Huidkanker is de meest voorkomende vorm van kanker ter wereld, en toch is het tegelijk een van de meest vermijdbare kankers. Er zijn verschillende manieren om onze kans op huidkanker vanaf een jonge leeftijd te verkleinen en we kunnen de verschijnselen van de ziekte zelf vroegtijdig opsporen. Bezint eer ge begint, deze 5 dingen moet je zeker weten over huidkanker en de zon.
1. ‘Eens verbrand, is de schade niet meer te beperken’
Prof. Dr. Gutermuth, diensthoofd dermatologie UZ Brussel, legt ons uit dat eens je zonnebrand hebt opgelopen, je niets meer kan doen om de onderhuidse schade te beperken. ‘Wanneer je verbrand bent door zonnestraling, vinden in de huid mutaties plaats die op latere leeftijd huidkanker kunnen veroorzaken. Aftersuncrèmes werken anti-inflammatoir en kunnen de huid kalmeren bij het verbranden, maar die onderhuidse mutaties kunnen ze niet verhelpen. Op latere leeftijd kan zich bijvoorbeeld een melanoom vormen als gevolg van die schade.’
2. ‘Als je in je jeugd vaak verbrand bent geweest, loop je later meer risico op huidkanker’
Prof. Dr. Gutermuth voegt eraan toe dat je meer risico loopt om op latere leeftijd huidkanker te ontwikkelen als je als kind of in je jeugdjaren vaak verbrand bent geweest. ‘Kinderen zijn veel vatbaarder voor zonneschade omdat hun huidcellen zich nog aan een sneltempo vernieuwen. Hoe jonger, hoe meer de cellen worden blootgesteld en hoe meer kans op huidkanker op latere leeftijd.’
3. ‘Heb je een melanoom laten weghalen, dan is je kans groter op een tweede’
‘Een patiënt die een melanoom heeft laten verwijderen is automatisch een risicopatiënt en maakt meer kans op een volgend melanoom. Ook als huidkanker bij jou in de familie zit, als je meer dan 50 pigmentvlekken hebt over je volledige lichaamshuid of als je huidtype 1 of 2 hebt (lichte huid die traag of niet bruint), ben je een risicopatiënt. Patiënten met een verhoogd risico moeten hun huid één keer per jaar laten controleren op huidkanker door een dermatoloog,’ aldus Prof. Dr. Gutermuth.
4. ‘Sommige melanomen zijn kleiner dan 5 millimeter’
‘Melanomen in een beginnend stadium kunnen bijzonder klein zijn, waardoor ze door de patiënt zelf minder snel opgemerkt worden. Dermatologen zijn zich er vandaag gelukkig wel van bewust dat die kleine vlekjes bestaan, dus wij kunnen ze opsporen vooraleer ze groter worden,’ legt Gutermuth uit. ‘Ook als het melanoom zo klein is, wordt het meteen weggesneden, met een veiligheidsmarge daarrond. Bij grotere tumoren kan de huid die we wegnemen dus tot 2 centimeter groter zijn dan de tumor zelf. Vanaf dat een melanoom een bepaalde dikte heeft, onderzoeken we ook de lymfeklieren om te controleren of er uitzaaiingen zijn.’
5 .’Ondanks haar schadelijke straling, helpt de zon ons om gezond en gelukkig te zijn’
‘Het is wetenschappelijk bewezen dat zon en licht ons gelukkig maken, daarom gaan mensen ook veel vaker op vakantie naar zuidelijke landen’, vertelt Gutermuth. ‘Vitamine D, dat je met behulp van zonlicht aanmaakt, kan je ook in de vorm van supplementen innemen, maar eigenlijk is het een hormoon. We hebben het nodig om ons immuunsysteem sterker te maken en dus ziektes te bestrijden, het regelt de structuur van onze huid, helpt bij huidaandoeningen als psoriasis en helpt zelfs botbreuken te voorkomen.’ Voor die opname van vitamine D moeten we uiteraard een tijdje in de zon doorbrengen en lopen we weer meer kans op huidkanker. Dermatologen raden daarom toch aan om ons lichaam van vitamine D te voorzien in de vorm van supplementen.
Dus, wat moet je doen?
Het komt er dus op neer dat de zon zowel goed is voor ons lichaam, als slecht. Hoe gebruiken we haar dan in ons voordeel, zonder dat we er schade door oplopen?
- Blijf niet urenlang in de zon zitten
- Smeer minstens beschermingsfactor 30 – liefst 50 – en breng een erg dikke laag aan
- Breng zeker om de drie uur opnieuw zonnecrème aan, en nog sneller als je in het water bent geweest
- Smeer ook bij bewolkt weer, zeker als je een tijdje in het water doorbrengt
- Bescherm kinderen extra goed met behulp van hoofddeksels en eventueel uv-werende kleding
- Neem supplementen om toch de aanbevolen dosis vitamine D binnen te krijgen
- Ga niet onder de zonnebank
- Ben je toch verbrand geweest, voer dan regelmatig een zelfcontrole uit volgens de ABCDE-regel
Bekijk euromelanoma.org voor bijkomende informatie over huidkanker.
Met dank aan Prof. Dr. Gutermuth, diensthoofd dermatologie UZ Brussel.
Lees ook:
