Volg alleen de accounts die je een goed gevoel geven. Klinkt simpel, maar is het dat ook?
Zo hou jij je algoritme op sociale media gezond
Een veelgehoorde raad wat sociale media betreft? Volg alleen de accounts die je een goed gevoel geven. Klinkt simpel, maar is het dat ook? Redactrice Ysaline onderzoekt hoe haalbaar én effectief dat advies echt is.
Dat sociale media zowel een negatieve als een positieve invloed kunnen hebben op je zelfbeeld en mentaal welzijn, is al langer bekend. Volgens Karen Linten, expert sociale media bij Mediawijs, hangt dat enerzijds af van wat je erop doet, maar ook van je persoonlijkheid. ‘Sommige mensen zijn er gevoeliger voor dan anderen. De een laat zich absoluut niet beïnvloeden door wat hij/zij/die ziet, de ander voelt zich onzeker of ongelukkig door bepaalde content te zien.’ In tegenstelling tot wat ik dacht, behoor ik deels tot die laatste groep. Of dat heb ik de afgelopen tijd toch ontdekt.
Populaire posts
Toen ik pas Instagram had – rond mijn zeventiende – volgde ik veel accounts van bekende mensen die toen populair waren. Denk maar aan Kylie en Kendall Jenner, maar ook fitnessinfluencer Kayla Itsines. Door hen te volgen werd ik onbewust negatief beïnvloed. Dat merkte ik pas op latere leeftijd, toen ik er steeds meer over begon na te denken. Voor veel mensen zijn die personen een bron aan inspiratie. Mij maakte het niet per se onzeker, maar vooral héél gefrustreerd, omdat die ‘ideaalbeelden’ gewoon té onrealistisch leken. Ik wist dat ik er nooit zo zou uitzien of zoveel geld zou hebben. Hoewel dat voor mij ook niet hoefde, voelde het toch ontmoedigend, terwijl ik zelfs nooit ‘mager zijn’ of ‘rijk zijn’ als doel had op mijn lijstje.
Op een bepaald moment wist ik ook niet meer waarom ik die accounts überhaupt ooit was beginnen te volgen. Karen Linten van Mediawijs heeft daar een verklaring voor. ‘Soms laten we ons leiden door wat populair is bij anderen en beginnen we accounts louter om die reden te volgen.’
Ik ben zeker niet tegen slanke, sportieve of rijke mensen, maar hun content sloot – en nog steeds niet trouwens – gewoon niet aan bij hoe ik mij voelde en welke waarden ik had in het leven. Dat zei genoeg voor mij: als ik niet weet waarom ik iemand volg, waarom volg ik die persoon dan nog? Volgens Karen zijn er nog meer redenen waarom mensen accounts volgen of content bekijken die hen niet per se gelukkig maakt. ‘Enerzijds hebben mensen niet door dat ze zich zo voelen, omdat ze er nog nooit écht bij stil hebben gestaan. Anderzijds kies je er soms ook niet voor wat je te zien krijgt. Als het algoritme een populaire post detecteert, omdat die veel bekeken wordt, wordt die automatisch getoond, maar er wordt niet gekeken naar hoe goed of slecht die content is voor iemand.’
Ontvolgen, die handel!
Het volgen van zulke accounts gaf me onbewust een verkeerd beeld van de realiteit, omdat dat op den duur nog het enige was wat ik zag. Midsize of plussize verscheen gewoonweg niet op mijn feed. Naarmate ik ouder werd en mijn mindset veranderde, begon ik mij daar meer vragen bij te stellen. Ik merkte dat ik niet gelukkig werd van het volgen van sommige bekende personen, dus begon ik geleidelijk aan steeds meer mensen te verwijderen. Zag ik iets waar ik niet gelukkig van werd of een wrang gevoel van kreeg? Dan drukte ik op ‘unfollow’. Het duurde even voor dat een gewoonte werd, maar ondertussen is het bijna een standaardhandeling. Ik ben héél streng geworden als het aankomt op mijn sociale media en wat ik te zien krijg.
Toch is het soms nog een moeilijke oefening om vol te houden. Die struggle beaamt ook expert Karen: ‘Vaak is sociale media een plek om passief te scrollen. Bezig zijn met wat je voelt bij wat je ziet, en accounts volgen en ontvolgen vraagt om een heel actieve aanpak. Het kan daardoor een drempel zijn om actie te ondernemen. Sommige mensen hebben gewoon geen zin om hun tijd erin te steken.’
Ik merk inderdaad dat velen er niet echt bewust mee bezig zijn. Toch heeft ook hersenloos scrollen meer invloed dan je zou denken. ‘Op sociale media ben je vaak passief aan het scrollen en je denkt dat dat onschuldig is, maar je registreert nog altijd allerlei dingen die passeren. Ook hersenloos scrollen kan onbewust een gevoel van vergelijking oproepen.’
Human vs. algoritme: 1-0
Ook nu ik bewust accounts heb ontvolgd en gevolgd, krijg ik soms nog dingen die ik niet wil zien voorgesteld. Dat heb ik heel recent nog ontdekt. Ik ben sinds kort opnieuw beginnen te fitnessen. Niet om af te vallen, maar om mijn energielevel, conditie en gezondheid op peil te krijgen en om alles een beetje in balans te houden nu ik steeds dichter bij de dertig kom. Tegelijkertijd was ik ook bezig met een FODMAP-dieet voor het prikkelbaredarmsyndroom, dus las ik me meer in over voeding. Zo botste ik op Instagram bij de ontdekkingspagina al snel op een account van een sportinfluencer die tips geeft over caloriearm eten. Ze bedoelt het vast goed, maar ik merkte dat ik er heel ongemakkelijk van werd. Ze focust namelijk zo hard op het woord ‘afvallen’ en op haar voor-en-nafoto’s dat een stemmetje in mijn hoofd zich toch begon af te vragen of mijn lichaam dan ook ‘slecht’ is. Terwijl ik me net heel goed voel in het lichaam dat ik nu heb. En ondanks die gedachte twijfelde ik toch héél even of ik haar zou volgen of niet. Absurd, toch? Ik heb het uiteindelijk niet gedaan, en daar ben ik heel blij om. Het is dus wel degelijk een feit dat sociale media onbewust een grote invloed hebben op hoe we denken.
Gelukkig zijn daar oplossingen voor die alles te maken hebben met algoritmes. ‘Niemand weet honderd procent hoe algoritmes werken, maar je kan het wel deels mee beïnvloeden’, vertelt Karen. ‘Het algoritme baseert zich enerzijds op wat populair is bij anderen. Anderzijds baseert het zich ook op hoe lang én hoe vaak je naar bepaalde dingen kijkt. Ook wat je liket en waarop je reageert heeft invloed. Simpel gesteld kan je dus het best alles wat je leuk vindt om te zien liken en/of extra bekijken. Op die manier duw je het algoritme in een bepaalde richting.’
Change it
Wil je nog een stap verder gaan? Dan kan je volgens Karen ook bepaalde onderwerpen en hashtags uitschakelen waarover je geen content wil zien. Voor mij zou dat dan bijvoorbeeld ‘afvallen’ zijn. ‘Ben je op TikTok helemaal niet blij met de content die je te zien krijgt? Dan kan je het algoritme volledig resetten en opnieuw beginnen alsof je een nieuwe gebruiker bent’, vult Karen nog aan.
Het algoritme proberen aan te passen loont écht, merk ik. Zo krijg ik steeds meer bodypositivityposts op mijn search-pagina, omdat ik constant interactie heb met zulke accounts. Toch kan het ook snel weer omslaan. Na het eenmalig bekijken van bovengenoemde fitnessvideo kreeg ik plots gelijkaardige video’s te zien via de ontdekkingspagina. Instagram en TikTok staan dus paraat om andere dingen even snel weer in je gezicht te duwen, of je het nu leuk vindt of niet. Jij bepaalt mee wat je te zien krijgt en wat niet, maar je hebt het algoritme ook niet helemaal onder controle. Wil je dus niet meer negatief beïnvloed worden? Vermijd dan zoveel mogelijk video’s en posts die je ongelukkig maken. Hoe minder je liket en kijkt, hoe minder je te zien krijgt. Wil je je kijkgedrag sneller veranderen? Dan kan je ook bewust interactie creëren met andere video’s, zodat je algoritme verandert.
Tussen inspiratie en frustratie
Het is heel fijn als je sociale platformen kan gebruiken als een vorm van inspiratie, maar waar ligt de lijn tussen inspiratie en slechte invloed? Die grens ligt volgens Karen voor iedereen ergens anders. Merk je dat een bepaalde post of account je een slecht gevoel geeft, en je niet motiveert en net in een negatieve spiraal brengt? Dan heb je er vast geen boodschap aan om die content te blijven zien. Word je wél gemotiveerd om iets te doen waardoor je je beter voelt? Dan werkt het eerder inspirerend. Als ik per se gezonder wil eten, volg ik dus in plaats van een sportinfluencer die het woord ‘afvallen’ in elke video verwerkt veel liever een nutritionist die bodypositivity nog steeds hoog in het vaandel draagt. Denk maar aan Celien van Healthy Habits, die elders in dit nummer trouwens haar nieuwe kookboek voorstelt. Ik volg haar al sinds haar samenwerking met Flair en ik heb er nog geen seconde spijt van gehad. Zij praat heel vaak over eten en gezond zijn, maar op zo’n manier dat er geen twijfelend stemmetje in je hoofd ontstaat.
Het is moeilijk te zeggen hoeveel accounts ik in totaal heb ontvolgd, want ik heb het geleidelijk aan gedaan. Maar het zijn er sowieso héél veel. En ik ben nog steeds volop bezig. Zie ik iets wat niet meer bij mij of mijn visie op het leven en zelfbeeld past? Of heeft de persoon in kwestie gewoon niet veel te vertellen in mijn ogen? Dan ontvolg ik! Een handige functie op Instagram vind ik ‘Minste interactie met’. Zo zie je meteen wie nog bij jou past en wie niet. En van wie je heel weinig ziet, maar net meer wil zien. Ik ga ongeveer één keer in de drie maanden door die lijst om te zien wie nog past bij mijn mindset. En geloof mij: heel vaak sneuvelen er nog accounts uit mijn volgend-lijst. Ook wegscrollen bij dingen die ik niet wil zien, is een aanpak die ik vaak toepas en die loont.
Negatieve interactie
Wat je volgens Karen vooral niet mag doen? Interactie hebben met posts of mensen waarvan je eigenlijk niets wil zien. Ook geen negatieve interactie. ‘De voornaamste doelstelling van sociale media is geld verdienen, dus alles wat je aandacht geeft, komt terug’, legt ze uit. ‘Reageer op Facebook dus bijvoorbeeld ook niet met een boze emoji of plaats geen reacties op iets, zelfs geen negatieve.’ Proberen negeren, wegscrollen en op zoek gaan naar wat je wél leuk vindt, is dus de boodschap.
Welke accounts voegen dan wel écht waarde toe aan mijn (online) leven? Naast mijn vrienden natuurlijk, zijn er enkele accounts van influencers die ik steevast volg en waarschijnlijk ook nooit meer zal ontvolgen, tenzij ze het plots over een heel andere boeg gooien. En dat zijn dan vooral vrouwen met een maatje meer en die er trots op zijn. Momenteel kijk ik het meest op naar @mayridts en @_nelly_london. Door hen te volgen besef ik dat er meer mensen zijn met ‘normale’ lichamen dan ik aanvankelijk dacht. En dat die er gewoon mogen zijn. Het is deels dankzij hen dat ik gewaagde kleren durf te dragen. May verschijnt namelijk vaak op haar Instagram met outfits die je vaak alleen bij een maatje 34 of 36 ziet.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Baas over je eigen gevoelens
Op een bepaald moment in mijn jonge jaren volgde ik zoveel influencers met een platte buik dat ik dacht dat een buikje hebben abnormaal was. Wat mij dan vervolgens ook onbewust weer een tikkeltje onzeker maakte. Ondertussen ben ik trots op mijn ‘belly pooch’. Al is dat gevoel natuurlijk de ene dag meer dan de andere, ik blijf ook maar een mens. Op die dagen zorg ik ervoor dat ik extra veel video’s en posts zie van mijn positieve voorbeelden. Want ik vind hen zo mooi mét buikje, waarom zou ik mezelf dan anders bekijken?
Actief bezig zijn met je feed vraagt meer tijd en moeite, maar het loont echt wel. Het voelt heel empowering en bevrijdend om zelf te kunnen bepalen wat ik te zien krijg en wat niet. Op den duur wordt het ook een gewoonte om negativiteit buiten te sluiten. Je wordt weer baas over je eigen gevoelens omtrent sociale media. Ik kan het dus aan iedereen aanraden.
Concrete stappen
Wanneer?
Leer te herkennen wanneer je je goed of slecht voelt door sociale media.
Waarom?
Bedenk voor jezelf waarvoor je sociale media wil gebruiken.
Waarvan?
Doe je feed actief open en denk: waar word ik gelukkig van en waarvan niet?
Wat?
Bepaal voor jezelf wat je op je feed wil zien verschijnen. Waar heb jij baat bij?
Waar?
Ga bewust naar die zaken op zoek.
Volg
Volg accounts die je positief beïnvloeden en kijk en like posts en video’s die je een fijn gevoel geven.
Ontvolg
Ontvolg accounts die je een ongelukkig of wrang gevoel geven en vermijd posts die een negatieve invloed hebben. Post zeker geen reacties.
Reset
Reset eventueel je algoritme.
Tekst: Ysaline Pollet. Met dank aan expert sociale media Karen Linten van Mediawijs.
Lees ook:
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
