'Schrijf een keertje neer wat je lichaam op een dag allemaal doet. Dat heeft een heel positief effect op je zelfbeeld', zegt psychologe Dr. Jessica Alleva.
HET IS COMPLEX: zo maak jij komaf met een negatief lichaamsbeeld
Ons lichaamsbeeld, het is een complex gegeven. Hoe hard we ook naar body positivity streven, af en toe krijgt iedereen te kampen met complexen. Gelukkig zijn er manieren om dat zelfbeeld te verbeteren.
In tijden waarin sociale media en reality-tv de norm bepalen, vergeten we weleens wat de realiteit is en hoe weinigzeggend uiterlijke schijn kan zijn. Psychologe Dr. Jessica Alleva deed onderzoek naar ons moderne lichaamsbeeld en weet hoe jij het juk van de schoonheidsidealen van je leert af te werpen. Zo krijg je weer een realistische kijk op hoe geweldig je eigenlijk bent, vanbinnen en vanbuiten.
Wat zijn de voornaamste oorzaken van een negatief lichaamsbeeld of complexen over je uiterlijk?
Dr. Jessica Alleva: ‘Wanneer je een negatief lichaamsbeeld hebt of kampt met complexen komt dat enerzijds doordat we in onze moderne maatschappij een heel onrealistisch beeld hebben over wat schoonheid is. Vrouwen moeten volgens dat ideaal heel slank zijn, maar tegelijk ook fit en gespierd. Al mogen ze dan ook weer niet te gespierd zijn, want dat vinden we dan weer te mannelijk. Dat is natuurlijk een haast onmogelijk ideaal om te bereiken.’
‘ Bovendien merken onderzoekers dat ons huidige schoonheidsideaal nog minder realistisch is dan ooit. Vroeger had je bijvoorbeeld nog schoonheidsidealen zoals Marilyn Monroe, die toch een iets voller lichaam had. Nu maken we superslanke of fitte modellen nog “perfecter” met tools als Photoshop en filters. Dat geldt overigens ook voor mannen, die dan weer heel gespierd moeten zijn.’
‘Het zijn niet alleen modellen en fitgirls die er beter lijken uit te zien, maar ook de beelden van onze eigen vrienden worden vaak mooier gemaakt met allerlei filters. Daardoor krijgen we ook ten opzichte van onze eigen omgeving een vertekend zelfbeeld. Als je eigen vrienden er al zo goed uitzien op sociale media, waarom zie jij er in de spiegel dan zo niet uit? Daardoor krijgen we helemaal de indruk dat perfectie haalbaar zou moeten zijn, wat natuurlijk een illusie is.’
We krijgen de boodschap dat een mooi uiterlijk heel belangrijk is om succesvol te zijn in het leven.
‘Anderzijds krijgen we de boodschap dat een mooi uiterlijk heel belangrijk is om succesvol te zijn in het leven. Je moet er goed uitzien als je een leuke job wil, als je een toffe partner wil vinden of als je gelukkig wil zijn. Wanneer mensen dat schoonheidsideaal niet bereiken, voelen ze zich dus – ten onrechte – niet geslaagd. Zelfs wanneer we wel beseffen dat het beeld in de media niet realistisch is, krijgen we nog steeds de boodschap dat anderen dat ideaal wel als mooi bestempelen en willen we er toch naar streven, om de goedkeuring van anderen te verkrijgen.’
‘Tot slot zijn het niet enkel de media, maar ook onze eigen vrienden en familie die ons ervan overtuigen dat je uiterlijk heel belangrijk is. Zo praat je moeder misschien heel vaak over haar dieet en hoor je vriendinnen vaak onderling babbelen over hoeveel te dik ze zijn of dat ze die brownie beter laten liggen. Het is dus een combinatie van de schoonheidsidealen die ons worden voorgelegd en de druk die we van onze eigen sociale omgeving ervaren om mooi te zijn.’
Zijn we dan echt zo oppervlakkig geworden?
‘Er is natuurlijk niets mis met aandacht besteden aan je uiterlijk en er graag verzorgd uitzien. We leven echter wel in een steeds meer egocentrische maatschappij. De komst van de selfie is daar het perfecte voorbeeld van. We zijn veel meer gefocust op beelden van onszelf, die we perfectioneren en online plaatsen, om daar van anderen feedback en likes op te krijgen. Vroegen focusten we meer op anderen, in films of tijdschriften. Met andere woorden: de American dream is ook de European dream geworden: we zijn gericht op onze onafhankelijkheid, op het maken van je eigen succes en op dat ook aan de buitenwereld tonen.’
Wat zijn duidelijke signalen dat je kampt met een te negatief zelfbeeld of complexen?
‘Als je een negatief zelfbeeld hebt, ben je bijna voortdurend ontevreden over je uiterlijk. Veel mensen gaan bijvoorbeeld bepaalde activiteiten vermijden. Ze niet naar het strand of naar de sportschool, omdat ze schrik hebben dat mensen hen zullen bekritiseren op hun uiterlijk of met hen zullen lachen. Ook wanneer je doorheen de dag vaak over je uiterlijk nadenkt en je je afvraagt of je haar, je make-up en je kleren nog wel goed zitten, zit je waarschijnlijk niet helemaal goed in je vel. Op die manier ga je jezelf namelijk objectiveren. Je zit jezelf dan als een esthetisch object, in plaats van een individu met emoties, gedachten en kwaliteiten. Kijk je in de spiegel en heb je dan steeds negatieve gevoelens en gedachten over jezelf ? Ook dat is een duidelijk teken van een vertekend en negatief lichaamsbeeld. Dan is het tijd om aan dat zelfbeeld te sleutelen.’
Hoe pak je dat dan aan, je lichaamsbeeld verbeteren?
‘Een positiever lichaamsbeeld ontwikkelen is natuurlijk een langdurig proces dat alleen stapsgewijs kan gebeuren. Het is een soort ongoing journey van kleine dingen die je voor jezelf kan doen. Zo is het bijvoorbeeld heel belangrijk om te focussen op de functionaliteit van je lichaam in plaats van het esthetische aspect. Wanneer je bijvoorbeeld niet tevreden bent over hoe je benen eruitzien, is het goed om voor jezelf na te denken over wat die benen wel niet voor je doen. Ze zorgen dat je naar je werk kan wandelen, dat je op een feestje leuk kan dansen of dat je ermee kan hardlopen. Je vervangt dus negatieve selftalk met positieve kwaliteiten. Schrijf een keertje neer wat je lichaam op een dag allemaal doet. Dat heeft een heel positief effect op je zelfbeeld en zorgt er ook voor dat je leert dat je uiterlijk niet het belangrijkste is in je leven.
Een positiever lichaamsbeeld ontwikkelen is een soort ongoing journey van kleine dingen die je voor jezelf kan doen.
‘Leer bovendien ook genieten van je lichaam. Hou je van dansen? Zet dan leuke muziek op en swing door je woonkamer. Je kan ook een bad met heerlijke badolie nemen of je laten verwennen met een massage. Zo creëer je positieve ervaringen met je lichaam en krijg je er een beter gevoel bij.
‘Belangrijk is ook om meer kennis te vergaren over media en sociale media. Leer beseffen hoe fake de beelden zijn die je dagelijks te zien krijgt en hoe erg die beelden bewerkt worden. Weet ook dat al die beelden een achterliggend motief hebben, zoals geld verdienen of een bepaald imago verkopen.
‘Denk eens na over welke dingen in het leven voor jou eigenlijk veel belangrijker zijn dan je uiterlijk. Wanneer je bijvoorbeeld nadenkt waarom jij je beste vriendin zo leuk vindt, zullen dat eerder haar innerlijke kwaliteiten zijn. Je vindt haar waarschijnlijk grappig, lief of intelligent. Besef dus dat mensen je niet alleen op je uiterlijk beoordelen, dat doe jij tenslotte ook niet met je eigen vrienden. Je raakt niet met iemand bevriend omdat die mooi is, maar wel omdat hij of zij eigenschappen heeft die je aanspreken. Probeer ook voor jezelf te focussen op die goede eigenschappen en in te zien dat je veel meer bent dan een uiterlijk. Leer van jezelf te houden om alles wat je bent.’
‘Let tot slot goed op met welke media je consumeert. Als je door je Instagramfeed scrolt en je merkt dat alle beelden van bijvoorbeeld de fitgirls je onzeker maken over je eigen lichaam, stop dan gewoon met hen te volgen. Ga dan liever op zoek naar accounts van vrouwen die body positivity aanmoedigen en die je wel inspireren om van jezelf te houden zoals je bent. Zo krijg je een veel evenwichtiger beeld van hoe de gemiddelde mens er echt uitziet, in plaats van te focussen op celebs, fitgirls en onrealistische idealen.’
Lees ook:
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
