Therapeute Kirsten (23) werkt in de psychiatrie: ‘Ook ik moet nu af en toe mijn tranen verbijten’

Dat we onze familieleden en vrienden momenteel niet kunnen knuffelen, valt heel zwaar. Toch zijn er een heleboel mensen die nu nog veel meer nood hebben aan liefde en affectie, en zij zitten helaas niet alleen in woonzorgcentra. Kirsten (23) werkt als therapeute in de psychiatrie en ook daar wordt het gemis elke dag groter. Dat gemis probeert ze op te vullen met brieven, Skypegesprekken en haar vrolijke kledingstijl.

‘Ik had eerlijk gezegd nooit verwacht dat het coronavirus ook op onze sector zo’n grote impact zou hebben. We hebben ons ziekenhuis volledig moeten sluiten en patiënten mogen géén bezoek meer ontvangen. Ze zijn dus met andere woorden hun krachtbron kwijt. Ze putten vaak kracht uit de steun van vrienden en familie, maar nu zij wegvallen, worden ze een beetje aan hun lot overgelaten. Wat me dan ook mateloos stoort, is dat zij net iets te vaak vergeten worden. In de media wordt vooral aandacht besteed aan het feit dat ouderen nu heel eenzaam zijn. Die ouderen hebben vaak wel nog reserve om met tegenslagen om te gaan, mijn patiënten hebben dat in moeilijke situaties vaak niet.‘

Kleine aanpassingen

‘Sociaal contact is voor hen ontzettend belangrijk. Daarom proberen we de leegte die ze nu voelen zo goed mogelijk op te vullen. We organiseren genoeg activiteiten, schrijven dagelijks een brief aan het thuisfront en proberen zoveel mogelijk Skypegesprekken te organiseren, maar dat is niet voor iedereen voldoende. En hoewel we er alles aan doen om hen toch op te vangen, is het mentaal bijzonder zwaar als ze toch een traantje wegpinken om iemand die ze missen. Dan moet ik ook mijn eigen tranen verbijten. Sommige patiënten zijn heel verward en begrijpen dan ook niet zo goed wat er aan de hand is. De band met hun familie verdwijnt van de ene dag op de andere en dat is natuurlijk allesbehalve bevorderlijk voor hun genezingsproces. We moeten momenteel trouwens niet alleen het verdriet van onze patiënten opvangen, maar ook dat van hun familieleden, want zij kunnen hun broer, zus of mama al zes weken niet zien.’

Wanneer ze ons bijten, vastgrijpen of in ons gezicht spugen, zijn we niet voldoende beschermd.

‘En het is niet alleen het gebrek aan sociaal contact dat mijn werk momenteel bemoeilijkt. Ook de social distancing is voor ons een regelrechte ramp. Begrijp me niet verkeerd, ik ben er rotsvast van overtuigd dat we de maatregelen strikt moeten volgen, maar een groepsgesprek voeren met een mondmasker voor je neus is niet evident. Vroeger zaten we met z’n allen gezellig rond een tafel, nu moet elke patiënt apart aan een tafel zitten. De verbondenheid is zoek en dat maakt een belangrijk deel uit van mijn therapie. Elkaar een schouderklopje of knuffel geven gaat niet meer en dat hakt er soms hard in. Niet iedereen begrijpt waarom ze elkaar tijdens de groepswandeling geen arm meer mogen geven. De allerkleinste aanpassingen kunnen hier een grote impact hebben.‘

Eén afdeling

‘En dat is een probleem. Niet alleen omdat er dan chaos ontstaat, maar ook omdat de gezondheid van de medewerkers in gevaar kan komen. Wij proberen ons zo goed mogelijk te beschermen, maar beschikken momenteel alleen over een mondmasker en handschoenen. Het is geen geheim dat onze patiënten af en toe agressief uit de hoek kunnen komen. Wanneer ze ons bijten, vastgrijpen of in ons gezicht spugen, zijn we niet voldoende beschermd. Normaal gezien zitten de patiënten met duidelijke symptomen en/of wie positief getest is op het coronavirus in een gesloten afdeling, maar niet iedereen vertoont symptomen en niet iedereen geeft die symptomen hier even goed aan. De kans om besmet te worden is dus ook bij ons zeer reëel.’

‘Ziekenhuizen geven aan dat ze over voldoende bedden beschikken en meer dan genoeg werkkrachten hebben, maar ook dat is bij ons niet het geval. We hebben geen reserves, dus als er collega’s wegvallen, is het alle hens aan dek. Waar ik vroeger twee afdelingen voor mijn rekening moest nemen, ben ik nu toegewezen aan één afdeling. En hoewel ik mijn collega’s voor de volle 100% vertrouw, mis ik mijn vertrouwde patiënten ontzettend hard. Ik voel me machteloos als ik verneem dat een van hen het niet zo goed stelt...’

Bekende gezichten

‘Ik heb jammer genoeg ook de indruk dat we nu steeds vaker bekende gezichten moeten behandelen. We zien patiënten terug die hun leven weer hadden opgepikt, maar door de coronacrisis het noorden helemaal kwijt zijn. Hun dagelijkse ritme valt weg en ze kunnen niet meer ten rade bij familie, waardoor ze plots weer in een psychose belanden of zelfmoordgedachten hebben.’

We zien patiënten terug die hun leven weer hadden opgepikt, maar door de coronacrisis het noorden helemaal kwijt zijn.

‘Dat wordt jammer genoeg niet vermeld in de media. Ik heb het gevoel dat onze sector een beetje vergeten wordt. Er hangt nog steeds een veel te groot taboe rond de psychiatrie, maar die mag nu toch wel doorbroken worden. Vooral omdat niet alleen wij, maar ook onze patiënten heel trots zijn op hoe we de situatie nu zo goed mogelijk proberen aan te pakken. En dat mag ook weleens gezegd worden, vind ik. Ik haal, ook nu, nog dagelijks voldoening uit mijn werk en heb geleerd dat zelfs de kleinste dingen een lach op mijn én het gezicht van de patiënten kunnen toveren. Dat is waar ik het voor doe. Een simpele blaasbloem, toffe tekening of muzikaal intermezzo in onze gangen kan nu wonderen doen.’

Heb je vragen over zelfdoding of wil je met iemand praten? Dat kan, gratis en anoniem. Op www.zelfmoord1813.be of www.tele-onthaal.be kan je chatten, bellen kan op de nummers 1813 (Zelfmoordlijn) of 106 (Tele-Onthaal).

Lees ook:

• 5 lezeressen vertellen over hun job in de zorg: ‘Het welzijn van mijn mensen gaat boven alles’
• 6 maanden later: Ellen, mama van Pia: ‘We mogen van geluk spreken dat er toen nog geen coronacrisis was’
• Tina (35) lag 7 maanden in coma nadat ze werd aangereden en draagt daar nog steeds de gevolgen van