‘Zonder die tourniquet was ik binnen de tien minuten doodgebloed.’
Yoica De Kock (29): ‘Ik bond mijn been af met een riem en redde zo mijn eigen leven’
Yoica De Kock (29) werd vorig jaar, vlak voor haar eerste wielerwedstrijd, op haar fiets aangereden door een vrachtwagen en verloor daarbij haar voet en een deel van haar onderbeen. In de documentaire ‘Het jaar van Yoica’ volgt een cameraploeg haar lange revalidatie. ‘Ik probeer dus een vechter in de spiegel te zien in plaats van iemand met een invaliditeit’, vertelt Yoica.
Regisseur Els Gillaerts was erbij op de belangrijkste momenten in Yoica’s revalidatie en leven, op momenten van hoop en vooruitgang, maar ook van eenzaamheid en ontgoocheling. Het resultaat is de inspirerende documentaire ‘Het jaar van Yoica’.
Hoe en wanneer kreeg je de fietsmicrobe te pakken?
‘Ik was eigenlijk een fervente loopster, maar ik had een enkel- en voetblessure waardoor dat lastig werd. Ik miste het om te sporten en daarom raadde iemand me aan om te beginnen fietsen. Dat zag ik in het begin niet zitten, want ik had niets met wielrennen. Maar ik besloot die raad toch op te volgen en was onmiddellijk verkocht!’
Je trainde naast je job als uitzendconsulente enorm hard om je droom om wielrenster waar te maken?
‘Klopt. Ik deed er héél veel voor en had er veel voor over. Zo trainde ik maar liefst vijftien uur per week, wat niet evident is als je daarnaast nog fulltime werkt. Ik moest vaak vrienden teleurstellen dat ik niet mee uitging omdat ik de volgende ochtend fris op mijn fiets wilde zitten. Maar ik deed die opofferingen met plezier, want wielrennen is mijn passie.’
Je was volop aan het trainen voor je allereerste wedstrijd toen het noodlot toesloeg.
‘Ik keek al maandenlang uit naar die eerste wedstrijd, want dan kon ik mezelf eindelijk bewijzen en in de kijker rijden. Ik zou twee weken ervoor als training meerijden met de ploeg en omdat ik zo enthousiast was, vertrok in een kwartier te vroeg . Op weg naar hen werd ik op vijf minuten van mijn deur op een rotonde gegrepen door een vrachtwagen. Als ik iets later was vertrokken, dan had mijn pad nooit dat van die trucker gekruist, maar helaas…’
Ik zag dat mijn voet en een deel van mijn onderbeen er gewoon af waren, dus dan weet je dat het absoluut niet goed is.
Wist je onmiddellijk dat het ernstig was?
‘Ja. Ik zag dat mijn voet en een deel van mijn onderbeen er gewoon af waren, dus dan weet je dat het absoluut niet goed is. Ik begon onmiddellijk luid te schreeuwen dat ik een riem nodig had, zodat ik mijn been kon afbinden en niet zou doodbloeden. Ik leerde dat in een EHBO-cursus die ik volgde op mijn werk. Zo redde ik mijn eigen leven, want zonder die tourniquet was ik binnen de tien minuten doodgebloed.’
Heel moedig dat je zo koelbloedig kon blijven.
‘Ik móest wel, want als ik op anderen had moeten rekenen, had ik dit niet kunnen navertellen. Er stonden heel wat mensen rondom mij, maar die waren te druk bezig met mij te filmen in plaats van mij te helpen. Schandalig, want het is je burgerplicht om anderen te helpen! Tijdens de rit naar het ziekenhuis wilde ik wakker blijven, maar ze moesten me in slaap doen, want ik was in levensgevaar en de pijn was ondraaglijk.’
Wat was je eerste reactie toen je wakker werd in het ziekenhuis?
‘In plaats van te vragen of ik nog zou kunnen stappen, vroeg ik of ik nog zou kunnen fietsen. Waarop de dokter antwoordde dat we eerst zouden focussen op leren stappen, want het was nog niet zeker of dat wel ooit nog zou lukken.’
Had je veel pijn?
‘Een been laten amputeren is pijnlijk, maar je huid laten wegnemen om het te transplanteren is nóg een pak pijnlijker! Dat was nodig omdat die wonde natuurlijk helemaal openlag en ik had daar geen huid of weefsel meer, enkel nog een stuk bot. Ik had in totaal maar liefst vijftien operaties nodig.’
Er stonden heel wat mensen rondom mij, maar die waren te druk bezig met mij te filmen in plaats van mij te helpen.
En daarna begon de lange revalidatie?
‘Het meest frustrerende was dat ik tweemaal helemaal opnieuw moest beginnen. In het eerste ziekenhuis kreeg ik een verkeerde diagnose, waardoor ik al volop bezig was met spiermassa te kweken toen bleek dat ik toch opnieuw onder het mes moest omdat mijn bot weer door mijn huid kwam. Op een dag werd ik wakker en zag ik dat bot gewoon uitsteken! Ik schrok me dood! Na die operatie kon ik weer van nul beginnen bij de revalidatie.’
Wat hield die revalidatie in?
‘Ik wilde niet voor de rest van mijn leven aan een rolstoel gekluisterd zitten, want ik had altijd een heel actief leven en ik wilde die levenskwaliteit behouden. Als dat zou wegvallen, dan zou ik nooit meer mezelf kunnen zijn. Ik moest dus weer leren stappen. Ik leerde eerst op één been die balans te houden en dan met een prothese. Ik was enorm gemotiveerd om dat zo snel mogelijk te kunnen en was die eerste dagen na de operatie al bezig met gewichtjes op mijn been in het ziekenhuisbed omdat ik niet al mijn spieren wilde kwijtraken. De dokters moesten me dus wat afremmen, want motivatie was er meer dan voldoende.’
Kan je uitleggen aan de lezers hoe het voelt om met een prothese te stappen?
‘Je moet je voorstellen dat wanneer je stapt je je ene enkel niet kan gebruiken, waardoor je je voet niet kan doorrollen. Wij moeten leren om er die prothesevoet toch zo natuurlijk mogelijk te laten afrollen en het stappen daardoor er zo natuurlijk mogelijk te laten uitzien. Maar dat been is geopereerd, dus dat doet ook pijn om daarop te steunen. Ik probeer onbewust altijd iets langer te steunen op mijn goed been, maar dat mag dus niet. Eigenlijk moet je net meer kracht zetten op het been met de prothese. Het vraagt veel tijd en geduld.’
Heb je last van fantoompijn?
‘Ja. Dat komt niet vaak voor, het komt áltijd voor. Het is onmogelijk om dat niet te hebben. Sommigen hebben tien jaar nu hun operatie er nog last van. Het is een error tussen je zenuwen en je hersenen. De hersenen sturen een signaal naar je zenuwen, maar de zenuwen van je slechte been kunnen uiteraard niet antwoorden, want ze zijn er niet meer. Daardoor doen je hersenen nog extra veel moeite en voel je die pijn. Je kan dit minimaliseren door zware medicatie te nemen, maar dat wil ik niet, want dan mag ik niet meer rijden of zelfs fietsen.’
Ook Laure onderging een zware revalidatie nadat ze een herseninfarct kreeg: Laure (27) had een herseninfarct: ‘Ik riep naar mijn man dat ik doodging. Ik had nog nooit zoveel pijn gehad.’
Je had veel ups tijdens je revalidatie, maar ook veel downs. Vertel.
‘Ik zat een jaar lang weggestopt in een ziekenhuis. Die eerste weken werd mijn deur platgelopen, iedereen wilde weten wat er gebeurd was, want mensen houden nu eenmaal van sensatie. Daarna viel dat stil. Ik werd aan de kant geschoven omdat mijn miserie bleef duren en mensen zitten niet graag in een negatieve spiraal. Ik verloor heel wat vrienden én zelfs familieleden lieten me vallen, dat was heel zwaar. Maar tegelijkertijd leerde ik ook mijn échte vrienden en familie kennen. Ik ben een been kwijt, dus ik ga me niet laten kisten door mensen die me laten vallen. No way!’
Die eerste weken werd mijn deur platgelopen, iedereen wilde weten wat er gebeurd was, want mensen houden nu eenmaal van sensatie. Daarna viel dat stil. Ik werd aan de kant geschoven omdat mijn miserie bleef duren en mensen zitten niet graag in een negatieve spiraal.
Waarom liet je je revalidatie vastleggen op beeld?
‘Ik vroeg daar eerlijk gezegd zelf niet naar. Ik was heel open en eerlijk over mijn revalidatie op mijn Instagramaccount. VRT pikte dat op en vroeg of ik een documentaire wilde maken. Ik merkte aan de dm’s die ik kreeg dat ik mensen inspireerde en moed gaf om door te gaan. Als ik dat op grotere schaal kan doen door deze reportage, dan grijp ik die kans met beide handen.’
Hoe gaat het nu met je?
‘Ik zal mijn leven nooit meer een tien geven op een schaal van tien. Maar ik probeer er wel zeker het beste van te maken. Ik wil zoveel mogelijk vooruit kijken en er alles uithalen. Ik ben daar volop aan bezig.’
Heb je heel wat in je leven moeten aanpassen na het ongeval?
‘Het is vooral mentaal dat ik me moet aanpassen. Ik wacht nog steeds op geld van de verzekering, want ze weigeren me voldoende uit te betalen. Terwijl al die operaties gigantisch veel geld kostten. Ik kocht een paar jaar geleden net een huis, dus ik heb geen bodemloze put waaruit ik centen kan blijven halen. Ik kan mijn huis dus niet verbouwen zodat het aangepast is aan mijn invaliditeit of een grotere auto kopen waarin mijn rolstoel past, want ik heb dat geld gewoonweg niet.’
Ik zal mijn leven nooit meer een tien geven op een schaal van tien. Maar ik probeer er wel zeker het beste van te maken.
Ambieer je nog altijd een wielercarrière?
‘Ik hoop van wel! Er lopen gesprekken en ik ben weer bezig met trainen, dus fingers crossed. Het enige wat eigenlijk aan mijn fiets is aangepast, is de linkerpedaal. Ik krijg namelijk een speciale fietsprothese met een kliksysteem zodat ik weer wedstrijden kan rijden. Met een gewone prothese heb ik namelijk elke seconde dat ik op de fiets zit pijn door die wrijvingen op die getransplanteerde huid.’
Zijn er dingen die je nooit meer zal kunnen?
‘Ja. Ik zal nooit meer een pijnloze dag hebben of een dag zonder zorgen hebben… Vanaf het moment dat ik wakker ben, word ik geconfronteerd met mijn invaliditeit, want ik heb mijn prothese nodig om uit mijn bed te raken. Mijn leven zal nooit meer hetzelfde zijn, ook al wil ik zo’n normaal mogelijk bestaan leiden. Ik zal altijd geconfronteerd worden met de harde realiteit dat ik een voet en een deel van mijn onderbeen kwijt ben. Maar de manier waarop je hier mee omgaat, bepaalt alles. Ik beslis dus om positief te blijven en naar de toekomst te kijken.’
Merk je dat sommigen naar je prothese staren?
‘Ik draag nooit rokjes of een korte broek. Ik vind een prothese niet mooi om te zien, dus ik wil dat ook niet tonen. Ik wil dat mensen me gewoon als normaal beschouwen. Ik neem het altijd als een compliment op als mensen uit de lucht vallen wanneer ik vertel dat ik een prothese heb. Als puntje bij paaltje komt zal ik natuurlijk niet wegsteken dat ik een prothese heb, maar ik loop er niet mee te koop.’
Zie je jezelf graag of is er nog werk om je nieuwe lichaam te omarmen?
‘Daar werk ik nog hard aan. Ik vind het niet mooi om die littekens te zien, maar ze herinneren me er tegelijkertijd ook aan dat ik enorm veel kracht en doorzettingsvermogen heb. Ik probeer dus een vechter in de spiegel te zien in plaats van iemand met een invaliditeit.’
Ik draag nooit rokjes of een korte broek. Ik vind een prothese niet mooi om te zien, dus ik wil dat ook niet tonen. Ik wil dat mensen me gewoon als normaal beschouwen.
Neem je die vrachtwagenchauffeur iets kwalijk?
‘Absoluut! Hij is nooit uit zijn vrachtwagen gestapt om me hulp aan te bieden. Terwijl dat wel zijn burgerplicht is!’
Marianne (33) belandde na een coronabesmetting in coma en kon haar armen niet meer bewegen: Marianne (33) raakte na een coronabesmetting verlamd aan haar beide armen
Is ons Belgisch wegennet te weinig aangepast of onveilig voor zwakke weggebruikers?
‘Zeker! Je moet niet ver gaan, want fietsen bij onze noorderburen is veel veiliger. De fietspaden zijn daar breder en afgeschermd van het andere verkeer. Daar kunnen wij nog iets van leren.’
Heb je tot slot nog een boodschap of levensles voor wie in een gelijkaardige situatie zit?
‘Probeer uit elke situatie iets positief te halen. Het leven stopt niet bij een tegenslag.’
‘Het jaar van Yoica’ zie je donderdag 1 juni om 20u40 op VRT 1 en via VRT MAX.
Lees ook:
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
