En onthoud: het is nooit je eigen schuld!
Bang voor cybercriminelen? Met deze tips kan je online oplichting leren voorkomen
We hopen dat je nog nooit het slachtoffer bent geworden van online oplichting, want heel veel mensen helaas wel. De mythe luidt dan ook dat als je opgelicht bent dat dat je eigen schuld is, maar is dat wel zo? Helemaal niet!
Helaas bestaan er nu eenmaal heel veel slechte mensen in de wereld die geen goede bedoelingen hebben. Oplichters zijn daar een voorbeeld van. In ons digitale tijdperk komt oplichting vaker dan ooit aan bod. Ben of ken je iemand die slachtoffer is geworden van phishing of andere illegale praktijken? Dan kunnen we je nu al één ding vertellen: het is niet jouw schuld.
Onze lezeres Elisa (28) werd het slachtoffer van online oplichting: ‘Twee jaar geleden kreeg ik onverwachts telefoon van “ING” in verband met een transactie van 4000 euro vanuit mijn zakelijke rekening. Ze vonden de transactie opmerkelijk en wilden me hierover inlichten. Ik sloeg meteen in paniek, waardoor ik zelfs niet eens controleerde of die verrichting effectief gebeurd was. De persoon in kwestie vroeg of ik me kon inloggen via homebanking om samen met hen te controleren of er iemand anders actief was op mijn account. Op dat moment ben je zo in paniek, dat je alles doet wat zij vragen om maar geholpen te worden. Dertig minuten later hadden ze mijn volledige computer overgenomen, waren ze van mijn zakelijke naar mijn persoonlijke rekening gegaan en was ik 10 000 euro kwijt. Op dat moment belde de echte ING-bank om te vragen of alles oké was en moest ik van hen mijn computer leegmaken, uitzetten en naar de politie gaan. Ik voelde mij op dat moment zo vies, bestolen en zo dom. Ik heb alles gedaan wat ik kon om het geld terug te krijgen, maar ik heb nooit een cent teruggezien… Mijn beste vrienden wisten het meteen en die reageerden enorm begripvol en steunend. Mijn ouders en broer reageerden met: “Maar alee Elisa, dat heb je toch door?”. Zulke reacties helpen allesbehalve.. Je krijgt heel erg het gevoel dat het je eigen schuld is, terwijl een oplichter je net beroofd heeft van geld waar je zo goed voor hebt gespaard. Een paar dagen later heb ik teruggebeld naar het nummer in kwestie, en ik kreeg zelfs een voicemail van “ING”. Intussen ben ik er dan ook van overtuigd dat dit iedereen kan overkomen, en het niet aan mij lag.’
Zo zie je maar: het is héél snel gebeurd. Krijgen ze jou te pakken? Dan is dat zeker niet omdat je dom of onoplettend bent geweest. Je schuldig voelen is dus nergens voor nodig en ook schrik krijgen van alles wat met technologie te maken heeft is niet nodig. Wil je jezelf beschermen? Dan is het eerst en vooral belangrijk om te weten hoe phishing verloopt, want dat is meestal op onderstaande manier.
- Cybercriminelen sturen je een geloofwaardig bericht via e-mail, sms, WhatsApp, Instagram… en doen zich héél goed voor als een organisatie of bedrijf dat je kent.
- De boodschap van het bericht klinkt dringend of dreigend én bevat een link waarop je moet klikken.
- Jij klikt op de link en komt terecht op een valse website waar je je gegevens moet invullen waardoor ze zo terecht komen bij de cybercriminelen.
- De oplichters gebruiken vervolgens je gegevens voor criminele activiteiten. Met je inloggegevens kunnen ze je wachtwoord veranderen en heb jij geen toegang meer en met je betalingsgegevens kunnen ze je rekening plunderen.
Kan je enkele van onderstaande signalen afvinken? Klik dan nergens op en sluit het bericht meteen!
Het bericht…
- komt onverwachts.
- voelt onpersoonlijk.
- bevat vreemd of verkeerd taalgebruik (pas op: een frauduleus bericht kan ook foutloos zijn).
- bevat een dringende boodschap.
- belandt in je spamfolder (pas op: niet elk verdacht bericht wordt automatisch als spam herkend).
De afzender...
- doet zich voor als een kennis of bekende instantie (bv. je bank of de overheid).
- gebruikt een e-mailadres dat lijkt op dat van een kennis of bekende instantie.
- vraagt je om vertrouwelijke gegevens te delen (een officiële instantie zal dit nooit per e-mail of telefoon doen).
- vraagt je om een betaling te doen of op een link te klikken.
- beweert dat je recht hebt op een geldbedrag of een mooie prijs.
Ben je niet zeker? Onthou dan de belangrijkste regel: klik nergens op als je twijfelt!
‘Mijn smartphone luistert mij af – en 22 andere mythes over het digitale tijdperk’ van Mediawijs is nu beschikbaar. Shop het boek hier voor € 24,99.
Lees ook:
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
