Van dubbelzinnige opmerkingen tot non-verbale signalen.
Zo herken je passief-agressief gedrag (en zo ga je ermee om)
We krijgen allemaal weleens te maken met passief-agressief gedrag. Of we ons er nu zelf iets te vaak op betrappen of je merkt dat je partner of beste vriend(in) soms subtiel maar destructief reageert, herkenbaar is het ongetwijfeld. Het kan frustrerend en verwarrend zijn, omdat passief-agressieve mensen vaak hun ware gevoelens verschuilen. Daarom lijsten we graag even voor je op hoe je zo’n gedrag duidelijk kan herkennen én hoe je er best mee omgaat.
Dubbelzinnige opmerkingen.
Je kent het wel, van die ‘grappige’ opmerkingen die eigenlijk gewoon kwetsen. Bijvoorbeeld: ‘Je hebt het goed gedaan voor iemand van jouw niveau’ of ‘Doe maar rustig, het is niet dat ik iets beters te doen heb’. Er wordt op deze manier door de passief-agressieve persoon geen directe confrontatie aangegaan, maar de steek onder water is er wel.
Zo ga je ermee om:
Heldere communicatie is key. Wanneer je zo’n opmerking tegenkomt, vraag die persoon dan om verduidelijking in een respectvolle, niet-aanvallende toon. Laat hem/haar/hen weten dat je hun opmerking niet helemaal begrijpt, maar dat je dat wel wil. Zo gaan ze misschien inzien dat ze helemaal niet zo aanvallend moesten reageren.
Uitstelgedrag.
Uitstellen is een veelvoorkomende vorm van passief-agressief gedrag waarbij iemand belooft een taak uit te voeren, maar herhaaldelijk verzuimt om het op tijd te doen. Van ‘Ik doe dat straks wel’ tot ‘Ik heb ook een hele dag gewerkt hoor’. En ja, dit gedrag kan écht wel voor problemen en frustraties zorgen in een relatie, of die nu persoonlijk of professioneel is.
Zo ga je ermee om:
Probeer duidelijk te maken dat het ook voor jou niet altijd makkelijk is om alles bij te houden, maar dat samenwerken belangrijk is. Geef gerust aan dat je zelf stress krijgt als de taak pas later wordt uitgevoerd. Werkt dat niet? Misschien is er dan professionele hulp welkom. Vergeet niet dat zelfzorg essentieel is in deze situaties, en dat je recht hebt op een respectvolle behandeling.
Stiltebehandeling.
De stiltebehandeling is een typisch voorbeeld van passief-agressief gedrag waarbij iemand opzettelijk en doelbewust weigert om te communiceren om anderen te straffen of te manipuleren. Deze aanpak kan erg schadelijk zijn voor relaties, omdat het de communicatie bemoeilijkt en vaak leidt tot verwarring en frustratie. Het is ook meestal een teken van een machtsstrijd, waarbij de persoon hoopt de controle te behouden of de bovenhand te krijgen door communicatie als wapen te gebruiken.
Zo ga je ermee om:
Probeer niet in te gaan op de emotionele manipulatie die de stiltebehandeling kan veroorzaken. Als je op een respectvolle manier aangeeft dat zo’n manier van aanpak niet oké is, maar het negeren aanhoudt en schadelijk is voor jou, overweeg dan om afstand te nemen van de relatie. Zulke destructieve communicatiepatronen zijn echt not done. Je welzijn moet altijd prioriteit hebben.
Verbergen van gevoelens.
In dit geval onderdrukt iemand zijn/haar/hun emoties en doet alsof alles in orde is, zelfs als dat niet het geval is. Dit gedrag kan problematisch zijn, omdat het vaak leidt tot gebrek aan openheid en eerlijke communicatie in je relatie. Een erg herkenbare: ‘Waarom zou ik boos zijn? Er is toch niets om boos over te zijn?’
Zo ga je ermee om:
Moedig de persoon aan om hun emoties te delen en bied begrip en empathie. Je hoeft je helemaal niet verantwoordelijk te voelen voor hun manier van omgaan met emotioneel welzijn, maar bied wel hulp aan waar dat kan. Als die hulp niet geapprecieerd wordt en je je slecht blijft voelen bij deze manier van communiceren, onthoud dan dat volgende stappen ondernemen gewoon een manier is om jezelf te beschermen.
Subtiele sabotage.
Van onopvallende kleine fouten die ervoor zorgen dat iets wat moet gebeuren vertraagd wordt over extreem onverschillig zijn tot doen alsof je van niks wist: er zijn verschillende manieren om een situatie subtiel te saboteren. Denk maar aan op het laatste moment een afspraak afzeggen waardoor de rest van de groep in de problemen geraakt of iets niet op tijd indienen tijdens een groepswerkje. De persoon die de sabotage uitvoert, weet dat de rest zich zal ergeren. En net dat is diens bedoeling.
Zo ga je ermee om:
Het is van essentieel belang om alert te zijn op deze gedragingen en assertief te handelen wanneer je ze opmerkt. Communiceer duidelijk je verwachtingen, stel grenzen en benadruk het belang van een positieve samenwerking. Je hoeft zo’n zaken niet te blijven pikken.
Non-verbale passief-agressieve communicatie.
Diepe zuchten, vreselijke oogrollen of opgetrokken wenkbrauwen: we weten allemaal hoe hard ze op onze zenuwen kunnen werken en hoe diep ze ons soms kunnen raken.
Zo ga je ermee om:
Stel vragen om te verduidelijken wat de persoon bedoelt met hun non-verbale signalen en geef aan dat je openstaat voor een gesprek. Laat je zeker niet meeslepen in een conflict, want dat wil de passief-agressieve persoon waarschijnlijk net. Je eigen emotionele gezondheid is het allerbelangrijkste, dus laat je zeker niet manipuleren.
Slachtofferrol.
De slachtofferrol is een ander aspect van passief-agressief gedrag waarbij iemand voortdurend de indruk wekt dat ze het slachtoffer zijn van omstandigheden, andere mensen of het leven zelf. Ze leggen de verantwoordelijkheid voor hun problemen vaak buiten zichzelf en vermijden het nemen van verantwoordelijkheid voor hun eigen acties. ‘Niemand begrijpt me, ik moet altijd alles zelf doen’ herken je vast wel.
Zo ga je ermee om:
Luister actief naar hun zorgen en benadruk het belang van persoonlijke verantwoordelijkheid en actief handelen om problemen op te lossen. Het is erg belangrijk om je eigen grenzen te bewaken en te voorkomen dat je de verantwoordelijkheid voor hun problemen overneemt. Terwijl je bereid bent te helpen, moet het duidelijk zijn dat ze zelf gemotiveerd moeten zijn om stappen te ondernemen voor verbetering.
Lees ook:
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
