‘Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat eenzaamheid precies dezelfde gebieden in je hersenen activeert als fysieke pijn.’
Nieuwe vrienden maken als volwassene? De psycholoog legt uit waarom het goed voor je is
Vriendschap is noodzakelijk voor een leuk en vervullend leven. Maar misschien heb je het gevoel dat je niet genoeg vriendinnen hebt, is de connectie met je huidige groepje niet meer wat die ooit was of wil je om een andere reden graag nieuwe besties. Psycholoog Griet Van Vaerenbergh gaat in op het belang van nieuwe vriendschappen aangaan.
Griet Van Vaerenbergh, docent positieve en sociale psychologie bij Thomas More, benadrukt het belang van verbindende vriendschappen voor een gelukkig leven: ‘Vrienden zijn op heel veel vlakken belangrijk. Je familie komt in hetzelfde pakketje als het leven dat je geschonken werd, maar je kan wél kiezen wie je vrienden zijn. Mensen zijn autonome wezens die graag zelf beslissen. Alleen al het feit dat je je uit eigen beweging kan omringen met gelijkgestemden, is dus enorm waardevol.’
Wat is vriendschap?
Wat vriendschap dan precies is, legt Griet uit: ‘Het vormt een soort fundament van sociale steun op verschillende vlakken. Dat kan praktisch zijn, bijvoorbeeld als je een ritje naar het ziekenhuis of andere hulp nodig hebt. Ook emotionele steun is een belangrijk aspect van diepgaande vriendschap. Dat wil zeggen dat je kan delen waar je mee zit. Als laatste is er nog het delen van positieve dingen, het ervaren van fijne momenten, samen hard lachen, enzovoort.’
Vervullende vriendschappen
Los van wat vriendschap op praktisch en sociaal vlak in je leven kan betekenen, zijn er ook enkele voorwaarden om te kunnen spreken van een echte, hechte en bovenal vervullende vriendschap. Griet lijst ze op:
- Een emotionele, affectieve band: er is wederzijds vertrouwen, respect, verbinding en veiligheid.
- Een hulpmiddel om je eigen identiteit te bepalen: vriendschappen helpen ons om onszelf te vinden. Via de ander kan je jezelf kneden tot wie je graag wil zijn.
- Intimiteit en kwetsbaarheid: door je kwetsbaar op te stellen en jezelf te tonen zoals je werkelijk bent, kom je makkelijker tot diepe verbinding en dus vriendschap.
Goed voor je gezondheid
Als je zo’n netwerk van vrienden mist in je leven, kan je een diepgaand gevoel van eenzaamheid ervaren. Ik weet helaas uit eigen ervaring hoeveel pijn dat doet. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt zelfs dat eenzaamheid precies dezelfde gebieden in je hersenen activeert als fysieke pijn. Het is dan ook niet verwonderlijk dat een gebrek aan verbinding met anderen ook impact heeft op je gezondheid.
Vriendschap versterkt bovendien het immuunsysteem en werkt stressverlagend. Je zou dus kunnen spreken van friends with health benefits.
Griet: ‘Uit recent onderzoek blijkt dat wanneer er aan je basisbehoefte van verbondenheid voldaan is, ook je mentale gezondheid beter is, je minder angstig bent en je zelfs een hoger gevoel van eigenwaarde ervaart. Vriendschap versterkt bovendien het immuunsysteem en werkt stressverlagend. Je zou dus kunnen spreken van friends with health benefits. Omgekeerd zijn mensen die zich eenzaam voelen vatbaarder voor stress en ontstekingen, en hebben ze kans op een hogere hartslag. Engelse en Ierse artsen doen intussen zelfs aan social prescribing: ze schrijven verbinding voor, oftewel omgaan met andere mensen zodat je je uiteindelijk (hopelijk) deel kan voelen van een gemeenschap.’
Voldoende vrienden
Vriendschap is dus echt een basisbehoefte. Maar hoe weet je of je genoeg vriendinnen hebt en of die ook echt bij je passen? Volgens Griet is vriendschap erg subjectief en is er ook niet zoiets als de ideale vriendin of het perfecte aantal vrienden. Ze legt uit: ‘Iedereen zoekt in vriendschap iets anders en vult die op zijn eigen manier in. Sommige mensen willen in elke vriendschap diepe, lange gesprekken kunnen voeren, andere vinden het oké om per persoon of per groepje een andere invulling te geven aan het begrip.’ Denk bijvoorbeeld aan een vriendinnengroepje waar je graag mee gaat sporten en enkele losse vriendinnen met wie je diepere, kwetsbare onderwerpen kan bespreken.
Ook ik dacht jarenlang dat het problematisch was dat ik enkel een-op-eenvriendschappen had. Tot ik ze allemaal samen uitnodigde. Toen bleek dat ik wél een vriendinnengroep had.
Griet nuanceert ook het ideaalbeeld dat in de media en op sociale media wordt geschetst van de uitgebreide vriendengroepen: ‘Door de leuke foto’s van weekendjes weg en avondjes uit op sociale media lijkt het alsof je enkel geslaagd bent als je grote groepen vrienden hebt. Toch kan ook één vriendin oké zijn, zolang dat goed voelt voor jou.’ Ook ik dacht jarenlang dat het problematisch was dat ik enkel een-op-eenvriendschappen had. Tot ik een etentje organiseerde voor mijn verjaardag. Toen bleek dat ik wél een vriendinnengroep had. Ik moest ze gewoon zelf in groep uitnodigen. Sindsdien gebeurt dat steeds vaker, en het is zo bijzonder om hen ook onderling te zien verbinden met elkaar.
Verbinding verbreken
Griet haalt ook het belang aan van het loslaten van vriendschappen die je niet meer dienen: ‘Als je bedenkt wat voor transformatie je doormaakt van pakweg de lagere school tot je 30ste of 40ste, is het alleen maar logisch dat sommige relaties veranderen. Net zoals je uit een liefdesrelatie kan groeien, moeten we ook vriendschappen durven te beëindigen.’ Ze gaat verder: ‘Er is een belangrijke balans tussen geven en nemen in relaties, ook tussen vrienden. Het is natuurlijk normaal dat de ene af en toe wat meer vraagt dan de andere, want dat is eigen aan het leven. Maar als je voelt dat jij steeds meer geeft en weinig ontvangt, is het wel nodig om het gesprek daarover aan te gaan.’
Ook echt jezelf kunnen zijn is volgens Griet een belangrijke graadmeter in vriendschap: ‘Durf vrienden bij wie je niet authentiek en kwetsbaar kan zijn, daarop aan te spreken. Doe dat uiteraard op een respectvolle manier. Vertel hen wat je voelt en kijk hoe ze reageren. Als er geen ruimte is voor een open gesprek of er op langere termijn geen verandering komt, durf de vriendschap met hen dan ook te beëindigen.’
Tekst: Ella Daeleman, met dank aan Griet Van Vaerenbergh, docent sociale en positieve psychologie aan Thomas More
Lees ook:
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
