Je wil ‘nee’ zeggen, maar knikt ‘ja’. En terwijl je iets aan het doen bent waar je helemaal geen tijd voor of zin in hebt, besef je dat je over je persoonlijke grens bent gegaan. Maar wat zijn die persoonlijke grenzen en waarom is het zo moeilijk om die te bewaken?
Persoonlijke grenzen zijn geen dingetjes die je ’s morgens samen met een propere onderbroek uit de kast kan halen. Het zijn geen dingetjes die je kan lenen van iemand anders of iets wat je online kan kopen. Al zou dat het leven soms wel makkelijker maken. Lifecoach Sófie De Bleser vertelt hoe jij je grenzen kan leren kennen én bewaken:
‘Persoonlijke grenzen geven op verschillende vlakken aan wat je wel en niet graag hebt, een onderscheid dat je voor jezelf moet maken. Ze moeten er zijn om te voorkomen dat anderen misbruik van je maken, fysiek, mentaal of op eender welke andere manier. Door voor jezelf en anderen duidelijk te maken wat wel en niet kan, kan je jezelf zijn en je onderscheiden van de rest. Iedereen is namelijk anders, met een eigen setje emoties, noden en voorkeuren. Om relaties aan te gaan met anderen is het dus belangrijk om je grenzen te leren kennen, ze te bewaken en erover te communiceren. Alleen op die manier blijf je trouw aan jezelf en hou je controle over je eigen leven.’
Je kan het gevoel krijgen dat je té assertief bent of misschien egoïstisch of arrogant. Maar dat is niet zo.
‘Beschouw die grenzen dus als een omhulsel dat rond je zit, een verpakking die alles mooi bij elkaar houdt. Zodra die verpakking scheurt, verlies je jezelf. En dat willen we niet. Het is dan ook zo dat we zonder die persoonlijke grenzen geen gezonde relaties kunnen opbouwen met anderen. Niet met je partner, met je kinderen, met vrienden, collega’s of je werkgever. Zelfs niet met jezelf.’
Sófie De Bleser: ‘Het is zo ontzettend belangrijk om die grenzen te stellen. Het is de enige gezonde manier om controle over je eigen leven te krijgen.’
Grenzen leren kennen
Communiceren is key. Dat is vaker gebleken. Maar hoe doe je dat? Hoe kan je je grenzen aangeven zonder als een arrogant, egocentrisch wicht over te komen? Want die zijn er ook.
Sófie De Bleser: ‘Grenzen aangeven is geen vorm van discussie, het is geen compromis of onderhandeling. Jij bent verantwoordelijk voor het aangeven van je eigen grenzen en in die zin ben je ook verantwoordelijk voor de manier waarop anderen met jou omgaan. Als je zegt waar het op staat, moet je ook consequent zijn. Het draait vooral om duidelijkheid. Vind je iets niet leuk? Zeg dat dan. En zeg er zeker bij waarom je dat gevoel hebt. Toon je gevoel aan de andere persoon, zodat die zich er iets bij kan voorstellen.’
‘Het is en blijft een uitdaging. Telkens als jij je grens stelt, botst de andere partij namelijk ook op zijn of haar grens. Je kan het gevoel krijgen dat je té assertief bent of misschien zelfs egoïstisch of arrogant. Maar dat is niet het geval. Door je grenzen aan te geven zeg je wat jij wil en nodig hebt. De meeste mensen in je omgeving willen dat jij gelukkig bent. Als jij hen de tools kan geven waarbij ze je kunnen helpen met dat geluk, zal dat voor hen oké zijn. Het is dus wennen, op jezelf vertrouwen en erop vertrouwen dat de anderen respect hebben voor jouw mening en grenzen.’
Als je jezelf niet respecteert, gaan anderen waarschijnlijk ook geen respect hebben voor je.
Het hoeft dus niet allemaal met geroep, getier en dramatische handen in de lucht. Het kan ook subtiel. Ik weet dat je het goed bedoelt, maar ik heb het gewoon liever niet. Doei. Bijvoorbeeld. Natuurlijk ga je bij je baas een iets andere aanpak moeten hanteren dan bij je partner of je vrienden. Bij de ene zit je in een professioneel kader en zijn er taken die je soms moet doen omdat ze simpelweg in je jobomschrijving zitten. Bij de andere is dat kader persoonlijker. Maar de kern van de zaak blijft steeds hetzelfde.
Ten aanval!
Het klinkt allemaal mooi: tot hier en niet verder. Maar wat als er toch verder gegaan wordt? Wat als die grenzen die we met zoveel moeite opgetrokken hebben doorbroken worden? Door anderen én door onszelf.
Sófie De Bleser: ‘Als je over je grenzen gaat, is dat omdat je denkt dat er veel van je wordt verwacht. Omdat je meegaand bent en omdat je jezelf die verwachtingen oplegt. Je wil voldoen aan de eisen van anderen en daardoor voldoe je niet aan je eigen eisen. En dus stel je jezelf teleur, laat je over je heen lopen en ben je niet gelukkig. Dat leidt allemaal tot een laag zelfbeeld, een tekort aan eigenwaarde en zelfvertrouwen.’
‘Door jezelf niet te respecteren, gaan anderen waarschijnlijk ook geen respect hebben voor je. De enige manier om dat te voorkomen of terug te draaien, is communicatie. Duid die grenzen aan, neem de anderen bij de hand en toon hen wat wel en niet kan. Dat zal bij die anderen ook leiden tot minder frustraties. Het is namelijk makkelijker om te gaan met iemand die weet wat hij wel en niet wil. Dan word je al mens interessanter en ben je letterlijk en figuurlijk afgelijnd. Het maakt je authentiek.’
Lees ook:
