Zorgcentrum na Seksueel Geweld opent in Antwerpen: ‘Slachtoffers worden niet meer van het kastje naar de muur gestuurd’

Afgelopen woensdag opende in ons land het vierde Zorgcentrum na Seksueel Geweld (ZSG). Slachtoffers van seksueel geweld kunnen voortaan ook in Antwerpen terecht voor psychische en medische zorg. Geen dag te vroeg volgens PUNT. vzw, een organisatie die zich inzet voor slachtoffers van grensoverschrijdend gedrag.

2 op 3, dat is het aantal Belgen dat ooit slachtoffer wordt van een vorm van grensoverschrijdend gedrag, zo blijkt uit een onderzoek van de universiteiten van Gent en Luik in samenwerking met het Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie. Cijfers om stil van te worden, maar waar we helaas niet meer van schrikken. Want zoals je wel weet werden de voorbije weken in Gent alleen al verschillende incidenten van grensoverschrijdend gedrag gemeld. ‘We leven in een verkrachtingscultuur, waarin zulk gedrag getolereerd wordt’, vertelde Lise Goossens van Meldet naar aanleiding van die feiten. Slachtoffers van seksueel geweld konden in Gent al terecht bij het gespecialiseerd Zorgcentrum na Seksueel Geweld. Ook in Luik en Brussel kan je sinds kort naar zo’n centrum om de gepaste ondersteuning te krijgen en eergisteren opende een vierde centrum de deuren in Antwerpen.

72 uur

‘Wij zijn uiteraard heel blij met die uitbereiding. Met onze #BloomForChange-campagne ijverden we onder andere voor een uitbereiding van de zorgcentra. Dat er nu ook eentje in Antwerpen geopend is, is dan ook goed nieuws. Slachtoffers uit Antwerpen hoeven nu niet meer naar Gent, Brussel of Luik te rijden, waardoor de drempel om hulp te vragen lager wordt’, vertelt Sophie Van Reeth, woordvoerster van PUNT. vzw. Het is voor de vzw een overwinning, maar elke medaille heeft helaas een keerzijde: ‘De hulpverlening in zo’n zorgcentrum focust vooral op de eerste 72 uur na het incident, omdat er dan forensisch materiaal afgenomen kan worden. Voor psychologische en medische ondersteuning kan je er tot een maand na de feiten terecht. Ga je pas later langs, dan verwijzen ze je hoogstwaarschijnlijk door. Alleen: heel wat mensen beseffen pas veel later dat ze slachtoffer zijn, waardoor ze naast die hulpverlening grijpen.’

Dat je als slachtoffer pas veel later de ernst van de feiten inziet, is volgens Sophie niet abnormaal. ‘Iedereen reageert anders op een traumatische gebeurtenis. Veel mensen onderdrukken het zodat ze er niet meer mee geconfronteerd moeten worden, anderen minimaliseren wat ze hebben meegemaakt of geven zichzelf de schuld, waardoor ze pas veel later beseffen dat ze een slachtoffer zijn.’

Allesomvattende zorg

Wie toch binnen de maand na het feit hulp zoekt bij het zorgcentrum in Antwerpen wordt er opgevangen door een team van elf forensisch verpleegkundigen en vier psychologen die samenwerken met verschillende andere artsen. ‘De behoefte aan laagdrempelige en allesomvattende zorg bij slachtoffers van seksueel geweld is groot. Het ZSG geeft hulpverleners de mogelijkheid om écht iets te betekenen voor slachtoffers. Samen met politie en parket zullen we er alles aan doen om slachtoffers de best mogelijke warme zorg en opvang te geven in een geborgen setting’, aldus dr. Ilse Kint, medisch coördinator in het centrum. Het is er mogelijk om als slachtoffer dus een klacht neer te leggen bij de zedeninspecteurs, maar dat is zeker geen verplichting.

‘Het is fantastisch dat meteen álle hulp aangeboden wordt en je niet van het kastje naar de muur wordt gestuurd. Dat slachtoffers ook de kans krijgen om eerst rustig na te denken alvorens ze een klacht willen indienen, neemt veel druk weg‘, legt Sophie uit.

Uit onderzoek blijkt dat die allesomvattende zorg de impact van het geweld verkleint en zorgt voor een grotere kans op herstel. De deur van het ZSG staat dan ook dag én nacht open en biedt ook opvang, uitleg én advies aan familieleden of vrienden. Het slachtoffer kan daarnaast ook rekenen op medische en/of psychische opvolging. ‘Aan slachtoffers wil ik zeggen: kom je verhaal vertellen. Wij staan klaar om te luisteren, te informeren en te zorgen’, spoort Kint nog aan.

Belangrijke stap vooruit

PUNT. en het nieuwe Zorgcentrum na Seksueel Geweld zijn in Antwerpen voorlopig de enige twee instanties die gespecialiseerd zijn in seksueel geweld. ‘De focus van PUNT. ligt vooral op lotgenotenwerking. Wij hebben een juridische werking, dus wij wijzen slachtoffers ook door naar gescreende advocaten of psychologen en praatgroepen, bijvoorbeeld. We hebben dan weer geen artsen die forensisch materiaal afnemen, daarvoor ga je vanaf nu het best naar het zorgcentrum in Edegem (Drie Eikenstraat 655)’, verduidelijkt Sophie. Maar de opmars van die zorgcentra biedt uiteraard geen oplossing voor het probleem. ‘Het is een mooi begin, maar er is nog veel werk aan de winkel. We moeten nog meer inzetten op preventie, sensibilisering en het onderwijs, zodat daders in de toekomst geen kans meer krijgen om toe te slaan.’

 

 

 

 

 

View this post on Instagram

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

A post shared by PUNT. vzw (@puntvzw)

‘Op 21 november organiseren we in Antwerpen opnieuw een mars. We willen nog een laatste keer vragen om samen te komen om een punt te maken van seksueel geweld.’ Daarnaast is Sophie ook nog van mening dat er meer gecommuniceerd moet worden over de zorgcentra. ‘Ze zijn een belangrijke stap vooruit, maar er is in het verleden bewust niet over gecommuniceerd, uit schrik dat de centra overbevraagd zouden worden. En dat is zonde. Nu hebben ze meer draagkracht, dus hopelijk gaat die sensibilisering nu de goede kant uit.’

Nog dit jaar wordt er een vijfde centrum geopend in Charleroi. In de toekomst volgen ook nog Leuven, West-Vlaanderen, Namen, Limburg en Luxemburg.

Wil je zelf een incident van seksueel grensoverschrijdend gedrag melden? Dan kan je terecht bij een Zorgcentrum na Seksueel Geweld en bij de professionele hulplijn 1712.

Lees ook:

• Lise van meldpunt Meldet: ‘We leven in een verkrachtingscultuur, waarin zulk gedrag getolereerd wordt’
• Ayke van PUNT. vzw: ‘De kranten berichten alsof het slachtoffer schuldig is en de daders slechts naïef’
• ‘Een misbruikt meisje stapte uit het leven. Ondertussen maken scholen zich boos om behabandjes.’