Puistjes kunnen je erg onzeker maken en zijn al helemaal vervelend als ze je na je tienerjaren nog altijd plagen. Wij polsten naar jullie prangendste acnevragen en legden ze voor aan de dermatoloog.
Puistjes of acne?
Acne is een verzamelnaam waaronder eigenlijk zelfs het kleinste puistje valt. Een puistje – of het nu klein of groot, pijnlijk of niet pijnlijk is – is altijd een vorm van inflammatie of ontsteking. Onder de verzamelnaam acne bestaan verschillende types en gradaties, van mild tot heel ernstig.
Puistjes – ook wel comedonen genoemd – zijn het gevolg van overmatige talgproductie, waardoor de poriën verstopt raken en er ophoping ontstaat. Vettere huidjes maken van nature meer talg aan en hebben bijgevolg ook meer kans op verstopping en dus puistjes. Dagelijks reinigen, zodat de poriën vrij blijven, is de boodschap.
Het verschil tussen witte en zwarte puntjes is dat witte puntjes gesloten comedonen zijn en zwarte puntjes open comedonen betreffen. Aan de open comedonen komt zuurstof, waardoor ze oxideren en zwart worden. De witte puntjes zitten nog afgesloten en zijn daarom moeilijker uit te duwen zonder je huid te beschadigen.
Jullie meest gestelde vragen over acne beantwoord
Ik ben allang geen tiener meer, maar toch heb ik last van puistjes. Hoe komt dat?
Dr. Baharlou: ‘In de meeste gevallen gaat het hier om hormonale acne. Hormonale veranderingen hebben invloed op de sebum- of talgproductie van je huid, waardoor je poriën verstopt raken en de huid ontsteekt. Dat resulteert in een puistje met vaak ook roodheid.
Slecht nieuws: vettige frietjes zijn niet de beste keuze als je huid al vatbaar is voor acne.
Andere mogelijke triggers van acne bij vrouwen in de 20 en 30 zijn...
- Suiker, vette voeding en... sport
Dr. Baharlou: ‘Zoete zondes die veel geraffineerde suikers bevatten, kunnen acne veroorzaken. Nog meer slecht nieuws: vettige frietjes zijn ook niet de beste keuze als je huid al vatbaar is voor acne. Hoe meer calorieën je binnenkrijgt, hoe groter kans dat je huid te veel sebum gaat produceren (lees: meer kans op verstopte poriën). Wil je een gezonde huid, hou je dan aan een gezond en gebalanceerd voedingspatroon. Maar let op, want ook sporten kan tot puistjes leiden, omdat je dan veel transpireert. Het is erg belangrijk om meteen na je sportactiviteit een douche te nemen. Dat hoeft niet met zeep, want het volstaat al om je lichaam gewoon even goed af te spoelen met water, zodat zweetrestjes en bacteriën zich niet op je huid nestelen.’
Dr. Baharlou: ‘Zeker niet iedereen is daar gevoelig aan, maar bij sommige mensen kan zuivel (melk, yoghurt, room...) leiden tot acne. Ik raad mijn patiënten altijd aan om minstens een maand minder zuivel te eten als test. Wordt je huid er beter van en heb je minder puistjes, dan kan je daar in de toekomst rekening mee houden.’
Dr. Debusscher: ‘Als iemand haar hele leven nooit acne heeft gehad en plots op latere leeftijd erg veel last krijgt van puistjes, kan stress daarvan de oorzaak zijn. Dat kan soms heel ernstig zijn, waardoor die persoon onzeker wordt en nog meer gestresseerd raakt. Omdat je niet altijd iets kan veranderen aan de oorzaak – bijvoorbeeld een nieuwe job – proberen we dat te behandelen met behulp van producten of medicatie. Ik raad mijn patiënten ook vaak meditatie en mindfulness aan om hun stresslevel te verlagen.’
Ik ben gestopt met de pil en heb nu veel vaker puistjes. Wat kan ik eraan doen?
Dr. Debusscher: ‘Als een vrouw anticonceptie gebruikt, wordt de hormoonproductie sterk teruggeschroefd en zelfs bijna stilgelegd. Zodra je stopt met de anticonceptie, zal de hormoonproductie zich herstellen en uiteindelijk weer normaal functioneren. De talgklieren worden gedurende die periode opnieuw geactiveerd en gaan weer meer talg produceren. Dat is een normale reactie van je huid, maar het leidt in veel gevallen tot verstopte talgkliertjes en bijgevolg puistjes.’
Dr. Baharlou: ‘Er is altijd een reden waarom je stopt met de pil, bijvoorbeeld omdat je zwanger wil worden. In dat geval raad ik aan om een dermatoloog op te zoeken die je kan begeleiden tijdens die overgang. Wees je ervan bewust dat je huid tijd nodig zal hebben om zich aan te passen. Je dermatoloog kan je tijdens die periode een aangepaste routine aanraden, en als het nodig is, kunnen we zelfs medicatie voorschrijven die de talgproductie onder controle houdt.’
Ik heb last van acne tijdens mijn zwangerschap. Zijn er producten die ik niet mag gebruiken?
Dr. Baharlou: ‘Alles wat afkomstig is van vitamine A – bijvoorbeeld retinol, retinaldehyde en tretinoide – mag je niet gebruiken tijdens je zwangerschap. Hetzelfde geldt voor antibiotica. Een ander middeltje tegen puistjes is salicylzuur, maar daarover bestaat nog wat verwarring. Volgens bepaalde bronnen mag je het niet gebruiken, maar zolang je dat in kleine hoeveelheden doet, kan het eventueel wel. Ik raad toch eerder aan om azelaïnezuur te gebruiken, want dat is wél 100% veilig tijdens je zwangerschap. Zuiverende gezichtsmaskertjes, bijvoorbeeld op basis van klei, mogen natuurlijk ook altijd.’
Mag ik wel crèmes smeren als ik last heb van acne?
Dr. Debusscher: ‘Natuurlijk! Als het gaat om dagelijkse verzorgingsproducten, moet je gewoon slim kiezen. Alles hangt af van waarvan de crème gemaakt is. Enerzijds heb je de actieve bestanddelen en anderzijds zijn er de ‘dragers’, die ervoor zorgen dat je huid de werkzame stoffen goed opneemt en die grotendeels de textuur van een product bepalen. Zo bestaan er gels, crèmes, rijke crèmes, balsems en oliën. De textuur van een product speelt een grote rol in hoe je huid zal reageren. Heb je van nature een vette huid of raken je poriën snel verstopt, dan kan een te vette crème of een product op oliebasis leiden tot meer puistjes. Een hydraterende gel of lichte crème is meestal een betere keuze voor vette huidjes.’
Kan ik mijn acne behandelen zonder dat mijn huid uitdroogt?
Dr. Baharlou: ‘Dat is de grote uitdaging bij volwassen vrouwen omdat je de talgproductie wil remmen, maar de huid ook niet te droog wil maken. Bij adolescenten is dat geen probleem, want hun huid is zo vet dat ze die net op een normaal niveau brengen door te ontvetten. Maar bij volwassen vrouwen moeten we ook een beetje aan anti-aging denken. Zodra je voorbij de twintig bent, moet je je huid goed gehydrateerd houden om rimpels te voorkomen. Als we een product voorschrijven dat de huid uitdroogt, raden we aan om dat enkel aan te brengen op plaatsen waar je puistjes hebt en de rest van het gelaat te vermijden. ’s Morgens is een hydraterende crème een goed idee, en niet eentje die de huid mat maakt en nog meer uitdroogt. Alles wat we van de huid wegnemen, proberen we altijd terug te geven. Dat kan je zelf ook met behulp van de juiste reinigingsproducten, serums en crèmes.’
Ik ben gestart met producten tegen acne, maar het lijkt alleen maar erger te worden. Is dat normaal?
Dr. Baharlou: ‘Absoluut. Een product tegen acne zorgt er doorgaans voor dat alles eruit komt, wat opnieuw kan leiden tot inflammatie en dus puistjes. Je huid vernieuwt zich ook pas volledig na een maand, dus spreekt het voor zich dat het even duurt vooraleer je resultaat ziet. Bovendien moet je huid ook wennen aan bepaalde producten, zoals fruitzuren, vitamine A en salicylzuur. Die kunnen de huid soms eerst irriteren, waardoor je moet starten met een lagere dosis en vervolgens moet opbouwen.
Het liefst blijf je gewoon van je puistje af. Je vingers zijn vaak niet helemaal vrij van bacteriën, je zet meestal te veel kracht en je nagels kunnen littekens veroorzaken op de huid.
Mag ik mijn puistje echt niet uitduwen?
Dr. Baharlou: ‘Het liefst blijf je er gewoon af. Je vingers zijn vaak niet helemaal vrij van bacteriën, je zet meestal te veel kracht en je nagels kunnen littekens veroorzaken op de huid. Kan je het toch niet laten, doe het dan héél voorzichtig met een doekje of comedonenlepel. Doe het wanneer je uit de douche komt, want dan is je huid net gereinigd en staan je poriën open, waardoor alles er makkelijker uit komt en je niet te hard hoeft te duwen.’
Alles lijkt zo duur. Is er een budgetvriendelijke manier om acne aan te pakken?
Dr. Baharlou: ‘Het kan budgetvriendelijk als je je producten goed inzet. Je gebruikt bijvoorbeeld snel te veel van een product, terwijl je eigenlijk maar een beetje nodig hebt. Sommige producten hoef je enkel op je puistjes te gebruiken, en dan heb je echt niet veel nodig. Ook wat hydratatie betreft, is een dun laagje meestal voldoende. Dure producten zijn bovendien niet altijd werkzamer dan hun budgetvarianten.’
Er bestaat nu ook huidverzorging met probiotica. Helpt die tegen acne?
Dr. Debusscher: ‘Probiotica die je oraal inneemt, kunnen werken tegen acne, maar van de probiotische producten die je op je huid aanbrengt, is voorlopig nog niet zo veel bewijs. Ik begrijp dat sommige mensen liever natuurlijke producten gebruiken, want in dat geval kan je ook kiezen voor een product op basis van salicylzuur. Dat is een actieve stof van natuurlijke oorsprong met bewezen effect.’
Dr. Baharlou: ‘Probiotica in huidverzorging helpt om het microbioom te onderhouden. Dat is het levende milieu van bacteriën en schimmels op onze huid. Dat microbioom heeft zeker en vast invloed op acne, maar ik vrees dat het in sommige gevallen niet zal volstaan als behandeling. Het lijkt me wel geschikt om de huid na een intensieve behandeling te herstellen en te onderhouden.
Een scrub moet je inmasseren op je gelaat, waardoor je alles op je huid – dus ook bacteriën – nog meer verspreidt, én scrubben kan de talgproductie nog meer aanwakkeren.
Kan ik puistjes ‘wegscrubben’?
Dr. Baharlou: ‘Nee. Als je door een periode met veel puistjes gaat, is het zelfs beter om scrubs te vermijden. Een scrub moet je inmasseren op je gelaat, waardoor je alles op je huid – dus ook bacteriën – nog meer verspreidt, én scrubben kan de talgproductie nog meer aanwakkeren. Een fruitzuurpeeling of zuiverend masker lijkt me een betere keuze om de huid diep te reinigen. Dat laat je gewoon op je gelaat, het doet z’n werk en nadien spoel je alles er gewoon af.’
Hoe kan ik acne camoufleren zonder die erger te maken?
Dr. Baharlou: ‘Er bestaan gelukkig al heel wat make-upproducten speciaal voor de acnehuid. Je kan je laten adviseren in de apotheek of zelf op zoek gaan naar make-up die niet-comedogeen is. Vergeet je huid ’s avonds zeker niet te ontdoen van make-up en goed te reinigen. Een derde belangrijk punt is hoe je je make-up aanbrengt. Gebruik je een make-upspons, dan moet je die iedere keer goed schoonmaken en na een tijdje vervangen. Ook make-upborstels moet je regelmatig schoonmaken, bijvoorbeeld met een milde shampoo. Breng je je make-up met je handen aan, dan moet je die voordien grondig wassen.’
Met dank aan dr. Samira Baharlou en dr. Claire Debusscher.
Lees ook:
