‘Ik probeerde als partner vooral een steunpilaar voor Astrid te zijn, maar ik merkte aan mezelf dat dat gedurende het traject alsmaar moeilijker werd.’
Joachim over wat het ivf-traject met hem als man doet: ‘De vraag hoe het met mij ging, bleef vaak uit’
In een fertiliteitstraject ligt de focus voornamelijk op de vrouw en wordt de man weleens uit het oog verloren, terwijl die meer doet dan alleen maar zaadcellen aanleveren. Dat valt ook Joachim (32) op, die samen met zijn vriendin noodgedwongen een ivf-behandeling onderging.
Joachim: ‘Astrid en ik leerden elkaar via Tinder kennen. Het bleek een uitstekende match, want intussen zijn we bijna vierenhalf jaar verder en wonen we al drie jaar onder hetzelfde dak. Vanaf het begin van onze relatie was het duidelijk dat we allebei een kinderwens hadden, maar aangezien Astrid vijf jaar jonger is dan ik, hoefde die nog niet meteen in vervulling te gaan. We hadden nog een zee van tijd, maar dat plan kreeg een onverwachte wending… Wanneer Astrid en ik intiem waren, had ze vaak pijn, en die pijnklachten werden alleen maar frequenter. We gingen langs bij de huisarts en de gynaecoloog om de oorzaak te achterhalen, maar het probleem werd niet opgelost. “Het zit tussen de oren”, werd er na verloop van tijd zelfs gesuggereerd, een mening waar we ons niet bij konden neerleggen.’
‘Astrid werkt als vroedvrouw en een collega van haar vermoedde dat ze endometriose had. Op haar aanraden gingen we in het voorjaar van 2022 langs bij een gespecialiseerde gynaecoloog, die – na het aanhoren van haar klachten – hetzelfde idee had, maar dat kon alleen uitgesloten worden door middel van een kijkoperatie in de buik. Die vond enkele maanden later plaats en toen werd effectief endometriose vastgesteld, in combinatie met verklevingen in haar eierstokken en PCOS (polycysteus ovarium syndroom, red.). De gynaecoloog gaf aan dat Astrid de perfecte kandidaat was om met ivf (in-vitrofertilisatie, red.) te starten, iets wat ons nogal overviel. Want hoewel we onze toekomst wel met kinderen zagen, hadden we toen nog geen acute kinderwens.’
‘Een kindje leek nog verre toekomstmuziek, maar omdat een natuurlijke zwangerschap vrijwel was uitgesloten, raadde de gynaecoloog ons aan om niet te lang met ivf te wachten. Het feit dat de kans op een natuurlijke zwangerschap bijna nihil was, was een zware dobber, vooral voor Astrid. Doordat er in het najaar van 2022 nog coronamaatregelen van kracht waren, heeft ze die shock in haar eentje moeten opvangen, wat niet eenvoudig was. Ik was iets positiever ingesteld. Ik kende mensen die ook een ivf-behandeling moesten ondergaan en dat is zonder al te veel obstakels verlopen. Ik was vooral opgelucht dat we wisten wat er aan de hand was. Vanaf het begin wisten we waar we aan toe waren, wat ons veel stress en frustraties zou besparen. Maar voor Astrid lag het moeilijker. Zij worstelde met schuldgevoelens en had het gevoel dat haar lichaam haar in de steek liet.’
Ik heb lange tijd geen enkele twijfel gehad dat het ons gegund was, maar nadat we ons kindje waren verloren, veranderde dit wel.
Weinig eitjes
‘Met het traject dat ons te wachten stond, besloten Astrid en ik om ervoor te gaan, weliswaar een pak sneller dan verwacht. Meestal wordt er eerst met cyclusoptimalisatie gestart en wordt er vervolgens overgeschakeld op kunstmatige inseminatie, maar door de medische situatie van Astrid zou dit hoogstwaarschijnlijk geen succesverhaal opleveren en hebben we enkele stappen overgeslagen. Elk ivf-traject start met een hormonale stimulatie van de eierstokken, met injecties, met als doel zo veel mogelijk follikels te rijpen. Zodra die de juiste grootte hebben, volgt er een eicelpick-up en moet er een spermastaal aangeleverd worden voor de bevruchting.’
‘Tegen alle verwachtingen in had die eerste stimulatie niet het gehoopte effect. Ik herinner me nog dat Astrid met vijf andere vrouwen in een gemeenschappelijke ruimte lag, waar we het medisch personeel aantallen hoorden meedelen gaande van 12 tot zelfs 22. Maar bij Astrid konden er slechts vijf eicellen geoogst worden, waarvan er vier bruikbaar waren. Na de bevruchting bleven er slechts twee van voldoende kwaliteit over voor een terugplaatsing. Geen hoeveelheden om vrolijk van te worden, maar ons geluk kon niet op toen Astrid na de tweede terugplaatsing zwanger bleek te zijn.’
‘Vanaf dat moment voelden we ons meteen mama en papa. Op dat ogenblik viel er een soort van last van onze schouders. Het was dan wel niet gelopen zoals we het gehoopt hadden, maar uiteindelijk zat ons traject er na twee maanden al op. Jammer genoeg verloren we enkele weken later ons ongeboren kindje… (stil).’
Financiële druk
‘We hadden geen embryo’s meer in de vriezer zitten, dus dan weet je dat je helemaal opnieuw moet beginnen. Astrid en ik zijn toen even op vakantie geweest, want eenmaal thuis staat je leven opnieuw in het teken van het fertiliteitstraject. We zijn best sociale mensen, maar zo’n parcours neemt de agenda volledig over, omdat je om de twee à drie dagen naar de dokter of het ziekenhuis moet. Wij hebben er dan ook voor gekozen om onze omgeving vanaf het begin op de hoogte te brengen, want het had een impact op ons en we wilden op dat vlak niet nog meer druk creëren en met een masker rondlopen… Ik heb lange tijd geen enkele twijfel gehad dat het ons gegund was, maar nadat we ons kindje hadden verloren, veranderde dat wel. Daarnaast begon het financiële plaatje ook te spelen. Bij ivf worden maximaal zes behandelingen terugbetaald en hoewel we allebei een vaste job hebben en niet slecht onze boterham verdienen, voelden wij ook die financiële druk.’
Wat als…?
‘Bij ons werd na onze eerste pick-up meteen overgegaan tot icsi (intracytoplasmatische sperma-injectie, red.), aangezien er niet veel eitjes van goeie kwaliteit waren. Bij onze derde pick-up hadden wij een veel beter resultaat en toen werd voor de helft van de eicellen ivf gebruikt en voor de andere helft icsi. Maar op een gegeven moment kwamen ook de “wat als”-scenario’s op tafel te liggen. In november 2022 zijn we ons traject gestart en tot de zomer van 2023 had ik goede hoop, maar aangezien de pick-ups niet altijd het gewenste resultaat opleverden, begon ik stilaan te denken: wat als ivf – of icsi – niet lukt?’
‘Ook mijn vriendin wilde graag weten waar ze aan toe was, of ik bij haar zou weggaan als er geen kinderen zouden komen en hoe ons leven er dan zou uitzien. Dat waren gesprekken die ik liever uit de weg wilde gaan, omdat ik ze te confronterend en voorbarig vond, terwijl zij vooral behoefte had aan bevestiging. Een vruchtbaarheidsbehandeling legt wel een bepaalde druk op de relatie.’
‘Astrid en ik zaten dan wel in hetzelfde traject, maar we gingen er elk op onze eigen manier mee om en dan is het natuurlijk belangrijk dat je elkaar als koppel niet kwijtgeraakt. We zijn zonder twijfel sterker geworden, maar als je op een totaal andere golflengte zit, is het best moeilijk om opnieuw op dezelfde frequentie te komen.’
En ik dan?
‘Het emotionele aspect van zo’n behandeling wordt zwaar onderschat. Toen we al negen maanden in het fertiliteitstraject zaten, vroeg een vroedvrouw hoe het op emotioneel vlak ging en of de behoefte er was om daarover met iemand te praten. Dat was de allereerste keer dat een professional vroeg hoe het ging en dan vooral aan Astrid, niet uitdrukkelijk aan mij. Aangezien de vrouw het ook allemaal lichamelijk moet ondergaan, is het bijna vanzelfsprekend dat die vraag aan haar wordt gericht, maar mannen zitten evenzeer in dat traject en mogen niet in de kou blijven staan.’
‘Natuurlijk is er wel degelijk een verschil tussen wat een man en wat een vrouw ervoor moeten doen, maar ik voelde me dikwijls alleen en stond er vaak bij voor Piet Snot. Ook in mijn omgeving kreeg ik regelmatig de vraag hoe het met Astrid ging. Heel lief en begrijpelijk, maar de vraag hoe het met mij ging, bleef vaak uit. Op dat moment stond ik daar niet bij stil, maar intussen merk ik wel dat het traject ook bij mij zijn sporen heeft nagelaten en al zeker na ons zwangerschapsverlies (stil).’
‘Dat heeft een soort van wonde veroorzaakt die nooit volledig zal genezen. Ik ben normaal iemand met de blik op vooruit en ben tijdens het weekend het liefst zo weinig mogelijk thuis, maar op dat ogenblik was werken meer dan genoeg. Ik merk dat dat al een stukje gebeterd is, maar ik voel dat ik niet meer voor de volle honderd procent de oude ben. Ik ben een stuk rustiger geworden en ben meer teruggetrokken dan voorheen.’
Laat je gevoel toe
‘Ik probeerde als partner vooral een steunpilaar voor Astrid te zijn, maar ik merkte aan mezelf dat dat gedurende het traject alsmaar moeilijker werd. Ik ben er niet volledig onderdoor gegaan, maar heb op bepaalde momenten serieus geworsteld. We hebben als mens vaak de neiging om situaties kapot te relativeren, maar het is zo belangrijk om wat je voelt toe te laten, welk gevoel dat ook is. Het leven is soms één grote shitshow waar je door moet en soms wil je gewoon dat er iemand luistert naar je angsten, bedenkingen en bezorgdheden.’
‘Mensen zeiden wel dat ik altijd mocht bellen en ik weet zeker dat ze tijd voor mij hadden gemaakt, maar als je niet zo goed in je vel zit, ga je zelf niet zo snel naar de telefoon grijpen. Ik zei dat voorheen ook, maar door wat we hebben meegemaakt, zal ik sneller naar iemand toe gaan van wie ik denk dat die het moeilijk heeft, net omdat ik weet hoeveel deugd het kan doen om je hart te luchten. Je kan je gevoelens maar beter niet in een hoekje wegduwen, want dat zou zich na verloop van tijd wel eens lelijk kunnen wreken…’
Er is wel degelijk een verschil tussen wat een man en wat een vrouw ervoor moeten doen, maar ik voelde me dikwijls alleen en stond er vaak bij voor Piet Snot.
Geen ongevraagd advies, graag!
‘Waar ik ook mee worstelde, waren de goedbedoelde adviezen die je ongevraagd naar het hoofd geslingerd krijgt. Toen we bijvoorbeeld ons kindje verloren, vroegen mensen regelmatig hoe ver we dan al in de zwangerschap zaten. Bij ons gebeurde dat rond de achtste week, maar of het nu op vier weken of in een verder stadium gebeurt: je bent evenzeer een kindje kwijt. Die lijn trok zich ook door in ons ivf/icsi-verhaal, in opmerkingen als: ‘Je bent er waarschijnlijk te veel mee bezig. Laat het enkele maanden los.’ Maar je kan dat niet loslaten, want je wordt elke dag met de neus op de feiten gedrukt.’
‘Of de reactie: ‘Je zal wel zien dat het wel op de natuurlijke manier zal lukken’, terwijl de medische situatie van Astrid is wat ze is. Je weet wel dat niemand zoiets met slechte bedoelingen zegt, maar soms zijn dat soort opmerkingen er te veel aan. Net zoals vragen als: ‘Wanneer beginnen jullie aan kinderen?’. Stop daar alsjeblieft mee, want voor ongeveer één op de zes koppels is het vervullen van hun kinderwens niet vanzelfsprekend. Wij hebben onmiddellijk open kaart gespeeld, maar voor sommigen is het een taboe om daarover te spreken en ik snap ook wel dat er koppels zijn die dat liever voor zichzelf houden. Niemand wil elke maand de vraag krijgen of er al een kindje op komst is.’
Het lot niet tarten
‘Inmiddels is er gelukkig goed nieuws te melden: Astrid en ik zijn opnieuw in blijde verwachting. Begin december 2023 volgde tot onze grote vreugde een tweede positieve zwangerschapstest, maar ik moet bekennen dat ik deze zwangerschap tijdens de eerste weken en maanden deels heb verdrongen. Onbewust, maar waarschijnlijk uit een soort van beschermingsmechanisme. Onlangs vroeg iemand hoe ik te weten kwam dat ik papa zou worden, maar ik moest het antwoord schuldig blijven omdat mijn geheugen me in de steek liet, terwijl ik van onze eerste zwangerschap elk detail nog weet.’
‘Op dit ogenblik is Astrid 21 weken zwanger en het lijkt soms alsof ik dat nu pas begin te beseffen. Afgelopen weekend heb ik de luiertafel in elkaar gezet en volgend weekend is de kinderkamer aan de beurt. Ik heb lang het gevoel gehad dat ik met zulke zaken wilde wachten. Ik denk dat ik het lot niet wilde tarten. Ik ben absoluut niet bijgelovig, maar vorig jaar in februari – op de dag dat we ons eerste kindje verloren – moest ik voor mijn werk op jaarlijks huisbezoek bij een vrouw. Dat bezoek stond dit jaar in dezelfde periode op de planning, maar Astrid is opnieuw zwanger en die situatie triggerde bepaalde zaken bij mij. Zo had ik maar weinig zin om dat huisbezoek te doen, want ik wilde niet thuiskomen om daar opnieuw slecht nieuws te krijgen. Dus heb ik die afspraak enkele weken uitgesteld, wat in feite absurd is, want dat was natuurlijkniet de oorzaak van het verlies van ons kindje…’
Stilaan gaan genieten
‘Helaas verloopt deze zwangerschap niet volledig zorgeloos, want Astrid is al twee keer opgenomen in het ziekenhuis vanwege extreme misselijkheid. Gelukkig voelt ze zich stilaan beter, waardoor we er sinds enkele weken alsmaar meer van beginnen te genieten. De NIP-test (niet-invasieve prenatale test, red.) en twintigwekenecho waren in orde, dus dat is alvast een pak van ons hart. Intussen hebben we een naam gekozen en sinds een week voelt Astrid de baby ook.’
‘Het is zo bijzonder om haar buik groter te zien worden. We kunnen alvast niet wachten tot we ons kindje eindelijk ontmoeten. Maar aan al die mannen die op dit ogenblik in een gelijkaardig straatje zitten: ik zie jullie en weet dat jullie ongetwijfeld jullie best doen om jullie partner zo goed mogelijk te (onder)steunen, maar vergeet jezelf ook niet.’
Lees ook:
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
