in 2021 op Instagram voor zijn gedrag jegens Britney als reactie op de publieke ontsteltenis na de documentaire ‘Framing Britney’. Hij is niet de enige popprins die post-jaren negentig van zijn sokkel viel. Opper-Backstreet Boy Nick Carter werd de voorbije jaren verschillende malen beschuldigd van seksueel misbruik, waaronder vermeende feiten met minderjarigen. Carter ontkent de aantijgingen en beticht op zijn beurt twee van de aanklagers van samenzwering. Zijn jongere broer Aaron Carter, die als kindster verschillende hits scoorde, kampte jarenlang met psychische problemen en drugsverslaving. Hij overleed in november 2022 ten gevolge van verdrinking in bad, nadat hij gas had geïnhaleerd en kalmeringsmiddelen had gebruikt.
Wie met vragen zit over zelfdoding, kan terecht op de Zelfmoordlijn, op het gratis nummer 1813, of op zelfmoord1813.be. Nood aan een gesprek? Dan kan je 24/7 terecht bij Tele-Onthaal op het nummer 106. Je kan ook chatten via tele-onthaal.be.
De soundtrack van ons leven
Artiesten als Britney, die de tand des tijds ondanks alles weten te doorstaan, zijn overlevers. Volgens prof. dr. D’hoe zien we hen als rolmodellen: ‘Van Spears, die zich vrijgevochten heeft van haar dominante vader en omgeving, tot Taylor Swift, die haar platen heruitbrengt om de rechten op haar muziek terug te krijgen, het zijn stuk voor stuk sterke persoonlijkheden die staan voor emancipatie en autonomie. Fans identificeren zich daarmee. Daarbij vormt hun muziek de soundtrack van ons leven.’
Taylor Swift, Britney Spears,… het zijn stuk voor stuk sterke persoonlijkheden die staan voor emancipatie en autonomie. Fans identificeren zich daarmee.
Dat laatste geldt voor weinigen méér dan voor Madonna. De zangeres reist momenteel de wereld rond met ‘The Celebration Tour’, een extatische retrospectieve die terugblikt op haar veertigjarige muziekcarrière.
‘De Queen of Pop liet meer dan een uur op zich wachten, maar toonde dan wel (...) dat ze haar titel nog steeds waard is’, schreef Knack Focus over haar passage in het Sportpaleis. Dj Laurent James stond op de spreekwoordelijke eerste rij: ‘Madonna bracht niet zomaar een greatest hits, ze vertelde haar levensverhaal en nam het publiek mee op een tijdreis. Wat mij betreft vormt ze de blauwdruk voor de popsterren van nu.
Ze was de eerste vrouwelijke artiest die totale werelddominantie bereikte en op hetzelfde voetstuk geplaatst werd als mannen. De manier waarop zij bij elk nieuw album van look veranderde, was ongezien. Haar ‘Blond Ambition World Tour’ zette in 1990 de standaard voor moderne popconcerten en met ‘Madonna: Truth or Dare’ heeft ze het format van de tourdocumentaire mee uitgevonden.’
Hit us baby one more time
Madonna is nog steeds de best verkopende vrouwelijke artiest aller tijden. ‘Vroeger werd ze misschien niet serieus genomen, maar vandaag kan niemand haar muzikale genie nog ontkennen’, aldus James. ‘Ze weigerde om binnen één hokje te blijven en verzette zich tegen puriteins Amerika. Madonna liet ons zien dat je een slet én slim kan zijn (lacht). Daardoor blijft ze een icoon, met name voor vrouwen en de lgbtqia+-gemeenschap.’ Gevraagd naar haar spirituele opvolger in de popwereld wijst Laurent niet naar Britney, met wie Madonna een podiumkus deelde in 2003: ‘Beyoncé komt volgens mij het dichtst in de buurt. Zij weet de Zeitgeist te vatten, net als Madonna vroeger. Al ben ik er zeker van dat Madonna zelf ook nog lang relevant zal blijven. Ze is een eeuwige pionier.’
Madonna liet ons zien dat je een slet én slim kan zijn (lacht). Daardoor blijft ze een icoon, met name voor vrouwen en de lgbtqia+-gemeenschap.
De parallellen tussen Beyoncés documentaire ‘Renaissance: A Film by Beyoncé’ en Madonna’s ‘Truth or Dare’ zijn legio, van het gebruik van zwart-witbeelden tot de ode aan queer culture. De twee sterren zijn trouwens ook bevriend: Madonna woonde Beyoncés tour bij en verwacht wordt dat Queen B hetzelfde zal doen. Het lijkt er trouwens op dat Madge op nieuwe muziek broedt. Ze dook vorig jaar de studio in met niemand minder dan Max Martin, de Zweedse popgod met ontelbare nummer-ééns op zijn naam, schrijver en producent van wereldhits zoals ‘I Want It That Way’ en – jawel – ‘…Baby One More Time’. De nineties mogen dan een kwarteeuw achter ons liggen, hun geluid blijft door onze AirPods schallen.
Tekst: Catherine Kosters
Lees ook:
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
