Menig muziekliefhebber zit op 31 december aan zijn of haar radio gekluisterd voor de Tijdloze 100, al sinds jaar en dag dé eindejaarslijst. Op de laatste dag van het jaar draaien Roos Van Acker en Steven Lemmens op Studio Brussel de honderd beste en meest onvergetelijke nummers aller tijden, of toch volgens de gitaarminnende StuBru-luisteraars die hun stem online uitbrachten. Vorig jaar hoorde de aandachtige luisteraar in die lijst één artieste voorbijkomen. Eén.
Sinead O’Connor is met haar ‘Troy’ al enkele jaren de enige sterkhouder voor de vrouwen in de lijst. Vorig jaar kreeg ze de 51ste plaats. De enige vrouwelijke aanwezigheid die verder op te merken valt in de lijst van 2017, is die van de drie zangeressen in de mannenbands Fleetwood Mac en Arcade Fire – respectievelijk twee en één. Zelfs de grootste cynicus kan niet ontkennen dat die cijfers opvallend en best wel teleurstellend zijn.
In de voorbije jaren werd Adeles monsterhit ‘Someone Like You’ drie keer beloond met een plaatsje in de lijst, waarna ze onverbiddelijk vergeten werd, en mocht wijlen Amy Winehouse in 2015 – het jaar waarin de docu over haar leven uitkwam – en 2016 een plekje bezetten met ‘Back to Black’. Verder waren er in de voorbije tien jaar geen vrouwen te vinden in de lijst, buiten dan de Mia over wie Luc De Vos in 1992 begon te zingen. Over de overweldigende blankheid in de lijst valt trouwens ook iets te zeggen, maar ik wil de internet trolls niet in overdrive laten gaan.
Als 97 van de 100 songs in de huidige lijst gemaakt zijn door blanke mannen, gaat het dan écht om de beste liedjes aller tijden?
Te weinig vrouwelijke aanwezigheid aanklagen is altijd tricky. Geen enkele vrouw wil aangenomen worden voor de droomjob omdat ze een vrouw is en er aan een quota voldaan moet worden. Evenmin wil iemand beweren dat Adele, Aretha Franklin of zelfs Beyoncé in de lijst moeten omdát ze vrouwen zijn, of dat, zeg maar, Kendrick Lamar een plaatsje verdient omdat hij zwart is. Maar als 97 van de 100 songs in de huidige lijst gemaakt zijn door blanke mannen – ja, we hebben geteld – mag er dan niet betwijfeld worden of het echt om de allerbeste nummers aller tijden gaat?
Het voorstel van illustrator Eline Van Hooydonck en RoSa vzw, kenniscentrum voor gender en feminisme, om dit jaar meer vrouwen in de Tijdloze te stemmen, zal ongetwijfeld op heel wat hoongelach en cynisme ontvangen worden. De Tijdloze staat voor velen nog steeds garant voor het hardere gitaarwerk, en dat wordt nu eenmaal gelinkt aan mannen. Bovendien is het een lijst die wordt samengesteld door de luisteraar, of dat zou het toch moeten zijn. ‘Dan moeten de vrouwkes maar stemmen, hè!’, klinkt het vermoedelijk.
Dat is dan ook het enige wat RoSa vzw wil bereiken. Dat we even naar de site van Studio Brussel surfen om er mee voor te zorgen dat ‘Respect’ van Aretha Franklin dit jaar in de Tijdloze verschijnt, want dat is het nummer dat ze kozen om een punt te maken. Dat we ons gewoon bewust worden van het vreemde feit dat er zó weinig vrouwen een plaatsje krijgen in de lijst. En dat het dit jaar echt een lijst van de allerbeste nummers ooit wordt, of toch een lijst die iets beter de werkelijkheid weerspiegelt.
Studio Brussel is allang niet meer de zender van de alternatieve, harde rockmuziek, laat staan dat het nog een mannenbastion is. Eva De Roo en Linde Merckpoel zijn nu dé gezichten van de zender, zoals Peter Van de Veire en Thomas De Soete dat ooit waren. Daar kan zelfs de schattige snuit van Bram Willems niets tegen inbrengen. Beter nog: Roos Van Acker is al jaren het gezicht van de Tijdloze, die anders o zo mannelijke lijst. Een doortrekking van die meer vrouwelijke en verbredende evolutie naar de muziek in de populaire eindejaarslijst van de zender is eigenlijk alleen maar een logische volgende stap, nee?
Op wie ik dan zal stemmen? Aretha Franklin op één, als steun voor de Tietloze-campagne – en omdat een recent overleden artiest altijd iets meer kans maakt om in zo’n lijst te verschijnen, laat ons eerlijk zijn. De keuze voor de twee andere plekjes is legio. Wat dacht je van Tina Turner, Janis Joplin of Diana Ross? Of The Cranberries, The Cardigans en No Doubt, groepen met straffe frontvrouwen? Diva’s die hun keel kunnen openzetten als geen ander, zoals Whitney Houston, Celine Dion en Adele misschien? Veel tijdlozer dan ‘Someone Like You’ wordt het ondanks zijn 7-jarige leeftijd toch niet, als je ‘t mij vraagt. Ik durf er geld op wedden dat we ons binnen 30 jaar nog steeds de keel schor schreeuwen zodra die eerste pianonoten door de boxen of de radio schallen. Zélfs de stoere rockers die naar de Tijdloze luisteren, kunnen op dat moment sowieso hun stembanden niet bedwingen.
Om de ‘Nooit meer Tietloze’-campagne van RoSa vzw te steunen, kan je hier jouw top 3 ingeven. Daarnaast ontwierp Eline Van Hooydonck – ofwel The Pencils of Eline – tien leuke buttons met vrouwelijke muziekiconen op, die je nu kan shoppen. Een pakketje van vijf buttons kost je 10 euro, voor 15 euro heb je er tien. De opbrengst gaat naar RoSa vzw, dus met je aankoop steun je een goed doel.
Lees ook:
