Véronique is AI-specialiste en wil vrouwen motiveren om een job te kiezen in de techsector.
Véronique Van Vlasselaer (35): ‘Het voelt als mijn morele plicht om als vrouw te tonen wat we kunnen betekenen in de AI- en techwereld’
Vandaag is het Internationale Vrouwendag! En hoewel we bij Flair élke dag vrouwen vieren, doen we dat op deze symbolische dag dubbel zo hard. Onze redactrices zetten daarom maar wat graag vrouwen in de spotlight die hen dagelijks inspireren. Redactrice Dewy sprak met Véronique Van Vlasselaer (35), AI-specialiste bij SAS in Tervuren. Zij wil vrouwen en jonge meisjes motiveren om een job te kiezen in de techsector.
Hoe ben jij zelf in de techsector gerold?
‘Heel toevallig. Ik wilde vroeger eigenlijk altijd leerkracht worden. Vlak voor ik ging studeren, vertelde iemand uit mijn loopclub mij dat ik me met mijn interesses en skills eens in de opleiding Handelsingenieur moest informeren. Hoewel die persoon dat waarschijnlijk niet meer weet, heeft dat toch voor een belangrijke stap in mijn leven gezorgd. Ik zag dat de opleiding een apart luik was in de beleidsinformatica en waagde de sprong. Ondertussen ben ik al meer dan tien jaar actief in de techsector.’
Het was dus geen kinderdroom die werkelijkheid werd?
‘Nee, het was écht toeval. Ook mijn vrouwelijke collega’s vertellen een soortgelijk verhaal, dat ze er via via in terechtkwamen zonder dat van kleins af aan te willen. Dat is eigenlijk frappant en jammer.’
Is het daarom dat je jonge meisjes vandaag wil inspireren om die passie wel te volgen?
‘Klopt. Ik probeer mij te profileren als een soort van rolmodel om te tonen dat je het als vrouw ook wel echt kan maken in de techwereld. We moeten niet onderdoen voor onze mannelijke collega’s. Ik ga dus actief naar middelbare scholen om over AI en tech te praten en schrijf ook artikels om mijn omgeving te inspireren over de mogelijkheden binnen die sector. Elk meisje dat ik mee heb, is een stapje vooruit. Sommige vrouwen in de techwereld zijn niet zo’n voorstander van dat hele rolmodel-idee, maar jammer genoeg is het vandaag wel echt nog nodig. Het voelt als mijn morele plicht om als vrouw te tonen wat we kunnen betekenen in de AI- en techwereld.’
Je onderzoekt onder andere genderstereotypen in AI-systemen. Welke resultaten komen daaruit?
‘Mijn focuspunt binnen SAS is om AI-systemen niet alleen krachtig te maken, maar op een verantwoorde manier te ontwikkelen zodat iedereen in onze maatschappij op een gelijkaardige én gelijkwaardige manier vertegenwoordigd wordt in AI-systemen. Want laat me duidelijk zijn: dat is momenteel nog niet zo. Ter voorbeeld deed ik een simpele oefening: ik vroeg aan ChatGPT welke jobs het zou aanbevelen voor meisjes en hetzelfde voor jongens. Daaruit kwam dat gepaste jobs voor jongens softwareontwikkelaar, technicus in de bouw of techniek, sportcoach, brandweerman of technisch tekenaar zijn. Drie van deze vijf jobs zijn gerelateerd aan de techwereld. Gepaste jobs voor meisjes zou psycholoog, verpleegkundige, onderwijzer, grafisch ontwerper, milieudeskundige zijn. Geen enkele van deze vijf jobs zijn gerelateerd aan de techwereld. Opvallend!’
Voor jongens waren drie van de vijf door AI voorgestelde jobs gerelateerd aan de techwereld, voor meisjes geen enkele.
AI-systemen zijn dus wel degelijk bevooroordeeld?
‘Uiteraard. Daar moeten we ons ook heel bewust van zijn. Die systemen leren van data, maar het zijn nog altijd mensen die die data produceren. En mensen zijn bevooroordeeld. Er bestaan verhalen van grote bedrijven die serieus de mist ingingen in het verleden als het komt op AI en minderheidsgroepen. Zo lanceerde Amazon een aantal jaren geleden een AI-aanwervingssysteem waaruit bleek dat het automatisch alleen mannen aannam. Een ander voorbeeld van Apple, zij hadden een kredietkaart waarbij AI kredietlimieten bepaalde en vrouwen automatisch een lager krediet kregen dan mannen. In beide gevallen ontkenden de bedrijven het zowat door te zeggen dat ze geen gender gebruikten bij het trainen van die systemen. Maar dat is het juist: het was op basis van de door de mens geproduceerde data dat die bias werd vergroot en zo complete groepen uitsloot. Ondertussen werd dat gelukkig wel rechtgezet.’
Hoe kunnen we dat probleem aanpakken en meer diversiteit en inclusie creëren in de AI-sector?
‘Idealiter is er gewoon heel veel diversiteit in verschillende sectoren en teams. Want het is natuurlijk omdat je zélf bij een bepaalde minderheidsgroep hoort, dat je je systeem daarop wil testen. Zo deed er een paar jaar geleden een donkerkleurige vrouw bij Google onderzoek naar hoe AI-systemen werken voor donkerkleurige mensen. De resultaten die daaruit kwamen, waren schrijnend. Ik kan alleen hopen dat mensen van eender welke kant van onze maatschappij mee in die techwereld staan, want alleen door diversiteit in teams gaan we ervoor kunnen zorgen dat de bias bij AI stilaan wegebt.’
Welke rol hebben mannen en bedrijven in dat plaatje?
‘We zijn als vrouwen altijd onderbemand geweest in de techsector – ironisch, onderbemand (lacht). Ik heb het gevoel dat de meerderheidsgroepen, in dit geval dus de mannen, de insteek volgen dat het niet aan hen is om dat op te lossen. Dat ze daar niets aan kunnen doen. Ze wíllen wel meer vrouwen aanwerven, maar die zijn er volgens hen niet. Maar zo gaat er natuurlijk geen verandering komen. Het is niet alleen aan vrouwen, maar ook aan mannen én bedrijven om daar een actievere rol in te spelen.’
Ik kan alleen hopen dat mensen van eender welke kant van onze maatschappij mee in die techwereld staan, want alleen door diversiteit in teams gaan we ervoor kunnen zorgen dat de bias bij AI stilaan wegebt.’
Merk je zelf verschillen tussen mannen en vrouwen in de sector?
‘Ik geloof heel sterk in de gelijke intellectuele capaciteiten tussen mannen en vrouwen. Wat ik wel merk, is dat vrouwen iets empatischer zijn en meer nadenken over die bias. Wat normaal is, want het viseert ons ook meer dan mannen. Binnen SAS werken we dus met een data ethics practice, een team dat zich volledig focust op het verantwoord ontwikkelen van AI-systemen. Als ik kijk wie daarin zit, zijn dat wél voornamelijk vrouwen die zich daarmee bezighouden. Het is wel een man aan het hoofd – dat toont ook alweer iets aan – maar het zijn wél meer vrouwen binnen het team. En dat terwijl we duidelijk in minderheid zijn in de techwereld. Opvallend, niet?’
Heb je tips voor jonge vrouwen die overwegen om een carrière in de techsector te starten?
‘Vergeet niet dat er behalve het technische aspect, ook heel veel creativiteit aan bod komt. Vooral in de AI-wereld. Hoe creatiever je bent, hoe beter je systeem zal werken. Maar ik zou natuurlijk altijd aanraden om te doen wat je graag doet. Je moet tenslotte ook 45 jaar in die sector werken. Doe dus iets waar je energie uithaalt en gelukkig van wordt. Daarom vind ik de techwereld net zo leuk: daar staan altijd nieuwe uitdagingen op mij te wachten.’
Ik hoop écht dat er binnen tien jaar geen Internationale Vrouwendag meer nodig is.
Wat is jouw hoop en visie op de toekomst voor vrouwen in de techsector?
‘Ik hoop écht dat er over tien jaar geen Internationale Vrouwendag meer nodig is. Begrijp me niet verkeerd, vandaag de dag hebben we dat nog broodnodig omdat er in veel sectoren nog een ongelijkheid is. Maar hopelijk binnen tien jaar niet meer. Hopelijk hoeven we dan dit gesprek niet meer te voeren.’
Welke boodschap geef jij graag mee aan alle vrouwen op Internationale Vrouwendag?
‘Het thema van Internationale Vrouwendag dit jaar is “één wereld, duizend vrouwen”. Het gaat hierbij over overeenkomsten maar ook over verschillen tussen man en vrouw. We moeten trots zijn dat we verschillen van mannen en ook van andere vrouwen. Dat moeten we net omarmen. Daarbovenop deel ik ook nog graag mee dat je je er enorm van bewust wil zijn dat AI bevooroordeeld is. Ik moedig het gebruik alleen maar aan, maar vergeet je gezond boerenverstand daarbij niet te gebruiken.’
Lees ook:
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
