Robinne (20) verloor vorig jaar haar papa. Zo’n zes maanden na zijn dood sprak ze over het prille verdriet.
‘”Ik beloof het je, Robinne. Ik zal er zijn als jij weer thuis bent.” Dat was het laatste wat papa me zei voor ik op buitenlandse stage vertrok. Tuurlijk was ik bang en ongelooflijk bezorgd om hem. Sinds ik hem twee jaar geleden vond, was ik geen moment meer gerust. ’s Nachts lag ik wakker, omdat ik bang was hem te verliezen. Ik checkte hem talloze keren, zoals een ongeruste moeder haar kind controleert. “Wat ga je doen? Waar ga je naartoe?” wilde ik dan weten. Daar lachte papa al eens om. “Ik ben hier wel de papa, hè.”‘
Voor mijn papa was ik meer dan zijn dochter: ik was zijn vertrouwenspersoon, degene aan wie hij zijn zorgen toevertrouwde.
‘We waren twee handen op één buik. Voor hem was ik meer dan zijn dochter: ik was zijn vertrouwenspersoon, degene aan wie hij zijn zorgen toevertrouwde. Ik wist van zijn schulden, kende zijn problemen en besefte dat hij met een depressie kampte. Onze band was enorm intens, erg hecht ook. Misschien wel te hecht, want voor heel veel dingen was ik te jong om ze al te weten. Dat woog enorm op mij én op mijn gezondheid. Minstens twee keer per week had ik een migraineaanval. Ik stond voortdurend onder stress. Pas als ik een paar weken van huis was, zoals tijdens mijn stages, vond ik rust. Dan had ik plots een pak minder migraineaanvallen, was ik minder moe en had ik veel minder hoofdpijn. En ook nu hij er niet meer is, gaat het beter met mijn gezondheid, hoe hard dat ook klinkt.’
Oh ja, even vergeten...
‘Het schuldgevoel dat ik sinds zijn dood met me meedraag, is enorm. Vaak denk ik dat hij niet uit het leven zou zijn gestapt als ik thuis was geweest. Dat ik had kunnen voorkomen dat het zover zou komen. Dat ik hem had kunnen redden – dat heb ik de eerste twee keren tenslotte ook gedaan. Ook als ik plezier maak of heel even niet aan papa denk, voel ik me slecht. Heb ik het recht wel om verder te gaan met mijn leven? denk ik dan. Papa verdwijnt zelden uit mijn gedachten. Gebeurt er iets grappigs, dan denk ik: dat moet ik aan papa vertellen, om dan een fractie van een seconde later te beseffen: dat kan niet meer. Ik kan hem niet meer doen lachen met mijn domme stoten. Ik kan niet meer met hem voor de tv zitten en samen naar “Thuis” kijken. Ik kan zijn ogen niet meer zien schitteren. Zijn lach horen bulderen. Zijn stem horen. En daar raak ik maar niet aan gewoon. Zelfs toen ik naar huis vloog voor zijn begrafenis en het wieltje van mijn valies stuk was, dacht ik: dat fikst papa straks wel.’
Gebeurt er iets grappigs, dan denk ik: dat moet ik aan papa vertellen, om dan een fractie van een seconde later te beseffen dat dat niet meer kan.
‘Toch heb ik het gevoel dat hij er nog is. Toen ik aan het einde van mijn zomer op Kos de Kids Club van het hotel waar ik werkte, aan het afbreken was, zat er vlak bij mij een vogeltje – heel stilletjes. Ik stapte ernaartoe, maar in plaats van weg te vliegen, bleef het zitten.
Ik nam het in mijn hand en streelde het diertje minutenlang. Ik was er zeker van dat het gekwetst was, maar plots vloog het toch weg. Dat is papa, dacht ik, terwijl ik dat eigenlijk stom vind als ik mezelf dat hoor vertellen.’
Duvel voor papa
‘De pijn die ik vanbinnen voel, is verschrikkelijk. Mijn hart lijkt een ton te wegen. De eenzaamheid is immens. En misschien is dat laatste wel mijn eigen schuld. Toen papa pas was gestorven, wilde ik er liever niet over praten. Het verdriet was te groot, te rauw en te overweldigend. Ik wilde doorgaan en niet te veel stilstaan bij wat er was gebeurd. Net daarom vertrok ik twee weken na zijn overlijden alweer naar Mallorca om mijn stage af te werken. Nog steeds praat ik amper over hem en over hoe ik me voel, al besef ik dat het beter zou zijn als ik wél vertel hoe ik me voel. Maar het lukt me niet. Niet met mijn mama, niet met mijn vriend, niet met mijn vriendinnen – ook al doen die allemaal heel hard hun best om me te steunen. Ben ik bij anderen, dan wil ik me sterk houden. Dan zit ik te lachen, maak ik mopjes en ben ik de vrolijke Robinne. Zelfs als ze vragen hoe het met me gaat, zeg ik steevast “Ah, goed”, ook al ga ik vanbinnen kapot. Ze begrijpen me toch niet. Niemand begrijpt me.’
Zo vaak denk ik dat hij niet uit het leven zou zijn gestapt als ik thuis was geweest. Het schuldgevoel is enorm.
‘Of toch... Gisteren sprak een man me aan toen ik mijn fiets wegzette. “Ça va?” vroeg hij. “Jaja, ça va met u?”, antwoordde ik beleefd. En toen begon hij over “na wat er is gebeurd”. Hoe wist hij...? De man bleek onze buurman te zijn. Dat hij begreep hoe ik me voelde, vertelde hij. Dat ik moest praten en huilen, want dat had hij zelf ook vijf jaar lang gedaan. Hij was 16 toen hij zijn papa verloor, en hoewel hij ondertussen 41 is en zijn eigen gezin heeft, kon hij nog exact vertellen hoe hij zich toen had gevoeld. Een halfuur stonden we buiten te praten. Het deed me deugd. Ik was blij te zien dat hij verder was kunnen gaan met zijn leven en opnieuw gelukkig was. Want dat is mijn grootste angst: wat als ik nooit meer gelukkig word? Wat als ik me de rest van mijn leven voel zoals ik me nu voel? Ik weet niet eens hoe ik de komende maanden moet doorkomen. Tijdens de winter voel ik me altijd down en heb ik last van een winterdip. En nu staat ook nog Allerheiligen voor de deur (interview verscheen begin november 2017, red.). Ik heb me voorgenomen een Duvel te drinken, op papa. Want zelfs al lust ik dat niet graag, zo voel ik me toch een beetje dichter bij hem.’
Wie vragen heeft over zelfmoord, kan terecht bij de Zelfmoordlijn op het nummer 1813 of op www.zelfmoordlijn1813.be. Interesse om vrijwilliger te worden bij de Zelfmoordlijn? Surf naar www.zelfmoord1813.be/vrijwilligers.
Lees ook:
