Ter ere van Week van de Vrijwilliger bijt redactrice Naomi de spits af met haar ervaring als vrijwilliger in Togo, West-Afrika.
COLUMN: ‘Vrijwilligerswerk is geen onbetaald werk, het is eerder onbetaalbaar werk’
Ter ere van Week van de Vrijwilliger, lichten we komende week elke dag een (ex-)vrijwilliger uit die zijn of haar verhaal vertelt, om zo het belang van vrijwilligerswerk en solidariteit extra in de verf te zetten. Vandaag bijt redactrice Naomi de spits af met haar eigen ervaringen. Ze vertrok zes jaar geleden naar Togo, waar ze zich onder meer inzette voor weeskinderen en bouwprojecten.
In onze Dikke Van Dale wordt vrijwilligerswerk nogal sober gedefinieerd als ‘onbetaald werk’. Dat zette me toch wat aan het denken. Hoewel ik vind dat de definitie het werk geen eer aandoet, geef ik Van Dale ook niet volledig ongelijk. Het is zo met vrijwilligerswerk dat je de mooiste herinneringen en ervaringen opdoet. Dat is inderdaad ‘onbetaalbaar werk‘.
Hoewel meer dan 30 % van de Togolese bevolking onder de armoedegrens leeft, draagt ze toch ontzettend rijke waarden hoog in het vaandel.
Onvergetelijke reis
Het is al een tijdje geleden, maar in 2016 kreeg ik de bijzondere kans om twee weken lang op inleefreis te gaan naar Togo, een smal land in West-Afrika. Samen met vzw Togo Debout zette ik en 14 andere studenten ons in voor ontwikkelingsprojecten, zoals de opvang van straat- en weeskinderen, het bouwen van sanitaire blokken, het planten van bomen en ondersteuning van onderwijs.
Ik was toen maar 18 jaar oud en had geen idee van wat er op me af zou komen. Het zou een onvergetelijke reis worden waarbij nieuwe indrukken en intens geluk door mijn lijf gingen razen. Hier zouden we Togo beleven, ons inleven, vermoeid en uitgeput raken en zelfs ziek worden. En hoe ik naar de wereld keek, zou zomaar even op z’n kop worden gezet.
Rijke waarden
Tijdens ons verblijf werd douchen met koud water – en zonder licht – al snel de normaalste zaak. Net zoals elke dag hetzelfde eten en je longen voelen branden door de slechte benzineverbranding van de auto’s. Maar waar ik maar niet aan kon wennen was die onuitputtelijke gastvrijheid.
Want wat ik al snel leerde in die twee weken is dat hoewel meer dan 30 % van de Togolese bevolking onder de armoedegrens leeft, ze er toch ontzettend rijke waarden hoog in het vaandel dragen. Geen materialisme noch welvaart, wel vurige harten, warme vriendschap en ongekende dankbaarheid. Dat zag ik wanneer we dorpelingen ontmoetten, water hielpen pompen, bomen plantten, verzameld speelgoed achterlieten en spelletjes speelden met de weeskinderen. Lachende kindjes die de auto rennend achtervolgden? Dat is zo’n herinnering die me altijd zal bijblijven.
‘Ce ne sont pas vous’
Naast vrolijke herinneringen, is er eentje die me toch nog steeds naar de keel grijpt. We bezochten in het bijzijn van locals een oud slavenhuis, eentje die nog helemaal intact was, waar vroeger Togolezen onder de houten vloer soms maandenlang werden vastgehouden, wachtend op een povere toekomst overzee. Om ons volledig in te leven, kropen we zelf in de ruimte onder de vloer. Die was maar een meter hoog en het was er snikheet.
Die verbinding aangaan met anderen en je solidair opstellen? Dat is van onschatbare waarde.
Wanneer de misselijkheid toesloeg, wriemelde ik me eruit met tranen in de ogen. Als blanke voelde ik me plots ontzettend beschaamd voor onze voorgeschiedenis, maar de locals droogden mijn tranen en stelden me gerust: ‘Ce ne sont pas vous‘, het waren jullie niet. Ze waren gewoon dankbaar dat we er waren, welke geschiedenis er ook aan voorafging. Dat shifte mijn perspectief, want het leven gaat door. En als hoop hun houvast vormde, dan nam ik daar graag voorbeeld aan.
Cultuurshock
Mijn cultuurshock loerde bij het aankomen al om de hoek, maar zou pas bij het terugkeren naar België écht inslaan. Ik kon het gewoon niet geloven; hoe we ‘s ochtends konden kiezen tussen verschillende potjes confituur of choco, overal naartoe konden over gladde wegen en zonder poespas konden douchen met warm water.
Sindsdien relativeer ik meer en sta ik toch wat meer bescheiden in het leven. Die relatief korte reis heeft dus heel wat groots in me teweeggebracht. En dat is precies waar vrijwilligerswerk om draait. Die verbinding aangaan met anderen en je solidair opstellen? Dat is van onschatbare waarde.
Lees ook:
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
