Van de schuldgever over de stille manipulator tot de charmeur.
Deze 6 vormen van manipulatief gedrag herken je misschien wel (en zo pak je ze het best aan)
Manipulatief gedrag valt jammer genoeg niet altijd even snel te herkennen. Omdat er zoveel verschillende soorten manipulators bestaan, besef je niet altijd meteen dat je er middenin zit. Wij lijsten alvast zes veelvoorkomende vormen van manipulatie voor je op, zodat je die in de toekomst sneller kan herkennen. En met deze tips leer je ook hoe je daar het best mee omgaat.
De schuldgever
Schuldgevers hebben het moeilijk om hun eigen fouten of problemen toe te geven. Ze proberen anderen te laten geloven dat ze zelf niet bij de oorsprong van het probleem liggen, bijvoorbeeld door te zeggen ‘als jij dat niet had gedaan, zou ik dit niet moeten doen’. Dit type manipulatie kan je zelfvertrouwen ondermijnen en je laten twijfelen aan je eigen oordeel.
Hoe pak je dat het beste aan? Probeer duidelijke grenzen te stellen en je niet verantwoordelijk te voelen voor hun problemen. Geef hen vooral op een kalme en objectieve manier aan dat zulk gedrag niet werkt, want als je je laat meeslepen in hun schuldgevoelens, escaleert de situatie waarschijnlijk.
De slachtofferrol
Deze manipulator speelt voortdurend de rol van het slachtoffer en probeert op die manier medelijden op te wekken. Ze gebruiken hun zwakkere positie om anderen te manipuleren en te krijgen wat ze willen of de schuld van zich af te schuiven. Is je partner bijvoorbeeld in fout maar start hij/zij/die met ‘ik ben gewoon echt een slecht mens’? Klassieke slachtofferrol-manipulatie!
Hoe pak je dat het beste aan? Erken hun gevoelens, maar geef aan dat dat de situatie niet kan veranderen. Zo help je hen op een rustige manier om zelf verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen leven in plaats van hen – waarschijnlijk voor de zoveelste keer – te redden of het door de vingers te zien.
De charmeur
Charisma en vlotte praatjes zijn het geheime wapen van de charmeur. Door complimentjes te geven, aardig te doen of te laten uitschijnen dat ze je volledig begrijpen, winnen ze jou voor zich om je dan heel subtiel te manipuleren. Deze vorm van manipulatie heb je vaak pas erg laat door.
Hoe pak je dat het beste aan? Probeer hen voor te zijn. Als je op voorhand al op je hoede bent voor de intenties van de charmeur door te letten op daden in plaats van op woorden, kan je het gedrag doorprikken en laat je je minder meeslepen door de – eigenlijk negatieve – aandacht.
De stille manipulator
Deze soort manipulatief gedrag is erg subtiel maar werkt al snel op de zenuwen. Stille manipulators negeren je of vertonen passief-agressief gedrag. Met non-verbale signalen laten ze je af en toe weten wat ze denken, maar als je een gesprek wil aangaan, slaan ze dicht. Niet omdat ze zich niet kunnen verantwoorden, maar omdat ze weten dat jij het dan moeilijk krijgt en boos wordt ofte de ruzie gewoon laat vallen.
Hoe pak je dat het beste aan? Probeer je niet op te jagen, want dat is net wat ze willen. Zeg in plaats daarvan bijvoorbeeld ‘Ik zie dat je nu niet wil praten, ik zal je even gerust laten en we proberen het straks opnieuw’. Dat is wat deze manipulator absoluut niet wil, waardoor hij/zij/die in de toekomst hopelijk anders reageert.
De gaslighter
De gaslighter manipuleert anderen door hun realiteit in twijfel te trekken en de waarheid te verdraaien. Ze doen alsof dingen nooit gebeurd zijn of maken je wijs dat je je vergist, waardoor je zelf gaat twijfelen aan je eigen gevoelens en zelfs daden. Deze vorm van manipulatief gedrag is een tricky one, want je kán je weleens vergissen, dus je weet niet per se meteen dat je gegaslight wordt. Maar als je constant het gevoel hebt dat er iets niet klopt, zouden alarmbellen moeten klinken.
Hoe pak je dat het beste aan? Heb je het gevoel dat er iets mis is, maar wil je zekerheid? Schrijf dan op wat je zegt of doet in een bepaalde situatie die erna als gaslightmateriaal gebruikt zou kunnen worden, zodat je je eigen realiteit kan bewaren. Eens je het gedrag herkent, kan je voor jezelf uitmaken hoe je deze vriendschap of relatie verder wil zetten. Wil je hem/haar/hun toch nog een kans geven? Stop het gesprek dan van zodra je merkt dat de manipulatie aan de gang is om de ander erop te wijzen.
De criticus
Deze manipulator bekritiseert anderen en kleineert ze voortdurend, brengt hen in verlegenheid of lacht ze uit. Dit tast de eigenwaarde van de ander natuurlijk aan, waardoor hun zelfvertrouwen zodanig wordt ondermijnd dat ze het gevoel hebben dat ze afhankelijk zijn van de goedkeuring van de manipulator. Exact wat ze willen!
Hoe pak je dat het beste aan? De kritiek van deze manipulator is vaak een weerspiegeling van hun eigen onzekerheden. Probeer dat te beseffen en je zelfvertrouwen op te krikken, zodat je opnieuw sterk in je schoenen staat en mensen die onrespectvol tegen je praten meteen kan waarschuwen dat je met zulk gedrag niet akkoord gaat.
Lees ook:
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
