Mei = pridemaand in België en dus reden te meer om de lgbtqia+-community de aandacht te geven die ze verdient. Wij spraken met Marie Van Uytvanck (22) uit Sint-Niklaas, die je misschien wel kent van ‘Uit De Podkast’ of de band Kids With Buns, over queer zijn en wat dat te maken heeft met zelfliefde.
Marie Van Uytvanck (22) studeerde tot vorig jaar journalistiek en maakte voor haar bachelorproef een heel persoonlijk project. In de vijfdelige podcast ‘Uit De Podkast’ goot ze alles over haar coming-out. Nu heeft ze ook een postgraduaat podcasting op zak en heeft ze met haar band Kids With Buns een drukke zomer voor de boeg.
Wat ze vervolgens gaat doen, weet de Sint-Niklase nog niet. Maar een ding is zeker: het stopt niet bij ‘Uit De Podkast’. ‘Er komt zeker een vervolg. Alleen moet ik er de tijd voor vinden, want het begint steeds beter te gaan met de band en dat vraagt dus veel tijd. Ik wil nog een update maken over hoe het allemaal verder is verlopen en ik wil anderen hun verhaal delen. Ik heb zelfs al interviewees voor ogen.’
In ‘Uit De Podkast’ bespreek je uitvoerig je coming-out. Wanneer wist je dat je niet hetero was?
Marie Van Uytvanck: ‘Ik heb het altijd een beetje geweten, maar vanaf mijn veertiende vielen de puzzelstukjes pas in elkaar. Ook dan heb ik het nog heel lang onderdrukt en verzwegen dat ik queer ben omdat het gewoon niet in mijn leven paste.’
Wat waren de reacties op je coming-out?
‘Op mijn zestiende heb ik het pas voor de eerste keer verteld aan een paar vrienden via Snapchat, omdat de berichten daar verdwijnen. Ze schrokken allemaal, omdat ik altijd het tegenovergestelde had proberen te bewijzen. Dat ik geen deel uitmaakte van de lgbt-gemeenschap. Ze hadden het dus niet verwacht, maar de reacties waren best oké. Op een na. Iemand zei dat het allemaal goed was, zo lang ik mij maar niet jongensachtig zou beginnen gedragen. Als ik daar nu over nadenk, besef ik dat dat best homofoob was.’
Heb je anders nog negatieve ervaringen omtrent je coming-out gehad?
‘Rond mijn achttiende is het nieuws ongewild verspreid geraakt op school. Dat is altijd mijn grootste angst geweest, omdat ik er dan geen controle meer over had. Ik had nog altijd het gevoel dat ik mij moest verantwoorden en die verantwoording kon ik dan niet afleggen. Ik kon het aan al die mensen niet uitleggen en bijvoorbeeld zeggen “Ik ben niet verliefd op jullie”. Ondertussen weet ik ook dat ik mezelf helemaal niet moest verantwoorden, maar toen was ik nog volop bezig met die zelfacceptatie. Er is echt een moment geweest dat vrienden er heel raar over deden en zich anders gedroegen tegenover mij. Dat was moeilijk.’
In mijn eerste jaar aan de hogeschool verstopte ik nog dat ik queer was. Puur uit automatisme.
‘In het hoger onderwijs ging het wel goed. In mijn eerste jaar verstopte ik nog dat ik queer was uit automatisme, omdat ik dat zo lang had gedaan. Daarna heb ik het aan een paar vrienden verteld. Ik studeerde journalistiek en daar was iedereen enorm open-minded. Mijn geaardheid was helemaal geen big deal. Uiteindelijk moest ik het zelfs bijna niet meer vertellen.’
Dit bericht bekijken op Instagram
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Je ouders waren de laatsten die wisten dat je queer bent. Nochtans was hun reactie op je coming-out héél positief, vertel je in je podcast. Hoe komt dat denk je?
‘Goeie vraag… Mijn ouders zijn heel belangrijk voor mij. Omdat ik al slechte ervaringen had gehad met uit de kast komen, was ik bang dat ze anders met mij zouden omgaan, dat ik me plots niet meer thuis zou voelen op de plek waar ik mij net thuis móést voelen. De kans bestaat altijd dat er een ongemakkelijke sfeer ontstaat. In het begin was die er ook wel, omdat ze moesten wennen aan het idee. Maar dat was heel snel weer in orde. Ik heb ook echt gewacht tot het moment waarop ik mezelf volledig geaccepteerd had. Stel dat ik dat niet had gedaan, dan was die eerste reactie misschien veel moeilijker geweest voor mij.’
Wat heeft uit de kast komen en het daar moeilijk mee hebben te maken met hoe je naar jezelf kijkt?
‘Ik ben opgegroeid in een kleine deelgemeente van Sint-Niklaas die heel conservatief is en waar je op straat alleen maar de norm ziet. Tot een bepaalde leeftijd wist ik zelfs niet dat mensen van hetzelfde geslacht een relatie konden hebben. Wanneer iemand dan homoseksueel bleek te zijn, ging dat echt overal rond. Het feit dat ik het moeilijk had met uit de kast komen, had dus te maken met wat ik zelf wist over lgbt, wat mij was aangeleerd door mijn omgeving. Ik had er dus een heel verkeerd beeld van en ik wilde niet zo zijn. Op televisie zag ik enkel het stereotiepe beeld van een lesbische vrouw, zoals Ann in “Thuis”, waar niks mis mee was, maar ik herkende mezelf daar helemaal niet in.’
Had het verkeerde beeld dat je als kind en tiener had van lesbische personen invloed op je eigen zelfbeeld?
‘Ja, dat heet geïnternaliseerde homofobie, waarbij je dat toepast op jezelf. Je wordt vies van jezelf en denkt: ik wil niet zo zijn. Dat was gelukkig wel snel over.’
Wanneer en hoe heb je de klik gemaakt en beseft dat het helemaal oké is om te zijn wie je bent?
‘Vanaf mijn veertiende tot eigenlijk mijn twintigste ben ik volop YouTubevideo’s beginnen kijken. YouTubers deelden hun verhalen en daar kon ik mij echt in vinden. Ik heb er ook heel veel over opgezocht, waardoor het in mijn hoofd een normaal iets was geworden. Toch had ik het nog moeilijk om uit de kast te komen, omdat ik wist dat mijn omgeving die informatie niet had gekregen en dus waarschijnlijk nog het verkeerde beeld had. Voor mezelf was het oké, alleen was het voor mijn omgeving nog een big deal.’
Wie zijn of waren je rolmodellen dan?
‘Dat is natuurlijk heel persoonlijk, maar ik heb altijd enorm opgekeken naar Shannon Beveridge. Zij had een YouTubekanaal waarop ze met haar toenmalige vriendin vlogs postte. Ze deelde ook haar coming-outverhaal, hoe ze het had ontdekt, hoe mensen erop hadden gereageerd… Dat was heel interessant en fijn om te zien dat ze een normaal leven had en dat het allemaal goed was gekomen. Singer-songwriter Troye Sivan vind ik ook echt fantastisch. Dat is echt een queer rolmodel. Zijn muziek is heel leuk en herkenbaar. Hij heeft ooit een trilogie “Blue Neighbourhood” gemaakt van drie liedjes en videoclips die een verhaal vormden over een jongen die verliefd was op een vriend maar daar niet voor durfde uitkomen en dan maar met een meisje ging daten. Tenslotte heeft ook Miles McKenna goede video’s waarin de YouTuber uitlegt dat gender een zoektocht kan zijn en dat het oké is om op je label terug te komen en te zoeken. Je gevoel daarbij verandert nu eenmaal. Heel interessant.’
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Hoe ben je veranderd na je coming-out?
‘Ik voelde vooral veel opluchting. Met hoe meer mensen ik erover kon praten, hoe meer het een verademing was. Vorig jaar heb ik het pas aan mijn ouders en zus verteld en dat voelde echt geweldig. Ik moest niet meer letten op wat ik zei of deed. In verstoppen kruipt echt superveel energie. Tijdens het proces van mijn coming-out, dat zo’n vijf à zes jaar geduurd heeft, en ook erna, zag ik mezelf gewoon veel liever. Queer zijn is helemaal niets om je slecht over te voelen, maar dat is gewoon hoe het erin gestampt wordt. Stap voor stap leer je jezelf accepteren, en van zodra je hebt gedaan, kan je van jezelf houden.’
In jezelf verstoppen kruipt ontzettend veel energie. Uit de kast komen, was zo’n verademing!
‘In het middelbaar kon ik mezelf echt te lelijk voelen om erbij te horen of zelfs op de foto te staan. Ik droeg wat de rest droeg en voelde mij heel slecht in die kleren. Op de hogeschool kon ik volledig mezelf zijn, omdat ik was omringd door de juiste mensen en de kleren kon dragen die ik wou. Dan pas kon ik in de spiegel kijken en denken: dit is de persoon die ik altijd wilde, maar niet durfde te zijn. Ik heb op een bepaald moment gewoon beseft hoe belachelijk het was dat ik niet durfde shoppen bij de mannenafdeling. Dat is een belachelijke scheiding, want kleren zijn letterlijk gewoon stukken stof. Nu draag ik meer genderneutrale kleren. Ook mijn haar zorgt ervoor dat ik in de spiegel kan kijken en blij ben met wat ik zie. Ik hou van mijn lang haar, maar niet altijd, daarom is een dot echt perfect. Misschien laat ik mijn lokken op een dag wel kortknippen, maar voorlopig is mijn dot de gulden middenweg.’
Welke les heb jij geleerd tijdens je weg naar je coming-out?
‘Dat ik mij minder had moeten aantrekken van wat mijn omgeving zou zeggen of denken. Ik leidde mijn leven echt voor anderen. Als ik gewoon mijn goesting had gedaan, had ik mij zoveel meer geamuseerd. Met mijn muziek ben ik toen bijvoorbeeld ook niet naar buiten gekomen, omdat niemand die hobby had. Dat viel net wat meer op en dus durfde ik dat niet. De les die ik echt heb geleerd is: doe gewoon wat je zelf wil, hou je niet in voor anderen.’
Dit bericht bekijken op Instagram
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Worstel je nu nog soms met jezelf graag zien?
‘Ik kijk op een overwegend positieve manier naar mezelf. Dat was vroeger helaas niet het geval. Soms ben ik heel zelfzeker en blij met alles, maar als er iets fout gaat of ik een dipje heb en niet weet wat te doen met mijn leven, kan ik mezelf echt terug een beetje haten. Ik denk dat iedereen weleens zulke momenten heeft waarop je je onzeker voelt. Er zullen altijd zaken zijn die ik anders wil. Het belangrijkste is dat we gewoon de dingen accepteren die we zelf minder mooi vinden aan onszelf.’
Wat betekent self-love voor jou?
‘Dat je de dingen die je misschien liever anders had gezien, leert accepteren aan jezelf en dat je beseft dat perfectie niet bestaat.’
Op welke manier heeft self-love voor jou te maken met queer zijn?
‘Bij mij uit queer zijn zich in hoe ik eruit zie, omdat ik kleren draag volgens hoe ik mij voel. Dat is voor mij een manier om mezelf te uiten en het is belangrijk dat dat kan op die manier en dat ik kan dragen wat ik wil. Dat je geen fucks geeft om wat de norm is of om wat mensen van je verwachten.’
Er is helaas nog veel homofobie in de wereld. Beïnvloedt dat jouw zelfbeeld?
‘Uiteraard. Dat is ook de reden waarom ik het er zo lang moeilijk mee had, omdat ik dacht dat ik er op een bepaalde manier moest uitzien, terwijl niet alle lesbische personen er hetzelfde uitzien. Zodra je je wat meer androgyn gaat kleden, word je lastiggevallen op straat. Ik vind het verschrikkelijk dat dat nog steeds gebeurt. Je draagt uiteindelijk ook maar gewoon de kleren die je wil dragen.’
Hoe ben je op het idee gekomen om ‘Uit De Podkast’ te maken voor je bachelorproef?
‘Voor mijn eindwerk wilde ik iets doen waar ik volledig achter stond en superveel zin in had. We zaten volop in de coronapandemie, dus ik had een onderwerp nodig waar ik volledig voor wilde gaan. Omdat ik zelf zoveel had gehad aan YouTube, wilde ik iets soortgelijks doen. Voor zover ik weet zijn er in België geen lgbt-YouTubers die openlijk over hun geaardheid of genderidentiteit praten. Van zodra ik er zelf oké mee was, had ik het gevoel dat ik het verschuldigd was aan de Belgische jeugd van nu, omdat die representatie hier ontbreekt. Het is keigoed uitgedraaid en ik heb er supergraag aan gewerkt.’
Op zo’n moment gewoon weten dat er anderen zijn die door hetzelfde gaan, is een motivatie om jezelf erdoor te slaan.
Wat hoopte je ermee te bereiken?
‘Ik wilde in de eerste plaats mensen bereiken die er nood aan hebben het verhaal van iemand anders te horen en zo te zien dat ze niet alleen zijn. Ik heb superveel reacties gekregen van mensen die in dezelfde situatie zaten en dachten dat ze alleen waren. Ik heb die periode voor mijn coming-out heel eenzaam beleefd. Weten dat er mensen in hetzelfde schuitje zitten, motiveert je om jezelf erdoor te slaan.’
Kan je podcast anderen helpen om zichzelf liever te zien?
‘Dat denk ik wel. Als je altijd hebt moeten horen dat iets raar is, als er met afkeer over homo- of biseksualiteit gesproken wordt of als mensen dingen fluisteren zoals “Die is homo” alsof het de grootste zonde is, dan denk ik dat je jezelf echt wel kan beginnen haten. Door mijn podcast te beluisteren, weet je dat je niet alleen bent en dat het allemaal wél oké is en normaal. Zo kan je jezelf automatisch ook liever leren zien.’
Dit bericht bekijken op Instagram
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Op welke manier kan een coming-out gemakkelijker gemaakt worden door mensen uit de omgeving?
‘Ga er niet vanuit dat iemand sowieso hetero is en duw mensen zo weinig mogelijk in hokjes. Of als iemand zegt dat hij/zij/die liever met andere voornaamwoorden wil aangesproken worden, maak er dan geen big deal van. Het is maar een kleine aanpassing, terwijl die persoon zich daar zelf beter door voelt. Mensen vergeten ook dat “homo” nog vaak als scheldwoord wordt gebruikt, en dat is echt schadelijk. Als er dan iemand in je kringen zit die worstelt met zijn/haar/hun geaardheid, gaat die persoon automatisch denken dat hij/zij/die niet geaccepteerd zal worden.’
Uit de kast komen is al moeilijk genoeg, dus maak het jezelf ook niet moeilijker door jezelf te verplichten om binnen een bepaalde tijd of op een bepaalde manier uit de kast te komen.
En welke tips heb je voor mensen die bang zijn om uit de kast te komen?
‘Doe het vooral op je eigen tempo. Uit de kast komen is al moeilijk genoeg, dus maak het jezelf ook niet moeilijker door jezelf te verplichten om binnen een bepaalde tijd of op een bepaalde manier uit de kast te komen. Of je dat nu face-to-face, met een brief of een bericht wil doen, doe gewoon wat voor jou het minst moeilijk lijkt. Laat jezelf ook geen label opplakken, omdat mensen het anders niet gaan begrijpen. Wees gewoon jezelf, en als je jezelf nog niet aan de buitenwereld wil laten zien, is dat ook oké.’
Tenslotte: waarom is pride nog steeds belangrijk volgens jou?
‘Om zoveel redenen. Maar ik denk vooral omdat het nog niet voor iedereen vanzelfsprekend is om overal zichzelf te kunnen zijn. En dat wordt nog te vaak vergeten. Ik heb het zelf al meegemaakt dat ik hand en hand over straat loop en mij echt onveilig voel, omdat ik word aangesproken of rare vragen krijg, gewoon omdat ik mezelf ben. Dat is niet fijn. We mogen niet vergeten dat homofobie ook in België vandaag de dag nog steeds aanwezig is. Dat mensen nog steeds op straat worden gezet door hun ouders omdat ze queer zijn. Omdat het niet ter sprake komt, denken we dat het geen taboe meer is en dat we zo vooruitstrevend zijn, maar er is echt nog veel werk aan de winkel. En tuurlijk, er zijn ergere plekken op de wereld, maar dat maakt het niet minder erg dat er hier ook erge dingen gebeuren.’
Lees ook:
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier