Rond je dertigste zie je iedereen trouwen, kinderen krijgen, huizen kopen en hard gaan met z’n carrière. De druk om al die dingen af te vinken voor je dertigste is groot. Maar geen nood, Flair helpt de druk verlichten. Wij vroegen namelijk raad aan 2 experten over de zogenaamde dertigersdip.
Wie zijn onze experts?
Hilde Mariën, personal coach, helpt mensen met keuzestress en dertigersdilemma’s. Meer info? Haar ‘boek Ik ben (het) zo moe’ of Hildemarien.be.
Fiona Chandler is life- en loopbaancoach en helpt dertigers meer grip te krijgen op hun leven. Online coaching via Bestcasescenario.info.
Op ‘tram 3’ stappen voelt lastiger dan de vorige verjaardagen. Bestaat er echt zoiets als de dertigersdip?
Hilde Mariën: ‘“Het dertigersdilemma, is dat niet al voorbij?” vragen mensen me. Maar het is niet omdat jij intussen veertig bent, dat er geen nieuwe twintigers en dertigers zijn die met hetzelfde te kampen hebben. De dertigersdip bestaat, en gaat over keuzes maken, overdonderd worden door het idee van wat hoort en niet weten welke richting jij op wil. Andere mensen succesvol zien zijn en het gevoel hebben dat jij niet weet hoe je eraan moet beginnen.’
Fiona Chandler: ‘Heel wat dertigers hebben al veel vinkjes gezet op hun to-dolijst: op studiegebied, werk- of relatievlak. Het zijn vaak mensen die de lat hoog leggen voor zichzelf, daarnaartoe hebben gewerkt. Ze hebben wat ze dachten dat ze wilden en toch voelen ze zich leeg of waardeloos. Is dit het nu? Ik had me precies toch meer voorgesteld van het volwassen leven.’
Vaak heeft zo’n twijfel te maken met te veel bezig zijn met wat andere mensen van je verwachten.
Hilde: ‘En dan beginnen ze te twijfelen. Is dit de man met wie ik verder wil? Doe ik het werk wel dat mijn passie is? Relatie en carrière zijn de twee grootste topics waar mensen op vastlopen, maar heel vaak heeft het te maken met jezelf niet goed genoeg kennen en te veel bezig zijn met wat andere mensen doen of van je verwachten.’
Veel dertigers voelen zich een grote fail wanneer ze overal rondom zich het ‘traditionele beeld van een volwassen leven’ zien, terwijl ze zelf volop struggelen met freelance jobs, nog steeds samenwonen vinden. Is die druk om een traditioneel leven te leiden nog steeds zo groot?
Hilde: ‘Dan voelt het alsof je de deadline niet haalt… Er staat vandaag misschien iets minder druk op dan vroeger om een relatie te hebben, te trouwen en kinderen te krijgen, maar onbewust is het toch nog steeds het traditionele patroon waarnaar gestreefd wordt. Zelfs op Instagram zijn de succesvolste reisbloggers man en vrouw! Wat een druk als jij diegene bent die nog single en zoekend is. Het is je wel toegestaan om het even anders te doen, maar vanaf een zekere leeftijd verwacht de omgeving dan toch dat je gaat streven naar wat iedereen heeft. En dan begin je je natuurlijk af te vragen of er iets mis met je is omdat je dat niet hebt of niet wil. Ik had onlangs een cliënte die een huis had gekocht zonder garage, en de familie kon dat maar niet geloven. Alsof ze in een fout milieu was beland (lacht).’
Fiona: ‘Wellicht dacht je op je twintigste dat je op dit punt in je leven verder zou staan, of meer duidelijkheid zou hebben. Maar hoe ouder je wordt, hoe minder je weet. Het leven en jijzelf zijn eigenlijk nooit klaar. Gelukkig, toch? Je zou ook kunnen zeggen dat je leven pas begint op 30: daarvoor heb je de gebaande paden gevolgd, de opleiding en de job gekozen die je ouders van je verwachtten. Misschien moet je 30 worden om die ideeën van je af te kunnen schudden en echt naar jezelf te kijken: wat wil ik, past dit wel bij mij, bij wat ik zelf wil? In een crisis zit ook iets moois: dat je het daarna op je eigen manier zal doen.’
Je zou denken: 30 worden, dat is alleen maar goed nieuws, toch? We hebben alle vrijheid om keuzes te maken. Waarom is dat dan zo lastig?
Hilde: ‘We hebben inderdaad nog nooit zoveel (vrije) keuze gehad, en toch hebben we het daar heel moeilijk mee. Dat noemen we de keuzeparadox. In theorie is het zo dat hoe meer opties je hebt, hoe meer keuzes je kan maken. Maar in de praktijk zal dat gevoel je eerder verlammen. Omdat de angst om fout te kiezen toeneemt. Onze hersenen zijn neurologisch zo geprogrammeerd dat de angst om iets te verliezen dominanter aanwezig is dan het plezier bij het idee om iets te winnen, dat wat je kiest, dus.’
Fiona: ‘Vergelijk het met naar de supermarkt gaan omdat je een potje confituur zoekt. Als je moet kiezen tussen aardbei en kers, weet je duidelijk wat je het lekkerst vindt. Als je honderd keuzes hebt – qua smaken, hoeveelheid suiker, biologisch of niet – dan wordt het veel moeilijker. Want als je uit honderd dingen moet kiezen, focussen je hersenen op de negenennegentig opties die je níét hebt.’
Hilde: ‘Soms vragen mensen me: ik heb nu al vijf verschillende jobs gedaan, is dat normaal? De vraag is dan: hoe voel jij je daarbij? Sommige mensen hebben net veel afwisseling en uitdaging nodig om zich goed in hun vel te voelen. Als dat geen onrust of paniek teweegbrengt, waarom zou je dat niet mogen doen?’
Fiona: ‘Voor andere mensen is het hoppen – van het een naar het ander springen – net een manier om een echte beslissing te vermijden. Je kan een relatie afhouden omdat je bang bent gekwetst te worden, maar je kan ook het ene lief na het andere hebben. In beide gevallen doe je eigenlijk hetzelfde: vermijden om er vol voor te gaan en echt verbinding vinden.’
Vaak wordt gedacht: als je het niet maakt in het leven, ligt het aan jezelf.
Fiona: ‘Dat is wat we zien, voelen, wat ons wordt meegegeven, ook op school: je moet studeren, je moet er iets van maken. Alles is mogelijk, alles ligt voor je klaar. Als het je dan niet lukt, ligt het aan jezelf.’
Hilde: ‘Perfectionisme is niet aangeboren, het is een aangeleerde manier van denken, en de meesten van ons krijgen het ingelepeld sinds de kindertijd. We leggen onze jongeren zoveel druk op, dan moeten we het niet raar vinden dat ze die druk moeilijk naast zich neer kunnen leggen. Ook (social) media helpen daar niet bij. Elke week lees je wel iets over een jonge twintiger die ongelofelijk succesvol is of de wereld rondreist. Daartegenover staan heel wat mensen die een gewoon, gemiddeld leven leiden. En daar is helemaal niets mis mee. Alleen zie je die veel minder, natuurlijk.’
Focus je niet op hoe goed anderen het voor elkaar lijken te hebben, het is maar een deel van de waarheid die je ziet.
Fiona: ‘Er is een speech van Jim Carrey waarin hij vertelt over zijn vader, die comedian wilde worden, maar het niet deed omdat hij dacht dat hij het niet kon. Hij ging iets anders doen, van die job werd hij uiteindelijk toch ontslagen. De les die Carrey daaruit trok was: je kan maar beter falen in dat wat je heel graag wil doen.’
Hilde: ‘Maar daarvoor moet je jezelf heel goed kennen, en ik heb het gevoel dat het veel jongeren daaraan ontbreekt. Wat doe je graag, wat is je talent, wat zijn de waarden waarin jij jezelf terugvindt? Hoe wil je later op je leven terugkijken? Daarbij stilstaan zal je helpen beter en makkelijker keuzes te maken.’
Je ziet mensen wel eens met hun ogen draaien: amai, die dertigers hebben het lastig hoor!
Hilde: ‘Mijn oma had inderdaad weinig te kiezen. Ze was twaalf en moest net als haar moeder in de fabriek gaan werken. In vergelijking daarmee kan dit een luxeprobleem lijken, maar ik denk dat oudere generaties soms onderschatten onder welke druk jonge mensen vandaag staan.’
Fiona: ‘Als het probleem wordt geminimaliseerd, schuilt het gevaar erin dat mensen dan denken: Och ja, ik stel me aan, ik moet niet zeuren, en gewoon blijven zitten in een situatie die hen absoluut niet gelukkig maakt. Uiteindelijk gaat het om levensvragen waar iedereen vroeg of laat mee te maken krijgt. Misschien gebeurde dat in het verleden op een latere leeftijd, en had je enkel de midlifecrisis, terwijl we die existentiële vragen nu vroeger zien opduiken.’
Hilde: ‘Een vervroegde midlifecrisis is ook niet zo slecht, toch? Een crisis zorgt er vaak voor dat je jezelf beter kent en niet meer op automatische piloot in het leven staat. En misschien vermijd je op die manier op latere leeftijd een midlifecrisis. Al is dat ook geen garantie, natuurlijk.’
Lees ook:
