Kreeg jij te maken met seksueel grensoverschrijdend gedrag? Dit adviseren experts

Jij bepaalt zélf wat seksueel grensoverschrijdend gedrag is.

Alles wat te maken heeft met ongewenst gedrag met een seksuele connotatie, kan gezien worden als seksueel grensoverschrijdend. De focus ligt tenslotte altijd bij jouw eigen ervaring. ‘Bij seksueel overschrijdend gedrag moet de focus liggen op het slachtoffer, of liever gezegd de survivor. Wat dat gedrag ook is: als het schaadt, dan schaadt het‘, aldus Michaël.

Kom ervoor uit.

Aan je eigen hersteltraject beginnen na zo’n trauma is allesbehalve gemakkelijk. Zo voelen survivors zich vaak zélf schuldig of worden ze overweldigd door schaamte. Myriam legt uit hoe dit in elkaar zit: ‘Enerzijds krijgen ze dit schuldgevoel aangepraat door hun dader(s) met uitspraken als ‘Je verzette je toch niet?’ of ‘Je vond het toch fijn?’. Anderzijds creëren survivors die schuldgevoelens zelf, uit angst om opnieuw slachtoffer te worden’, legt Myriam uit.

Ook schaamte drukt op de rem om over zo’n ingrijpende ervaring te praten. ‘Veel survivors voelen zich bezoedeld en denken dat dit aan hen te zien is. De angst om als persoon alle waarde te verliezen in het oog van de anderen, zorgt ervoor dat de survivor zich in zichzelf terugtrekt en terechtkomt in een isolement‘, voegt Myriam toe. Hoewel schuld, schaamte en het taboe rond grensoverschrijdend gedrag ontzettend afschrikken om ervoor uit te komen, is het toch essentieel om aan je eigen traumaverwerking en hersteltraject te beginnen.

Betrek een vertrouwenspersoon in je hersteltraject.

Vrienden, familie, partners – oftewel je inner circle – zijn ontzettend belangrijke steunpilaren binnen jouw hersteltraject. Het is dan ook belangrijk dat je als survivor zelf kiest met wie en wanneer je je eigen verhaal deelt. ‘Liefst zo snel mogelijk’, benadrukt Michaël, ‘Dit hoeft in eerste instantie geen professionele hulpverlener te zijn, maar evengoed een persoon in jouw naaste omgeving. Hierdoor geraak je sneller uit je isolement en hoef je je ingrijpende ervaring niet meer alleen te dragen.’

Herken je eigen overlevingsmechanismen.

Na een trauma te hebben meegemaakt, komt het vaak voor dat survivors manieren zoeken om daarmee om te gaan. Dissociatie (het loskoppelen van je denk- en leefwereld, red.) is dan ook één van de meest voorkomende overlevingsmechanismen bij slachtoffers. Door laagje per laagje hun trauma in te kapselen komen ze in een overlevingsmodus terecht en moeten ze niet niet naar binnen kijken. Maar ook dat weerhoudt je ervan om aan de slag te gaan met je herstel.

‘Vaak gaan overlevers de oplossingen buiten zichzelf zoeken. Maar hoe gek het ook mag klinken; daar waar de pijn ligt, liggen ook de oplossingen‘, legt Michaël uit. Met haar eigen ervaring, kan Myriam dit alleen maar bevestigen: ‘De enige weg naar heling en herstel is de weg ernaar toe.’

Geef niet op in je zoektocht naar de juiste hulpverlening.

Michaël bevestigt dat slachtoffers vaak al een lange weg hebben afgelegd naar het zoeken van de juiste hulpverlening voor het verwerken van een seksueel trauma. ‘Het is niet jouw schuld wanneer een hulpverlener er met jou niet makkelijk over kan praten’, maakt hij duidelijk. ‘Praten over seks is moeilijk, maar zo belangrijk. Want als je niet kan benoemen wat je moet benoemen, dan wordt het wel heel moeilijk.’ Het vinden van een juiste match met een verlener bij wie je je veilig voelt, is ook weer belangrijk om het meeste uit je begeleiding te halen.

‘Begrip en erkenning zijn zo belangrijk. Blijf er niet mee zitten en praat erover. Al is je verhaal één, twee of drie keer niet goed onthaald geweest, geef je zoektocht niet op. Misschien is het nét die vierde hulpverlener die jou wel dat veilige gevoel kan geven en diepgaande know-how heeft over de gevolgen en het herstelproces van seksueel grensoverschrijdend gedrag.’

Maak contact met lotgenoten.

Michaël en Myriam merkten dat hun cliënten nood hadden aan contact met lotgenoten. Daarom bundelde het duo de krachten om een groepstherapieproject voor survivors op te starten, genaamd Samengetuigen.

‘In zo’n groepstherapie schuilt een enorme kracht, al is het maar (h)erkennen dat iemand anders ook zoiets heeft meegemaakt als jij’, motiveert Michaël. En ook Myriam kan de positieve impact van het werken in groep niet genoeg benadrukken: ‘Zo’n groepstherapie zorgt ervoor dat je als survivor kan thuiskomen bij jezelf maar ook bij anderen. Zo komen we in groep van een onmacht naar een kracht.’