Elien van @doorbreekbaar: ‘Omdat ik mij zo verloren voelde, ging ik zelf op zoek naar handvaten om mijzelf en anderen te helpen’

10 oktober = World Mental Health Day, een dag die psychologe Elien Tubbax (28) nauw aan het hart ligt. Ze worstelde zelf jarenlang met haar mentale gezondheid en maakt er nu haar missie van om anderen te helpen. Ze vertelt waarom we vandaag niet zomaar aan ons voorbij mogen laten gaan.

Wat Elien Tubbax (en ons!) betreft zou het het elke dag Mental Health Day mogen, wat zeggen we: moeten zijn. ‘Hoewel iederéén een mentale gezondheid heeft, blijft het helaas nog steeds een heel gevoelig gespreksonderwerp‘, aldus de psychologe die met haar Intsagramaccount @doorbreekbaar taboes die rond mentale gezondheid hangen doorbreekt en kwetsbaarheid normaliseert.

Hoe komt het dat we het zo moeilijk vinden om over onze mentale gezondheid te praten? We leven in 2021, for God’s sake!

‘Er hangt nog steeds een bepaald stigma rond. Wanneer je durft uit te spreken dat het niet zo goed gaat, denkt de wereld meteen dat er iets mis is met jou. Er wordt nog te vaak met het vingertje gewezen als we praten over onze geestelijke gezondheid. Resultaat: we zwijgen dan maar.’

Jij probeert daar met @doorbreekbaar toch verandering in te brengen. Hoe?

‘Ik wil vooral een plek creëren waar mensen zelf iets kunnen delen over hun eigen kwetsbaarheid. Maar ook waar ze iets kunnen bijleren over mental health. Ik kom uit het onderwijs, en merkte helaas dat daar, momenteel dan toch, geen plaats is om over mentale gezondheid te leren, en dat is nochtans zó ontzettend belangrijk.’

Ja, jij spreekt uit ervaring. Helpt die ervaring jou om anderen te helpen?

‘Zeker! Ik twijfel er zelfs niet aan dat heel veel psychologen een rugzakje hebben. Dat is voor velen ook de reden waarom ze op een bepaald moment denken: ik wil anderen helpen. Omdat ik zelf ook openlijk over mijn mentale gezondheid praat, voelen anderen zich snel veilig bij mij. Het feit dat ik ook wel wat heb meegemaakt, maakt dat ik hen ook nooit scheef ga bekijken voor de mentale problemen waar zij mee worstelen. Meer zelfs: die problemen verbinden ons. Het zorgt ervoor dat ze zich niet anders of raar voelen.’

Heb jij je vroeger dan wel raar en alleen gevoeld?

‘Ja, en dat is exact de reden waarom ik dit aan het doen ben. Ik ben altijd al heel empathisch geweest. Ik kon over alles goed babbelen, behalve over mezelf. Omdat ik mij zo verloren voelde, ging ik uiteindelijk zelf op zoek naar handvaten. Om niet alleen mijzelf, maar ook anderen te kunnen helpen.’

En die handvaten bied je nu gratis aan op Instagram. Verlaagt dat de drempel om hulp te zoeken, denk je?

‘Daar ben ik vrij zeker van. Ik krijg regelmatig mooie en dankbare, maar ook kwetsbare berichten. Omdat ik mentale problemen omkader, is het voor mijn volgers vaak makkelijker om aan hun omgeving uit te leggen waar ze mee worstelen, en om aan te tonen dat wat ze voelen allesbehalve abnormaal is. Daarnaast ontvang ik ook vaak berichtjes van mensen die geen geld hebben om naar een psycholoog te gaan, maar dankzij mijn tips wel zelfstandig aan de slag kunnen. En dat is iets wat in de toekomst veel meer aangereikt zou moeten worden: toegankelijke tips om aan zelfhulp te doen.’

Ik denk dat jouw volgers zich allemaal wel een beetje in jouw posts kunnen herkennen. Maar het is waarschijnlijk niet de bedoeling dat ze denken: oei, er scheelt misschien wel iets met mij.

‘Sinds kort schrijf ik inderdaad overal duidelijk bij dat het niet de bedoeling is om aan zelfdiagnosticering te doen. Maar het is nu eenmaal zo dat we graag Dr. Google raadplegen. En in dat geval heb ik veel liever dat ze bij mijn account, een betrouwbare bron, ten rade gaan.’

In een van jouw posts (zie hierboven, red.) vertel je ook dat je geen stereotiepe psycholoog bent. Maar hoe weet je dat het écht klikt met een psycholoog?

‘Ik zeg altijd: buikgevoel. Wat ook heel belangrijk is, is dat je het gevoel hebt dat die persoon je respecteert en niet veroordeelt. Nog te veel mensen gaan naar een psycholoog waarbij ze zich toch nog veroordeeld of onbegrepen voelen. Daarnaast moet je ook een persoonlijke klik hebben. Je vertelt tenslotte je meest intieme gedachten aan iemand die je eigenlijk niet kent. Áls het wringt of ongemakkelijk voelt, zit je waarschijnlijk niet bij de juiste persoon.’

En wanneer is het dan nodig om een psycholoog onder de arm te nemen?

‘Kijk naar je eigen probleem en kijk waarmee je worstelt, zónder te vergelijken. Jouw ervaring is die van jou, hoe banaal ze ook mag lijken in vergelijking met die van een ander. En als het probleem of die mentale kwetsbaarheid je in de weg staat, is dat een indicatie dat je hulp moet zoeken.’

De slogan van Mental Health Day dit jaar luidt: ‘Mental health care for all: let’s make it a reality.’ Heeft iedereen nood aan mentale ondersteuning, denk je?

‘Ongetwijfeld! Zélfs als je geen grote mentale problemen hebt, kan je baat hebben bij een bezoekje aan de psycholoog. We zijn allemaal mensen en we hebben allemaal een mentale gezondheid. Dus het is logisch dat we die ook allemaal moeten soigneren. Net zoals we allemaal een lichaam hebben dat we ook moeten soigneren. Gezondheid is gezondheid, of je nu spreekt over fysieke of mentale.’

Heb jij zelf nog een boodschap die je vandaag zou willen verspreiden?

‘Leer eerlijk zijn met jezelf! In die zin dat het perfect normaal is om een beetje te struggelen met je mentale gezondheid. En stap twee: praat erover, al is het maar met één persoon. Dat hoeft zelfs geen professional te zijn, gewoon iemand waarbij je het gevoel hebt dat je ongefilterd kan vertellen hoe je je voelt.’

Lees ook:

• Stephanie Planckaert (32): ‘Je hoeft niet door iedereen geliefd te zijn om gelukkig te zijn’
• Anne-Marie (30): ‘Ik blijf mezelf. Mensen moeten me maar leuk vinden zoals ik ben.’
• 5 ademhalingsoefeningen die je juist doen ademen én je tot rust brengen