Jessica-Saartje was het slachtoffer van adoptiefraude.
Jessica-Saartje (40): ‘Ik werd na mijn geboorte ontvoerd uit het ziekenhuis en opgegeven voor adoptie’
Ter adoptie afgestaan door haar biologische moeder voor een betere toekomst. Dat was het verhaal waar Jessica Saartje (40) jarenlang mee bekend was, tot bleek dat zij het slachtoffer van adoptiefraude is.
Jessica Saartje: ‘Wie ben ik? Dat is waarschijnlijk een van de grootste identiteitsvragen van elke geadopteerde. Ook bij mij is dat niet anders. Enerzijds voel ik me Jessica. Dat is de geboortenaam die ik kreeg van mijn biologische mama in Chili. Maar tegelijkertijd ben ik ook Saartje, en die voornaam kreeg ik van mijn zorgzame ouders in België.
Zolang ik me kan herinneren, waren mijn ouders een open boek over mijn adoptie. Ik heb altijd geweten dat ik als pasgeboren baby ter adoptie werd afgestaan, omdat mijn geboortemoeder niet de (financiële) middelen had om voor mij te zorgen. Als mijn oudere broer – hij is ook geadopteerd uit Chili – en ik tijdens het opgroeien vragen hadden, konden we altijd bij hen terecht en kregen we een eerlijk antwoord.
Mijn ouders spraken ook altijd met bijzonder veel respect over mijn biologische moeder en beschouwden haar beslissing als een nobele daad, als in: doe het maar eens na, je baby na negen maanden in de buik afstaan voor een beter leven.
Toen ik een jaar of zestien was, overhandigde mijn mama mijn adoptiedossier en elke letter klopte met het verhaal dat mij verteld werd. Mijn ouders spraken ook altijd met bijzonder veel respect over mijn biologische moeder en beschouwden haar beslissing als een nobele daad. Doe het maar eens na, je baby na negen maanden in de buik afstaan voor een beter leven. Ik was én ben dan ook ontzettend dankbaar voor de warme thuis waar ik terechtkwam en de opvoeding die ik heb gekregen. Het kon niet mooier zijn dan het was.
Mijn ouders hebben mijn broer en mij nooit het gevoel gegeven dat we slechts geadopteerde kinderen waren, dat we niet hun vlees en bloed deelden. We zijn geen moment liefde tekortgekomen. Dankzij hen had ik een doodnormale en gelukkige jeugd. En doordat het zo gelopen is, was ik zelfs bijna vergeten dat ik geadopteerd ben. Ook op school voelde ik me geen vreemde eend in de bijt. Tijdens de zomer zag mijn huid er dan wel een tintje donkerder uit en ik had voller haar dan de meeste kinderen. Dat waren uiterlijke zaken waar anderen me weleens bewust van maakten, maar ik zag het zelf amper. Kortom: op dat vlak had ik een adoptie volgens de boekjes.’
Kortsluiting in hoofd
‘Hoewel ik me geen betere jeugd had kunnen wensen, waren er altijd bepaalde vragen in mijn hoofd aanwezig en in de loop der jaren kwamen er nieuwe vragen bij. Ik wist dat ik daar ooit wel een keer mee aan de slag zou gaan. Ik wist dat ik op een dag mijn biologische mama wilde zoeken en dat was voor mijn ouders geen probleem. Ze begrepen het en benadrukten dat dat geen pijn bij hen zou veroorzaken. Mijn ouders wilden me zelfs – indien ik dat wenste – helpen bij mijn zoektocht en meereizen mocht ik naar Chili gaan.
Toen ik vijftien jaar geleden voor de eerste keer zelf mama werd, bracht dat bij mij veel teweeg. Ik herleefde mezelf als het ware toen ik mijn pasgeboren dochter in de armen sloot. Stelselmatig begon ik ook alle mogelijke scenario’s te overlopen. Wat als ik zoek en ze is al overleden of ze wil mij niet ontmoeten? Wat als ik geboren ben uit een verkrachting?
Wat als ik geboren ben uit een verkrachting?
De doorslag kwam toen mijn mama in 2017 overleed aan de gevolgen van kanker. Ze heeft als een leeuwin gevochten, maar amper een jaar na de diagnose was ze er niet meer en verloor ik een van de belangrijkste ankerfiguren in mijn leven. Voor mij was dat de druppel. Niets weten over mijn geboortemoeder en het overlijden van mijn mama zorgden voor kortsluiting in mijn hoofd. Ik voelde mij toen heel moederloos en om die reden ging ik aan de slag met mijn adoptiedocumenten.
Via Facebook sloot ik me aan bij een groep met dezelfde achternaam als mijn biologische mama. Daar maakte ik contact met een vrouw met dezelfde naamgegevens als zij, maar ze beweerde dat wij niet verwant waren, al bood ze wel aan om mijn bericht te delen in een andere groep. Twee dagen later werd ik gecontacteerd door een jongen die zei dat hij de vrouw kende die ik zocht. Hij zat aan de andere kant van de wereld, dus ik was sceptisch. Hij kon zeggen wat hij wilde, maar ik wilde wel luisteren naar wat hij te vertellen had. “De vrouw die je zoekt, is mijn mama. Jij bent mijn zus en we zijn dolgelukkig dat we je eindelijk gevonden hebben”, zei hij euforisch.’
Gestolen baby
‘Ik was op mijn hoede, maar hij kende mijn volledige Chileense naam en leek te weten waarover hij sprak. Ik wist op dat ogenblik niet zo goed wat ik daarmee moest aanvangen. Moest ik nu blij of verdrietig zijn? In mijn beleving ging het allemaal veel te snel. Ik dacht dat mijn zoektocht minstens een jaar in beslag zou nemen. Ik zocht naar antwoorden, maar ik had me er niet op voorbereid dat ik die zo snel zou krijgen.
Toen mijn biologische moeder me enkele dagen later minstens even enthousiast contacteerde, maakte dat me een beetje boos. Doe niet zo, want jij bent wel diegene die mij heeft weggegeven, dacht ik bij mezelf. Ik was blij dat ik haar had gevonden, maar tegelijkertijd ging dat met een wrang gevoel gepaard. Ook dat mijn broer – die vier jaar ouder is dan ik – wél door haar werd opgevoed, wat ook zo in mijn adoptiedossier stond, lag gevoelig.
Toen ze me vertelde dat ik uit het ziekenhuis ontvoerd werd, wist ik niet wat ik hoorde.
Een van de eerste vragen die ik mijn moeder stelde, was dan ook waarom ze voor adoptie had gekozen. Maar op het antwoord dat daarop volgde, was ik niet voorzien. Ze gaf aan dat de adoptie tegen haar wil gebeurde, dat ze nooit heeft ingestemd of documenten heeft ondertekend om afstand van mij te doen. Toen ze vervolgens vertelde dat ik uit het ziekenhuis ontvoerd werd, wist ik niet wat ik hoorde en had ik het idee dat ze me iets probeerde wijs te maken om haar eigen hachje te redden.
Maar ook mijn broer bevestigde haar verhaal. Hij zei dat hij altijd had geweten dat hij een jongere zus had en dat zij als baby werd gestolen. Hij gaf aan dat hij op latere leeftijd alles had gedaan om een spoor van mij terug te vinden. Omdat hij haar verhaal bevestigde, had ik al iets meer het gevoel dat er wel iets van waarheid in zou zitten. Waarom zou hij liegen? Ik heb me toen voorgenomen om mijn adoptie tot op de bodem uit te zoeken.’
Naar Chili
‘Ruim 36 jaar heb ik geloofd dat ik werd geadopteerd omdat mijn biologische moeder een betere toekomst voor me wilde. Dan vind je haar in een vingerknip en geeft zij aan dat het nooit de bedoeling was om me te laten adopteren. Dat zorgde wel voor wat processen in mijn hoofd en daarom moest ik uitdokteren wat er precies aan de hand was, of dat verhaal überhaupt wel mogelijk kon zijn. Ik begon te connecteren met andere mensen die geadopteerd zijn en dan vooral met Chilenen die in België wonen.
In twee weken tijd had ik minstens zeventig nieuwe connecties: allemaal mensen met dezelfde emoties, gelijkaardige identiteitsvragen en issues. Maar wat nog veel opvallender was, was dat het merendeel min of meer hetzelfde had meegemaakt. Verhalen à la ‘Ik ging terug naar mijn geboorteland, vond mijn moeder terug en die schrok enorm omdat ik zogezegd dood was geboren’ of die hadden ontdekt dat ze niños robados zijn, die net als ik als baby of op zeer jonge leeftijd ontvoerd waren. Kortom: het werd alsmaar duidelijk dat ik lang niet de enige was met een verhaal dat heel rare wendingen bevatte.
In twee weken tijd had ik minstens zeventig mensen gevonden die min of meer hetzelfde had meegemaakt. Mensen wiens moeder dacht dat ze dood geboren waren of die net als ik als baby of op zeer jonge leeftijd ontvoerd waren.
Ik begon te graven in de geschiedenis van het land, las zo veel mogelijk over het onderwerp, bekeek reportages en ging naar voordrachten. Wanneer ik de puzzel bij elkaar legde, kon ik niet anders dan concluderen dat er meer aan de hand was. Voor mij was toen duidelijk: ik zou naar Chili gaan. Om face to face te kunnen praten met de vrouw die claimde dat ze me op de wereld had gezet. Ik wilde haar energie voelen en haar emoties lezen.
Die ontmoeting vond in maart 2019 plaats. Met dank aan de hulp van Alejandro, ook een geadopteerde, die al een paar jaar in Chili woonde en voor mij tolkte. Zodra ik mijn mama en broer op de luchthaven zag, werd ik heel liefdevol in de armen gesloten. Het gesprek waarvoor ik naar daar was gekomen, vond iets na mijn aankomst plaats. Ook al verstond ik door mijn beperkte kennis van het Spaans zelf maar de helft van wat ze vertelde, ik voelde haar pijn. Ik voelde en zag aan haar blik dat ze de waarheid sprak.
Ook al verstond ik zelf maar de helft van wat mijn moeder vertelde, ik voelde haar pijn. Ik voelde en zag aan haar blik dat ze de waarheid sprak.
Ze vertelde dat ze in het ziekenhuis werd omringd door verschillende hysterische moeders, maar destijds niet begreep wat er aan de hand was. Toen ze na de bevalling met mij naar huis wilde vertrekken, werd dat geweigerd. Zogezegd omdat ze iemand bij haar moest hebben die de zorg op zich zou nemen zodra zij het werk hervatte. Dat vond ze raar, waarop ze besliste om uit het ziekenhuis te ontsnappen om mijn geboorte te registreren. Toen ze vervolgens terugkeerde, liet ze mij zoals gevraagd achter. Maar toen ze later die dag terugkwam, was ik spoorloos verdwenen en deed iedereen alsof z’n neus bloedde.’
In feite kinderhandel
‘Ik kan nog dagen praten over wat er gebeurd is, maar het komt erop neer dat ik via een privaat adoptiebureau werd verhandeld naar België. Mijn moeder heeft mij gezocht, maar dat is niet gelukt, omdat ik een andere naam kreeg op het moment dat ik in België ben aangekomen. Bovendien was er geen connectie tussen mijn twee namen. Bij een correcte adoptie komt het kind naar het land van bestemming en wordt er in het zendland akte genomen van welke naam het kind heeft.
Dat is bij mij nooit gebeurd en dan wordt het onmogelijk om iemand te traceren. Godzijdank is mijn geboortemama erin geslaagd om mij te registreren, want anders hadden we elkaar waarschijnlijk nooit teruggevonden…
Niet alleen in Chili, maar wereldwijd werden en worden er ouders onderdrukt, en soms zit er een maffiasysteem achter adoptie of de dekmantel die adoptie vormt, maar in feite kinderhandel is.
De impact van adoptiefraude is allesbehalve min. Ik heb mezelf bij elkaar moeten rapen om opnieuw een plekje te vinden en te kunnen functioneren. Maar ook deze donkere kant bracht licht in mijn bestaan. Het gaf me duidelijkheid en antwoorden op de vragen die ik had. Die informatie wilde ik heel graag delen om andere adoptiekinderen en hun (adoptie)ouders bewust te maken.
Veel mensen geloven dat adoptie uitsluitend iets positiefs is. Dat moeders daarvoor kiezen uit liefde en volle overgave, maar de werkelijkheid is vaak anders. Niet alleen in Chili, maar wereldwijd werden en worden er ouders onderdrukt. En soms zit er een maffiasysteem achter adoptie of de dekmantel die adoptie vormt, maar in feite kinderhandel is.
Toen ik mijn waarheid kende, begon ik in België heel intensief te strijden tegen de adoptiewetgeving. Samen met andere geadopteerden zat ik samen met adoptiebureaus om hun mening te horen, in de hoop om tot een consensus te komen. We stelden hen onder andere de vraag dat als adoptie zo nobel is én ze kinderen en ouders écht willen helpen, waarom het dan toch zoveel geld moet kosten voor de adoptieouders. Mijn mama zei vroeger al eens grappend dat mijn adoptie veel gekost heeft. Maar waar is dat geld dan naartoe gegaan? Mijn Chileense moeder heeft me in ieder geval nooit willen afstaan, laat staan dat ze ooit een cent heeft gezien…’
The dark side of the moon
‘Niet zo lang geleden was er in adoptieland veel commotie naar aanleiding van het VRT-programma “Francisco Desir”. Toen ik de reeks had bekeken, kon ik jammer genoeg alleen maar concluderen dat adoptiebureaus er weer heel mooi en behulpzaam uitkomen, maar dat is de realiteit niet. Uiteindelijk verdienen die bureaus daar ook wel veel geld mee en is er een reden waarom ze niet meer met landen zoals Haïti mogen werken. Net omdat daar door de jaren heen ook onregelmatigheden aan de oppervlakte kwamen drijven, maar dat wordt zelden getoond. Dat is nog altijd the dark side of the moon.
Hoewel mijn adoptieouders zich van geen kwaad bewust waren, maakten ze onbewust deel uit van een schakel van de fraude.
Mijn ouders waren uiteraard ook niet op de hoogte van die wanpraktijken toen ze mij adopteerden. Ik heb aan mijn papa moeten vertellen hoe de vork aan de steel zat. Toen hij nog volop in de rouw zat door het verlies van mijn mama, moest ik hem zeggen dat ik ontvoerd werd uit een ziekenhuis en dat mijn adoptie frauduleus is verlopen. Hoewel hij zich van geen kwaad bewust was, maakten hij en mijn mama onbewust deel uit van een schakel van de fraude. Hij voelde zich aangevallen, terwijl hij – net als ik – ook slachtoffer is…
Dat is de keiharde realiteit en ik heb lang niet gezien hoe die puzzel in elkaar zit. Pas zodra je in dat potje begint te roeren, gaat de beerput open. Voor mij haalt het niets meer uit om iemand met de vinger te wijzen. Ik ben getogen in België en ik ben – ondanks alles – heel tevreden dat ik hier ben. Het heeft mij gevormd als persoon en sterker gemaakt. Ik voel me meer dan ooit met mijn eigen identiteit verbonden. Maar ik hoop vooral voor al die jonge geadopteerden, die nu nog minderjarig zijn, dat zij een adoptiedossier hebben dat niet vol met fouten en leugens staat.’
Lees ook:
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
