‘Een eetstoornis kruipt er stelselmatig in en voor je het goed en wel beseft, doe je onbewust zo goed als alles in functie van minder eten.’
Laurens (21) worstelde met anorexia nervosa: ‘Iedereen kan een eetstoornis krijgen, ook jongens en mannen’
Nog te vaak denken we dat een eetstoornis uitsluitend bij meisjes en vrouwen voorkomt, maar het kan wel degelijk iedereen overkomen. Laurens (21) schreef zijn eigen ervaring neer in het boek ‘(On)breekbaar’.
‘Tot mijn zestiende was er in mijn leven weinig gaande wat mijn geluk in de weg stond. Ik was een losbandige tiener met een goedgevulde agenda, die zijn vrije tijd doorbracht in goed gezelschap. Hoewel ik geregeld met vrienden tot diep in de nacht op stap ging, was ik een plichtbewuste student die goede resultaten behaalde. Ik zat op een topsportschool en streefde een sportcarrière na, maar aan die droom kwam abrupt een einde door een blessure.
Gelukkig vond ik een uitlaatklep in muziek. Gitaar werd mijn nieuwe liefde. De vonk sprong zodanig over dat ik overschakelde op kunstonderwijs om de richting muziek te kunnen volgen. Maar een instrument bespelen is uiteraard veel passiever dan sport, met als gevolg dat ik bijkwam. Ik was op het punt gekomen dat ik schrok wanneer ik foto’s van mezelf zag. Ik herkende mezelf niet meer en daarom besloot ik om iets evenwichtiger te leven en meer in te zetten op voldoende beweging en gezonde(re) voeding.
Instorten
Op zich is daar niets verkeerd mee, maar tegelijkertijd begon er het een en ander mis te lopen in mijn leven. Zo keerde mijn toenmalige beste vriend me de rug toe. Ook op school liep het alsmaar moeilijker. Ik was nog altijd een enthousiaste leerling die best goed gitaar kon spelen, maar ik had geen podiumervaring. Ik vond het enorm stresserend om voor een publiek op te treden. De school deed ook totaal geen moeite om te helpen bij faalangst op het podium, alleen het resultaat telde. Dat maakte het mentaal echt heel zwaar.
Daarnaast begon het huwelijk van mijn ouders barsten te vertonen en werd een scheiding een heel reële optie. Tot overmaat van ramp stierf mijn grootvader, gevolgd door het plotse overlijden van mijn oom, en liet een schilder het leven toen hij bij ons thuis van de tweede verdieping naar beneden viel. En toen moest het coronavirus nog uitbreken...
Ik begon maaltijden over te slaan en obsessief te sporten. Ik probeerde elke dag mijn records te verbreken, dat leek het enige waar ik nog wat controle over had.
Dat waren stuk voor stuk gebeurtenissen waar mijn honger letterlijk en figuurlijk van verdween. Ik sloeg al eens een maaltijd of twee over en begon intensief, om niet te zeggen obsessief, te sporten. Ik probeerde elke dag opnieuw mijn persoonlijke records te verbreken, want dat leek vrijwel het enige waar ik nog een beetje controle over had. Op dat ogenblik had ik het gevoel dat mijn kaartenhuis grotendeels was ingestort, terwijl lopen een houvast was en iets waar ik in uitblonk.
Alles in functie van minder eten
Het deed ongelofelijk veel deugd om zo vaak als mogelijk van alle miserie weg te lopen, in die mate dat ik af en toe zelfs driemaal per dag tien kilometer aflegde. Ik had me voorgenomen om een marathon te lopen en wilde er alles aan doen om mijn doel te bereiken. Maar zoveel sporten terwijl ik alsmaar minder of zelfs niet at, was een heel gevaarlijke combinatie, al heeft het nog geruime tijd geduurd voor ik besefte dat ik met anorexia nervosa worstelde.
Een eetstoornis ontwikkelt zich natuurlijk niet van de ene dag op de andere. Het is niet dat je van vandaag op morgen geen hap meer eet. Het kruipt er stelselmatig in en voor je het goed en wel beseft, doe je onbewust zo goed als alles in functie van minder eten. Ik merkte wel dat er iets met mijn lichaam aan de hand was. Zo had ik het altijd koud, zagen mijn vingers en nagels blauw en viel mijn haar met plukken uit. Ook mentaal zat ik niet op de beste plek. Dat uitte zich onder andere in niet meer voltijds naar school gaan. Maar dat een eetstoornis aan de basis van deze klachten lag, was wel het laatste waar ik aan dacht. Dat achtte ik niet eens voor mogelijk.
Ook mijn omgeving merkte op dat ogenblik weinig aan mij. Het was winter, waardoor ik altijd twee of drie truien droeg. Bij mij ging er voor het eerst een alarmbel af toen ik er van de ene op de andere dag niet meer in slaagde om over de fietsbrug te rijden.
Anorexia nervosa
Uiteindelijk ging de bal aan het rollen door mijn broer. Hij had me toevallig gezien toen ik in bad zat en was zo hard geschrokken van hoe mager ik was geworden dat hij onze ouders op de hoogte bracht. Een dag later zat ik met hen bij onze huisarts, die voor het eerst de woorden anorexia nervosa uitsprak. “Wat zegt die nu?”, dacht ik. Voor ik zelf besefte en erkende dat ik wel degelijk in de greep van een eetstoornis was, waren we bijna een jaar verder.
Mijn huisarts was de eerste die de woorden anorexia nervosa uitsprak. Maar voor ik zelf erkende dat ik een eetstoornis had, waren we bijna een jaar verder.
De zoektocht naar gerichte hulp verliep niet zonder slag of stoot. Sinds de start van de coronacrisis kampten alsmaar meer mensen met een eetstoornis, met als gevolg dat de wachtlijsten langer waren dan ooit. Men kwam handen tekort, waardoor bijvoorbeeld verpleegkundigen de opdracht kregen om patiënten ambulant te begeleiden door middel van de ziekenhuisstructuur, maar dan vanuit de eigen omgeving. Ook werd een ziekenhuispsycholoog ingeschakeld, maar voor mij heeft die manier van werken weinig vruchten afgeworpen. Ik bleef zienderogen achteruitgaan en op een gegeven moment werd ik voltijds thuis geschreven.
De juiste persoon op het juiste moment
Na meer dan acht maanden op de wachtlijst kreeg ik te horen dat ik opgenomen kon worden, maar ook dat had geen resultaat. Uiteindelijk ben ik – dankzij een toevallig gesprek tussen mijn vader en een van de buren – bij een psychiater terechtgekomen die zelf een ervaringsdeskundige is.
Toen ik haar ontmoette, had ik voor de allereerste keer het gevoel dat ik misschien wel degelijk van mijn eetstoornis kon herstellen. Die eerste ontmoeting kan ik niet anders beschrijven dan als magisch. Niet alleen omdat ze weet wat het is, maar ook op het vlak van karakter zat ze in elkaar zoals ik. Bovendien was er eindelijk één persoon die structuur bracht en niet meer een hoop hulpverleners die allemaal iets anders zeggen.
De rollen omdraaien
Zij besefte dat ik niet gelukkiger werd van thuis te zitten en nam het moedige besluit om me opnieuw naar de schoolbanken te sturen, terwijl ik nog eens elf kilo minder woog dan op het moment dat de beslissing werd genomen om me niet langer naar school te laten gaan. Het was een totaal andere manier van werken dan in het ziekenhuis, waar ik 1,4 kilo per week moest bijkomen. Iemand zonder eetproblematiek moet daar al serieus wat moeite voor doen, en dat is nog zoveel erger voor iemand die bang is voor voeding.
Mijn psychiater draaide de rollen om en vroeg of ik bereid was om bij te komen, en hoeveel dan. Zo gaf zij mij weer wat meer controle.
Mijn psychiater draaide de rollen om en vroeg of ik bereid was om bij te komen, en hoeveel dan. Op die manier gaf zij mij weer wat meer controle. Ik kreeg de keuze hoe ik bepaalde zaken wilde oplossen, want ze vond het belangrijk dat ik daar zelf inspraak in had. Ze heeft me ook geholpen om mijn dagen opnieuw nuttig in te vullen: wat ga je doen met je leven? Welk diploma wil je behalen? Maar ook: hoe kunnen we ervoor zorgen dat je sociaal isolement doorbroken wordt en hoe kunnen we je familie betrekken?
Mask off
Binnen mijn gezin was er veel spanning rond mijn eetstoornis. Vanuit het ziekenhuis wilden ze dat mijn ouders me tijdens elke maaltijd stimuleerden om te eten, met tal van ruzies tot gevolg. Bij haar werd eten uitsluitend besproken tijdens de wekelijkse consultatie, wat er geleidelijk aan voor zorgde dat de rust binnen mijn gezin terugkeerde. Er is natuurlijk geen handleiding die herstel garandeert, maar bij haar kon ik volledig mezelf zijn en was ik niet meer bang om veroordeeld te worden. Bij haar viel mijn masker af en verzweeg ik niets meer. Voor mij was zij de juiste persoon op het juiste moment en dat is goud waard.
Ik was zestien toen ik anorexia kreeg. Twee jaar later kwam de waarheid aan het licht en sinds twee jaar bestempel ik mezelf als opnieuw gezond, waarvan het laatste jaar stabiel. Het is een bijzonder eenzaam parcours geweest. Ik dacht vrienden te hebben op wie ik levenslang kon rekenen, maar toen ik ziek werd en hen het meest nodig had, schoot daar ineens zo goed als niemand meer van over. Dat is iets wat wel blijft nazinderen.
Niet zwakker maar rijker
Toen ik met mijn eetstoornis naar buiten kwam, waren er personen die beweerden dat ik het voor de aandacht deed. Dat maakte het extra moeilijk om uit de duisternis te treden, om mezelf en mijn lichaam opnieuw graag te leren zien. Met veel vallen en opstaan ben ik daar gelukkig in geslaagd, maar als man word je verondersteld om alles op een rijtje te hebben, je emoties onder controle te houden en – ongeacht wat het leven op je bord gooit – altijd maar de sterke te zijn. Dat onze samenleving anno 2025 door deze bril naar mannen kijkt, draagt bij aan het schaamtegevoel wanneer je met een eetstoornis of andere problematiek worstelt.
Hoewel ik mijn eetstoornis niet ben, heeft het me wel laten ontdekken wie Laurens écht is en welke doelen ik wil bereiken.
Intussen besef ik dat mijn eetstoornis mij als man niet zwakker maakt, maar schaamte is me jammer genoeg niet onbekend en ik ben ervan overtuigd dat mijn geslacht daarbij een rol heeft gespeeld. Toch probeer ik de afgelopen jaren zo positief mogelijk te bekijken. Hoewel ik mijn eetstoornis niet ben, heeft het me wel laten ontdekken wie Laurens écht is, welke doelen ik wil bereiken en waar ik waarde aan hecht. Het heeft mij en mijn omgeving enorm veel ellende gebracht, maar aan het einde van de rit ben ik er als persoon waarschijnlijker een stuk rijker van geworden en sta ik minstens even ver als mijn leeftijdsgenoten. Intussen heb ik mijn plekje in deze wereld gevonden en zou ik zelfs durven te zeggen dat ik zorgeloos ben. Ik bewaak mijn grenzen veel beter en durf voluit te kiezen voor wat écht belangrijk is.
(On)breekbaar
Op sommige momenten ben ik het beu om over mijn eetstoornis te praten en dat was een van de drijfveren om samen met Guy Didilez in mijn pen te kruipen, met het boek ‘(On)breekbaar’ als resultaat. In de periode dat ik nog niet wist wat er met mij aan de hand was, zocht ik naar informatie, maar vond ik de juiste puzzelstukjes niet. Met dit boek wil ik de ontbrekende stukjes aan anderen aan aanreiken en hen kostbare tijd besparen.
Bovendien hoop ik de medische sector wakker te schudden, want ik vind dat ze veel efficiënter kunnen werken, of op z’n minst de mogelijkheden omtrent behandeling kunnen verbreden. Ze kijken veel te weinig naar de persoon en focussen voornamelijk op bijkomen in gewicht. Voor iemand die bijvoorbeeld als gevolg van seksueel misbruik een eetstoornis ontwikkelde, gaat vijf kilo meer op de weegschaal niets veranderen aan diens trauma. Het is net met dat specifieke trauma dat men aan de slag moet en als men daar eenmaal grip op krijgt, zal de rest volgens mij ook wel volgen…
Nog waardevoller voor mannen
‘(On)breekbaar’ is geschreven voor personen die aan een eetstoornis lijden én hun omgeving, maar ik ga ervan uit dat het voor mannen nog net dat tikje waardevoller is. Mannen met een eetstoornis blijven nog veel vaker onder de radar. Toen ik in opname was, was dat met vijftien meisjes en slechts twee mannen, twee fantastische gasten die tot de top behoren in hun vakgebied, maar bij wie de schaamte nog veel groter was dan bij mij. Het zou me verbazen mochten ze ooit openlijk spreken over hun eetstoornis. Het is ook voor hen dat ik dit boek heb geschreven, om aan hen te bewijzen dat schaamte nergens voor nodig is. Alles gebeurt met een reden.
Toen ik nog niet wist wat mij scheelde, zocht ik informatie maar vond ik de juiste puzzelstukjes niet. Met dit boek wil ik anderen de ontbrekende stukjes aanreiken en hen kostbare tijd besparen.
Mijn eetstoornis is een hoofdstuk, maar is niet het verhaal van mijn leven. Het is hooguit een passage. Ik beschouw mezelf als genezen. Ik ben me natuurlijk bewust van het feit dat ik voor altijd waakzaam moet blijven, al kan ik me niet voorstellen dat ik ooit opnieuw in dezelfde val loop. Met ‘(On)breekbaar’ heb ik geen grootse plannen. Ik hoop vooral dat het motiveert en helpt bij herstel. Dat is mijn voornaamste doel, al zou het mooi meegenomen zijn dat anderen een gelijkaardig voorbeeld stellen.
Door mijn verhaal te vertellen heb ik een voorzetje gegeven, maar nu is het aan anderen om een doelpunt te maken. Hoe meer mannen deze ziekte bespreekbaar maken en openlijk vertegenwoordigen, hoe groter de kans dat we het taboe definitief doorbreken. Maar om dat te kunnen verwezenlijken hebben we veel meer getuigenissen nodig. Daarom een warme oproep: maak alsjeblieft dat doelpunt. Iedereen kan vroeg of laat een eetstoornis krijgen, ook jongens en mannen.’
Zit je met iets? Praat bij Tele-Onthaal over wat jou bezighoudt. Bel anoniem en gratis naar 106 (24u/7d) of chat via tele-onthaal.be.
Lees ook:
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
