Kleuren die zijn als woorden, licht aan het einde van de tunnel, een kamer met alle wijsheid van de wereld: het zijn maar een paar van de ervaringen die horen bij een bijna-doodervaring. Maar is het nu feit of fictie?
'Van zwart ga ik naar groen. Dan een andere kleur. Ik zie ze niet, de kleuren, ik bén ze. Bij elke kleur hoort een klank. Het is niet echt een toon of muziek. In de verte is een wit licht, warm, vol liefde. Heel soms kom ik er dichterbij. Soms zo dicht dat ik bijna het witte licht ben. Het maakt me niet bang. Ik voel me veilig, ik weet dat het goed is. Ik wil er naar toe, erdoor omvat worden. Het licht is liefde, dat weet ik. Geen liefde zoals we die hier kennen, maar een universele, allesomvattende liefde. Het witte licht is de kern van mezelf, de kern van wie ik ben.'
Soms zo dicht dat ik bijna het witte licht ben. Het maakt me niet bang.
'Het is zo moeilijk om uit te leggen wat ik zie, wat ik voel en wat ik hoor. Het is niet te vatten in woorden, alleen in gevoelens. Ik vind het moeilijk erover te vertellen omdat het soms zweverig overkomt – terwijl ik dat helemaal niet ben. Maar hoe omschrijf je iets waar geen woorden voor bestaan?'
Ik kreeg jaren aan een stuk kleine kortsluitingen, waarbij mijn hart telkens even stilstond, waarna het ritme van mijn hart totaal op hol sloeg en waardoor ik dus altijd even out was.
'Al van zolang ik me kan herinneren, had ik bijna-doodervaringen. Toen wist ik niet wat ze waren. Ik heb op mijn zesde een keer aan mijn ouders proberen uit te leggen wat ik zag, maar ze keken zo raar naar me dat ik het nooit meer deed. Dit was iets dat alleen ik kende en begreep, ik voelde heel snel dat ik er niet meer over moest praten. Niemand begreep me, de dokters noemden me een "stresskind".'
'Pas jaren later, op mijn eenendertigste, werd vastgesteld dat ik leed aan het syndroom van Wolff-Parkinson-White, een aangeboren afwijking die zorgt voor tachycardie. Ik kreeg jaren aan een stuk kleine kortsluitingen, waarbij mijn hart telkens even stilstond, waarna het ritme van mijn hart totaal op hol sloeg en waardoor ik dus altijd even out was. Ik werd geopereerd, de bijna-doodervaringen verdwenen.'
'Ik ben níét gek of raar!'
'Toen pas is het besef gekomen van wat me al die jaren is overkomen. Toen pas ben ik erover beginnen te praten, lezen, denken. Al die tijd had ik overleefd, nu moest ik uitzoeken hoe ik moest gaan léven. Toen ik boeken over bijna-doodervaringen begon te lezen, was er de herkenning: "Dit heb ik óók gezien! Dit heb ik meegemaakt!" Het was een beetje als thuiskomen. Ik begon me er in te verdiepen en leerde zo mensen kennen die dezelfde ervaringen hadden. Mensen die me begrepen als ik vertelde wat ik had gezien en gevoeld. Stilletjesaan kon ik het voor mezelf accepteren. Ik was niet gek of raar, ik had dingen gezien die er écht waren al die jaren.'
Tijdens zo’n bijna-doodervaring voelde ik dat ik niet meer in mijn lichaam was.
'Het is zo moeilijk om het uit te leggen aan mensen die het niet zelf hebben meegemaakt, dat ik goed begrijp dat er veel mensen zijn die het niet geloven. Het klinkt zweverig, de verhalen, warrig. Omdat het zo is, waarschijnlijk. Wat ik voelde, is niet uit te leggen of te begrijpen. Ik kan alleen maar proberen mee te geven hoe het voor mij was. Tijdens zo’n bijna-doodervaring voelde ik dat ik niet meer in mijn lichaam was. Ik voelde mijn bewustzijn zo sterk, omdat ik alleen nog maar bewustzijn was, geen lichaam meer. Dat weet ik nu wel zeker: ook zonder lichaam blijft ons bewustzijn bestaan. Het is een mooie wereld, voorbij het leven, dat heb ik gezien.'
'Tijdens mijn operatie om mijn hartkwaal te verhelpen, heb ik vier keer een serieuze hartstilstand gehad. Daar heb ik mijn meest heftige bijna-doodervaring gehad. Ik kwam in de kamer van de wijsheid, waar ik álles wist. Niet door het te leren, ik werd er gewoon door omvat, ik absorbeerde het. Ik kwam bij het witte licht, héél dicht. Ik voelde dat ik een energie was, die oplost in een geheel. Dat is volgens mij ook doodgaan. Of er reïncarnatie is, weet ik niet, maar de dood schrikt me niet meer af. Ik ben bang voor pijn natuurlijk en voor afscheid nemen, maar doodgaan? Ik weet dat ik dan thuiskom, dat het veilig en mooi is.'
Heimwee naar de dood
'Na mijn operatie, toen de bijna-doodervaringen ophielden, heb ik mijn weg moeten zoeken. Ze waren eenendertig jaar deel van mijn leven geweest, ik had ze graag gezien. Ik miste ze. Ik ben beginnen schilderen om de kleuren die ik zag weer te geven. Omdat het niet in woorden uit te drukken is en je toch zo graag wil vertellen wat je hebt meegemaakt, denk ik. Door dat schilderen ben ik gaan reizen in mijn eigen kleurenlandschap. Het is het dichtste wat ik bij die tussenwereld kan komen nu. Daar ben ik ook gelukkig mee. Ik wil nog heel lang hier zijn en genieten, en op deze manier kan ik zelf terug naar die kern, zonder dat ik er een hartaanval voor moet krijgen...'
Mijn cardioloog heeft bewijzen van patiënten die konden vertellen welke muziek er op stond tijdens een operatie, terwijl er op dat moment geen hersenactiviteit was. Intrigerend, toch?
Er zijn verschillende theorieën over bijna-doodervaringen, de twee grootste deskundigen op het vlak nu zijn de neuroloog Steven Laureys en cardioloog Pim van Lommel. De ene schrijft BDE’s toe aan een soort kortsluiting in je hersenen, de andere zegt dan weer dat het zich helemaal niet in je hersenen afspeelt. Hij heeft bewijzen van patiënten die konden vertellen welke muziek er op stond tijdens een operatie, terwijl er op dat moment geen hersenactiviteit was. Intrigerend, toch?'
Ik weet wat ik heb gezien, wat ik heb beleefd, ik hoef dat niet te bewijzen. Voor mij was het mooi, intens en vredig. Ik was er gelukkig.
'Maar uiteindelijk maakt het me niet uit hoe het komt. Waarom zou er voor alles een verklaring moeten zijn? Sommige dingen zijn gewoon niet te vatten. Ik weet wat ik heb gezien, wat ik heb beleefd, ik hoef dat niet te bewijzen. Voor mij was het mooi, intens en vredig. Ik was er gelukkig.'
