‘Vegan eten is een ontdekkingstocht. Als je nog niet (veel) plantaardig eet, valt er zoveel te leren kennen.’
Onze covergirl Elisabeth Van Lierop deelt haar leukste vegan tips
Eco-warrior Elisabeth Van Lierop zette op haar vijftiende de stap naar vegetarisch eten en schakelde zo’n twaalf jaar geleden over naar vegan eten. Ze deelt haar visie en vegan tips met Flair. Diëtist Charline Adriaens, die focust op plantaardig intuïtief eten, vult aan. Start to vegan in 1, 2, 3.
First things first: wat eet een vegan niet? Vis en vlees, natuurlijk, maar ook zuivelproducten en eieren zijn uit den boze. Verder zijn er instinkers als melkpoeder, gelatine en ansjovis in tapenade. Het gaat dus om het lezen van labels. ‘En als je all the way wil gaan, kijk je ook naar de E-nummers. Rode kleurstof (E120 of karmijn, red.) is bijvoorbeeld gemaakt van schildluizen’, aldus Elisabeth. In het begin vergt het opzoekwerk, maar daarna gaat het steeds vlotter.
Als je de vegan lifestyle volledig wil implementeren, let je ook op vlak van beauty, fashion en decoratie op wat je koopt en gebruikt. Het spreekt voor zich dat leer niet vegan is. Daarvoor bestaan steeds meer plantaardige opties, zoals appelleer of leer gemaakt van koffiegruis of ananasschillen. ‘Maar ik ga het mezelf niet onnodig moeilijk maken als het maar een kleine impact heeft. Dat beetje melkpoeder in chips maakt het verschil niet qua duurzaamheid. Ik zal dus op een feestje nooit vragen of de chips wel helemaal vegan is.’
Is vegan voor iedereen?
We horen het je al denken: vegan gaan is niks voor mij, dat is meteen zo extreem. Dat veganistisch per se extremistisch moet zijn, is een grote misvatting die veel mensen ervan weerhoudt om de stap te zetten. Dat is jammer, want uiteindelijk helpen alle kleine beetjes. We hoeven niet met z’n allen honderd procent vegan te zijn om een verschil te maken, zo beaamt ook Elisabeth. ‘Elke keer dat je kiest voor plantaardig, heeft dat een positieve impact, zowel qua waterverbruik als qua CO2-uitstoot en energieverbruik.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Bovendien is het gewoon veel efficiënter. Tachtig procent van de soja die verbouwd wordt, gaat naar veevoeder, dus het is veel nuttiger om die soja zelf op te eten.’ Elke kleine moeite die je doet (of net niet doet), heeft invloed – ook op vlak van vraag en aanbod. ‘Al kies je maar één keer per week voor plantaardig, doe je kleine aanpassingen of vraag je slechts af en toe plantaardige melk in je koffie, je geeft bedrijven op die manier een signaal en zorgt er mee voor dat er plantaardige producten bijkomen, waardoor je het voor anderen weer makkelijker maakt om het ook te proberen. Kortom: je staat mee aan de basis van die groei, en dat is volgens mij een heel fijne motivatie’, vertelt Elisabeth enthousiast.
Op ontdekking
Wil je plantaardig een kans geven? Begin dan klein en durf gerust te experimenteren. ‘Vegan eten is een ontdekkingstocht. Als je nog niet (veel) plantaardig eet, valt er zoveel te leren kennen’, aldus Elisabeth. In veel supermarkten vind je voor zo goed als elk product een plantaardig alternatief, wat de overstap makkelijker maakt. Elisabeth waarschuwt wel om realistisch te zijn. ‘Sommige vegan alternatieven benaderen de originele smaak heel erg. Toen ik voor het eerst een Beyond Burger at, geloofde ik amper dat die vegan was. Maar bij bijvoorbeeld kaas is het verschil nog groter. Geef jezelf tijd om te wennen aan de smaak.’
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Volgens Elisabeth zijn mensen ook gewoontedieren. ‘Het werd in allerlei onderzoeken bevestigd dat het 21 dagen duurt om een gewoonte te veranderen. Soms kan het helpen om iets een aantal keer te proeven om eraan te wennen. Tien jaar geleden smaakte een veggieburger ook niet zoals nu. Er zijn zoveel merken bij gekomen, dus geef vegan opties (opnieuw) een kans.’
Geef jezelf marge
Je hoeft dus niet meteen all the way te gaan, al kan dat natuurlijk wel. ‘Dat beslist ieder voor zich. Voor mij hielp het om in het begin heel strikt te zijn en mezelf geen marge te geven. Die duidelijkheid was ook makkelijker te begrijpen voor familie en vrienden. Nu geef ik mezelf daar meer ruimte in. Zo eet ik een paar keer per jaar buitenshuis toch vegetarisch en niet vegan. Voor de een werkt het om meteen volledig vegan te gaan, de ander doet het liever stapsgewijs. Kijk naar wat het best matcht met jou’, adviseert Elisabeth. Als je ‘alles of niets’ denkt, krijg je sneller het gevoel dat je zal falen, en dan lijkt de drempel vaak te groot om eraan te beginnen of het vol te houden. Veganisme draait niet om perfectionisme, maar om je best doen om zo duurzaam mogelijk te leven. ‘Als honderd procent vegan eten niet werkt voor jou, doe het dan zoveel als je kan. Zonder dat het een te groot excuus wordt, natuurlijk (lacht).’
Wat met kinderen?
Je hebt het je vast al afgevraagd: is vegan eten wel goed voor kindjes die nog in de groei zijn? Of tijdens een zwangerschap? ‘Er is al heel veel onderzoek naar gedaan. Tot voor kort waarschuwde Kind en Gezin nog voor de risico’s, maar ook zij zijn aan het keren. Heel veel diëtisten zijn het er zelfs over eens dat plantaardiger eten veel gezondheidsvoordelen kan hebben’, vertelt Elisabeth. En dat beaamt ook Charline Adriaens, plantaardig intuïtief eten-diëtist. ‘Daar moeten we de dag van vandaag niet meer mee inzitten. Vegan eten kan zeker op een gezonde manier als beide ouders erachter staan, jullie je goed informeren en je kind daarin begeleiden. Dan kan je kindje absoluut goed opgroeien zonder dierlijke producten’, aldus Charline.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Let op: zo goed als iedereen kan plantaardig(er) eten, maar er is een uitzondering. ‘Voor oudere mensen is er wel een risico op eiwittekorten. Zij moeten namelijk enorm letten op hun eiwitgehalte en ze eten al kleinere porties. Maar zij vormen sowieso al een risicogroep’, legt Charline uit. Ook voor mensen die een glutenintolerantie of notenallergie hebben, is het minder simpel, maar zeker niet onmogelijk. Dat kindjes vegan kunnen zijn, daarvan vormt de kroost van Elisabeth het levende bewijs. ‘Mijn kinderen zijn supergemotiveerd en soms zelfs strenger dan ik. Als we naar een koffiebar gaan en ik zin heb in taart, zeggen ze: “Hebben ze vegan taartjes? Want anders niet, hè!” Ook op verjaardagsfeestjes eten ze niet mee.’ Voor kinderen is het soms makkelijker om geen dierlijke producten te eten dan voor volwassenen. ‘Kinderen groeien op met het idee dat dieren gewoon dieren zijn. In Finding Nemo hoop je bijvoorbeeld dat het visje het haalt en bij de papa raakt. Nadat mijn zesjarige dochter die film had gezien en in de winkel vis zag, zei ze: “Die vissen willen misschien gewoon bij hun mama zijn!”’
Goed vervangen is half gewonnen
Hoe zorg je er nu voor dat je dierlijke producten goed vervangt en geen tekorten hebt? Volgens Charline is meer dan 10 gram eiwitten per 100 gram en minder dan 10 gram vet per 100 gram ideaal voor vlees- en visvervangers. ‘Maar dat wil niet zeggen dat je nooit een product mag eten dat niet aan die richtlijnen voldoet. Wissel af, maar hou je zo goed mogelijk aan de regel.’ Let er bij zuivelvervangers wel op dat ze verrijkt zijn met calcium en B12. ‘Bij kaasvervangers is het belangrijk dat je naar het etiket kijkt, want in kokos- en palmolie zit veel verzadigd vet. Als je Gouda vervangt door vegan plakjes, zal je merken dat plantaardige kaas de minder gezonde optie is. Gelukkig bestaan er steeds meer vegan kazen op basis van noten of tofoe, die wél gezond zijn. Als je beleg vervangt, kies dan ook iets met voldoende eiwitten.’
De voordelen aan plantaardig eten
- Het kan goed zijn voor je gezondheid. Als je evenwichtig eet, krijg je meer vezels en minder verzadigde vetten binnen.
- Wie een te hoge cholesterol heeft, kan die met plantaardig voedsel bovendien verbeteren.
- Door meer plantaardig te eten, houden we onze ecologische voetafdruk én de klimaatopwarming binnen de perken, wat ook altijd mooi meegenomen is!
- Door kinderen vertrouwd te maken met de vegan keuken, maak je het hen makkelijker om op lange termijn voor vegan te kiezen.
- Je hebt een geruster gevoel als je weet dat je geen deel uitmaakt van de vlees-, vis- en zuivelindustrie.
- Je motiveert bedrijven en de horeca om verder in te zetten op vegan innovatie en het aanbod te vergroten.
- Je ontdekt elke dag nieuwe dingen.
Zijn er ook nadelen?
De keuzes zijn soms beperkt en niet alles is perfect vervangbaar, waardoor je bepaalde voedingsmiddelen kan missen. Best is dat je je al van het begin omschoolt en weet waar je mee bezig bent, door etiketten te lezen en nieuwe recepten te zoeken.
Inspiratiebronnen van een pro
Elisabeth deelt maar al te graag haar inspiratiebronnen:
@maxlamanna
Max focust op vegan, maar ook op low-waste. Hij is de auteur van ‘You Can Cook This!’
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
@toosplantbasedfood
Toos eet 80 % vegan en 20 % veggie. Op haar account deelt ze 100 % vegan en vooral toegankelijke recepten. Ze is ook foodfotograaf en -stylist.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
@schoolnightvegan
Op het Instagramaccount van Richard Makin vind je allerlei heerlijke recepten die op het eerste gezicht niet vegan lijken. Hij bracht ook het kookboek ‘Anything You Can Cook, I Can Cook Vegan’ uit.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
@lunatrapani
Luna Trapani, auteur van ‘Veganista en Vegetalia’ en uitbaatster van Spritz in Antwerpen, deelt op haar Instagramaccount recepten die je doen watertanden.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
@sustainablefamily
Dit account deelt veel nuttige info over duurzaam leven voor het hele gezin.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Lees ook:
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
