Lise* (32) werd in haar tienerjaren als veelbelovende atlete jarenlang seksueel geweld aangedaan. En dat door haar eigen coach.
‘Ik groeide op in een hecht gezin en warme familie, en was een vrolijk en heel actief kind. Sporten is altijd een passie geweest. Als klein meisje deed ik verschillende disciplines, maar uiteindelijk bleek mijn grootste talent te liggen bij atletiek, waarvoor ik na verloop van tijd mijn andere hobby’s aan de kant schoof. Mijn trainingsschema werd opgedreven tot vijf keer trainen per week en ik startte met competitie. In de club waarvan ik deel uitmaakte, had ik mijn vriendinnetjes, we trainden samen en gingen met z’n allen op kamp. Naarmate de jaren vorderden, boekte ik steeds meer vooruitgang en werd atletiek almaar belangrijker voor mij.’
Vanaf m’n 14de kreeg ik ook solotraining, waardoor er steeds meer situaties ontstonden die hem kansen boden.
‘Onze coach had zelf atletiek gedaan op hoog niveau, genoot veel aanzien en was oprichter van de club. Het hele bestuur bestond uit mensen uit zijn naaste omgeving. Ons eerste contact verliep heel normaal en we bouwden al snel een goede band op. Ik was een open en spontaan kind, hing soms rond zijn nek en beleefde fijne momenten in de club. Als jonge trainer was hij heel motiverend, ik had nooit het gevoel door mijn coach te worden afgejakkerd. Wanneer ons contact de verkeerde kant begon op te gaan, daar kan ik moeilijk een tijdstip op plakken. In mijn herinnering begon het pas fout te lopen zodra ik rond mijn 14de aan competitie begon te doen. Mijn trainingsschema werd opgevoerd en er kwam solotraining bij, waardoor er steeds meer situaties ontstonden die hem kansen boden. Maar eigenlijk liep het al veel eerder mis.’
Het begon heel subtiel
‘Als ik er achteraf op terugblik, waren er al een aantal dingen die vreemd waren of waar ik me niet goed bij voelde toen ik amper negen jaar was. Hij was bijvoorbeeld degene die mee op de kamer sliep van de jonge meisjes wanneer we op kamp gingen. Er is bij mijn weten toen niets gebeurd, maar toch lijkt mij dat niet normaal, aangezien er best wel vrouwen beschikbaar waren om die taak op zich te nemen. Ik voelde me altijd een beetje ongemakkelijk wanneer hij voor de wedstrijd mijn borstnummer opspeldde, en daarvoor met zijn handen altijd volledig onder mijn T-shirt ging of wanneer hij net iets te lang bezig bleef met de sluiting van mijn hartslagmeter. Subtiele handelingen waarbij niemand zich vragen stelde, en die hij dus gewoon deed waar iedereen bij was. Als iedereen erop staat te kijken, zal het wel normaal zijn, en kan ik me toch moeilijk aanstellen? Ik hield dus mijn mond. Die reactie bood hem de mogelijkheid om gaandeweg meer te beginnen manipuleren, de grens te verleggen en situaties te creëren die hem goed uitkwamen. Als ik heel goed deed wat hij zei, zou hij me ver kunnen brengen, zei hij. En dat klonk voor een prille tiener die aan competitie doet, als een hele opsteker. Hij kwam ook bij ons thuis en stelde voor om mij persoonlijk te komen ophalen voor de wedstrijden. Ook mijn ouders wist hij snel voor zich te winnen.’
Waarom heb ik me niet verzet?
‘De persoonlijke aandacht die ik van hem kreeg, werd steeds meer opgedreven. Hij begon dingen tegen me te zeggen die je als tienermeisje niet te horen moet krijgen van een dertiger. Zoals hoe belangrijk ik wel voor hem was. Op persoonlijke trainingen begon hij me te betasten. En als we in het bos gingen lopen en er gestretcht moest worden, kwam hij me daarbij helpen en verdwenen zijn handen in mijn broek. Wat begon bij – in mijn ogen – één simpele aanraking, groeide langzaam uit tot verkrachting, tot zelfs in zijn eigen huis toe, waar hij op andere momenten tijd doorbracht met zijn vriendin, alsof er niets aan de hand was.’
Dat ik aan de alarmbel moest trekken en iemand in vertrouwen moest nemen, kwam niet in mij op. Daarvoor was er té veel angst.
‘Iedere keer dat hij me aanraakte, wat er ook gebeurde, bevroor mijn lichaam onmiddellijk. Ik kon of durfde op geen enkele andere manier reageren en onderging gewoon wat mij werd aangedaan, waar ik ook stond, zat of lag. Achteraf heb ik vaak te horen gekregen: “Waarom heb je je toen niet verzet?! Bij mij zou dat niet gepakt hebben!” En ook zelf heb ik me die vraag wel duizend keer gesteld, maar als tiener begreep ik niet wat me overkwam en ging er zo veel door me heen. Anderzijds probeerde ik het voor mezelf te ontkennen en te minimaliseren. Ik zal er wel meer van gemaakt hebben dan het was. Alles om het toch maar draaglijk te kunnen houden voor mezelf. Dat ik aan de alarmbel moest trekken en iemand in vertrouwen moest nemen, kwam niet in mij op. Daarvoor was er té veel angst, om niet geloofd te worden, om de opmerking te krijgen dat ik me niet moest aanstellen... Er was angst voor van alles en nog wat.’
‘Als ik harder train, zal het misschien niet gebeuren’
‘De ene dag was ik zijn held, de andere kon ik niets goed voor hem doen en trainde ik niet hard genoeg. Soms liet hij me langere tijd met rust, op andere momenten gebeurde er heel vaak iets tussen ons. Alles was onvoorspelbaar. Maar op den duur waren er wel een aantal situaties waarvoor ik op voorhand al bang was, zoals wanneer er een wedstrijd was waar niemand anders naartoe ging en ik met hem alleen zou moeten meerijden. Ik wist dat de kans dan bestond dat hij mij in de auto zou betasten en plots langs de kant van de weg zou stoppen. Verschrikkelijke momenten, waarop nooit één woord werd gezegd. Omdat ik tijdens het seksuele geweld steevast dissocieerde (het bewustzijn uitschakelen, red.), kan ik me sommige gebeurtenissen nauwelijks herinneren. Van sommige momenten weet ik bijvoorbeeld wel hoe ik daar met hem ben gekomen, maar is het eerstvolgende beeld dat ik me voor de geest kan halen dat ik naakt op de grond lig. Mijn geheugen heeft zwarte gaten.’
Soms liet hij me langere tijd met rust, op andere momenten gebeurde er heel vaak iets tussen ons. Alles was onvoorspelbaar.
‘Als ik nóg harder train, zal het misschien niet meer gebeuren, prentte ik mezelf op den duur in. Maar dat werkte niet, dus probeerde ik het tegenovergestelde en begon me soms heel rebels te gedragen, in de hoop hem op die manier te kunnen wegduwen. Maar ook dat baatte niet. Persoonlijke trainingen probeerde ik daarom steeds meer te vermijden. Eén keer ben ik heel boos op hem geworden, ik weet niet meer waarom. En toen voelde hij het blijkbaar wel warm worden onder zijn voeten. “Ik weet dat er dingen fout zijn gelopen tussen ons, maar ik beloof je dat ik me voor tweehonderd procent zal inzetten opdat het niet meer zal gebeuren”, zei hij toen. Verder heeft hij nooit iets gezegd.’
Met de dag eenzamer
‘Jarenlang onderging ik wat mij werd aangedaan en veranderde ik van een spontaan, vrolijk kind in een terug getrokken en stille tiener, die steeds minder voeling had met haar leeftijds genoten. Uitgaan, make-up, vriendjes... Het boeide mij voor geen meter. Ik kreeg steeds meer het gevoel dat ik anders was en werd met de dag eenzamer. Omdat ik een goede student was, heeft mijn schoolwerk er niet onder geleden. En mijn omgeving merkte niets van wat er allemaal speelde, ik was een expert in het ophouden van de schijn, zelfs tegenover mijn eigen ouders. Maar op een bepaald moment begon ik ook in de klas te dissociëren, te hyperventileren en flauw te vallen. Het waren psychosomatische klachten waar geen enkele medische oorzaak voor gevonden werd, maar die wel het eerste alarmsignaal waren van het trauma waarmee ik worstelde.’
Jarenlang onderging ik wat mij werd aangedaan en veranderde ik van een spontaan, vrolijk kind in een terug getrokken en stille tiener.
‘Een aantal mensen uit mijn omgeving, zoals mijn ouders en enkele vriendinnen, kregen de opdracht goed in de gaten te houden wat ik eventueel zou vertellen. Ik sliep nog nauwelijks en was na verloop van tijd helemaal op. En toen een vriendin me vroeg wat er toch met me scheelde, liet ik me plots ontvallen: “Het was gisteren training en hij kon weer niet van me afblijven.” Het was een op het eerste gezicht vage opmerking, die de bal meteen aan het rollen bracht. Die vriendin was een van de meisjes die gevraagd waren mij in de gaten te houden, dus ze stapte meteen met mij naar een leerkracht. Stukje bij beetje deed ik via een lange brief een deel van mijn verhaal tegen haar. Samen lichtten we ook mijn ouders in, en die waren er natuurlijk het hart van in.’
Leven van dag tot dag
‘Mijn vader stapte diezelfde avond nog op mijn coach af, maar die ontkende alles. Bij het bestuur, dat bestond uit zijn entourage, kon mijn vader uiteraard niet terecht. Die kozen unaniem zijn kant. Zelf wilde ik mijn sport en de club eigenlijk niet opgeven, voor mij moest gewoon hij daar verdwijnen. De weg die ik daarna heb moeten afleggen, was lang en héél zwaar. Ik stopte met atletiek, diende een klacht in tegen hem, en moest een tergende, juridische periode doorlopen, waarin mijn verhaal zelfs meermaals in twijfel werd getrokken. Mijn ouders waren heel bezorgd, maar het was moeilijk voor hen om er met me over te praten. Via de huisarts werd ik naar een psycholoog gestuurd, maar in de kerstvakantie van dat jaar werd het me te veel en heb ik een eerste zelfmoordpoging ondernomen. In de jaren die volgden, ben ik verschillende keren opgenomen geweest en heel lang suïcidaal geweest. Ik heb twee keer geprobeerd mezelf van het leven te beroven en heb een heel hobbelig parcours doorlopen. Een partner of liefdesleven heb ik nooit gehad. Het gevoel van seksuele opwinding ken ik zelfs niet.’
Een partner of liefdesleven heb ik nooit gehad. Het gevoel van seksuele opwinding ken ik niet.
‘Na een procedure van meer dan vier jaar werd hij uiteindelijk veroordeeld. Maar hij ging in beroep en nam een topadvocaat in de arm, die hem wist vrij te krijgen. Wanneer hij bij zijn familie komt, hier verderop in de straat, kom ik hem soms nog tegen. Vandaag ben ik ruim drie jaar opnamevrij, en gaat het goed met me. Een partner heb ik niet, die zal er waarschijnlijk ook nooit komen. Ik woon alleen in mijn eigen huis, met mijn hondje, dicht bij mijn familie, en heb een fijne job. Alleen mijn onvervulde kinderwens blijft een pijnpunt. Van competitieatletiek heb ik een afkeer gekregen, ik loop nu alleen voor mijn plezier. Via de vzw Voices in Sport zet ik me mee in voor slachtoffers van seksueel geweld in de sport, en werk ik mee aan de preventie daarvoor. Wat de toekomst verder voor mij in petto heeft? Dat weet ik niet. Ik leef van dag tot dag en laat het leven gewoon op me afkomen.’
Zowel slachtoffers als omstaanders van seksueel geweld die vragen hebben of aangifte willen doen, kunnen op de website Seksueelgeweld.be terecht. Elke maandag, woensdag en vrijdagavond kan je tussen 18 u en 22 u met een medewerker chatten.
Slachtoffer van seksueel geweld? 1712 is een professionele hulplijn voor zowel kinderen als volwassenen die een vraag hebben over geweld, misbruik en kindermishandeling. Zowel slachtoffers, daders als omstaanders van geweld kunnen bij 1712 terecht. De hulplijn is gratis en anoniem, en is elke werkdag telefonisch, via e-mail en via chat bereikbaar. Meer info vind je op 1712.be.
Wie vragen heeft over zelfdoding, kan altijd terecht bij de Zelfmoordlijn, op het telefoonnummer 1813 of online via Zelfmoord1813.be. Voor meer info over een veilige sportomgeving check je Voicesinsport.be.
*Om privacyredenen zijn de namen in deze getuigenis veranderd.
Meer straffe verhalen:
