Wie ooit gepest werd, heeft vaak littekens voor het leven. Pesten is not done. Dat weet iedereen, ook lezeres Lynn (20). Nochtans was ze vroeger zelf een pestkop, en daar heeft ze veel spijt van. Ze pestte Sanne, die mede door de pesterijen van haar klasgenoten een zelfmoordpoging ondernam.
‘Sanne was vroeger een van mijn beste vriendinnen. We zaten in dezelfde klas, gingen op woensdag vaak bij elkaar spelen en met mijn verjaardag was ze altijd van de partij. Ik vond haar tof, maar op school werd ze soms uitgesloten omdat ze wat molliger was dan onze klasgenoten. Ze was een stil type en had een laag zelfbeeld, waardoor het voor haar niet makkelijk was om contact te leggen, om vrienden te maken of te houden. Als ze geplaagd of gepest werd, liet ze het allemaal over zich heen komen. Sanne kwam nooit voor zichzelf op. In die tijd was ik een van de weinige vriendinnen, misschien zelfs de enige, die ze had. Het gebrek aan vriendschappen begon ze in de virtuele wereld te compenseren. Als ik bij haar was, vertelde ze de gekste verhalen over mensen die ze online had ontmoet. Ik was twaalf en vond het maar vreemd dat ze met types sprak die stukken ouder waren dan zij. Ik kreeg een ander beeld van haar en wilde liever niet betrokken worden bij haar online activiteiten. Wat ik niet wist was dat Sanne mijn foto’s onder haar naam gebruikte.’
Als je iemand pest, stop er dan onmiddellijk mee, want je schaadt je slachtoffer voor het leven.
Stuk vuil
‘Ik was razend. Ze had mijn vertrouwen misbruikt. Ik voelde me bedrogen. Op die leeftijd kon ik daar niet rustig met haar over praten en vragen om het niet meer te doen. Ik was jong en wist niet hoe ik dat moest aanpakken. Vanaf toen nam ik afstand van haar, zodat ze er uiteindelijk helemaal alleen voor stond. We spraken elkaar niet meer buiten de schooluren, en in de klas negeerde ik haar. Het was niet de bedoeling om Sanne te pesten, maar indirect vloeide dat er wel uit voort. Ik begon onze klas op te stoken, waardoor bijna al mijn klasgenoten mijn kant kozen en Sanne bekeken als een stuk vuil. Ze lag al niet zo goed in de groep, maar op den duur had ze werkelijk niemand meer om op terug te vallen.’
Doen alsof ze niet bestond
‘Sanne werd steeds vaker uitgesloten. Tijdens de lessen lichamelijke opvoeding of bij groepswerken werd ze altijd als laatste gekozen. Dat lijkt misschien onschuldig, maar op die leeftijd verbannen worden door een hele klas, moet erg zwaar zijn. Dat besef ik ondertussen toch… Datzelfde schooljaar gingen we tien dagen op skivakantie. Voor vertrek mocht iedereen de namen opgeven van de personen met wie je een kamer wilde delen. Sanne werd niet één keer genoemd, waardoor ze zomaar ergens bij werd gelegd. Tijdens het avondeten gunde niemand haar een blik en werd er niet tegen haar gesproken. We deden alsof ze niet bestond. Ik dacht niet na over hoe ze zich daarbij voelde, dat kwam niet in me op.’
De spreekwoordelijke druppel
‘De eerste speeltijd van 2 juni. De bel was gegaan, elk jaar haastte zich naar de juiste rij. Samen met een groepje stond ik te wachten tot onze godsdienstleerkracht ons kwam halen. Kijk eens naar boven, hoorde ik een klasgenoot zeggen. Nog voor ik dat kon doen, lag ze al levenloos op de grond. Sanne had zich uit een raam op de bovenste verdieping naar beneden gestort, een val van een zestal meter. Vanaf dat moment is alles een waas. Ik weet alleen nog dat ik overmand werd door een schuldgevoel. Was dit het gevolg van de pesterijen? Was ik de druppel die de emmer liet overlopen? Ik had haar zwart gemaakt zodat ze onzichtbaar was, en nu dit. Voordien zat ze al niet goed in haar vel, maar een zelfmoordpoging onderneem je niet zomaar. Sanne werd met spoed afgevoerd naar het ziekenhuis, en ik ging naar huis omdat ik in shock was. Ik bleef een week weg van school, maar wat er met Sanne was gebeurd, bleef in slow motion door mijn hoofd spelen. Ik kon aan niets anders meer denken. Tegen mijn ouders kon ik mijn hart niet luchten, want die hadden geen flauw idee van de pesterijen. Ze wisten alleen dat we minder contact hadden. Pas toen de ouders van Sanne voor onze deur stonden en zeiden dat ik hun kind bijna de dood had ingejaagd, viel het masker af.’
Ik wilde mezelf niet meer zien als die pestkop wanneer ik in de spiegel keek. Ik knipte mijn haren af en begon me anders te kleden.
Slecht mens
‘Wat er die dag met Sanne gebeurde, veranderde alles. Ik bouwde een muur om me heen en liet niemand meer toe, waardoor onder andere de band met mijn moeder verslechterde. Mama probeerde me te doorgronden, maar ik kreeg mijn gevoelens niet over mijn lippen. Ik wilde vooral niet meer dat meisje zijn. Ik wilde mezelf niet meer zien als die pestkop wanneer ik in de spiegel keek. Ik knipte mijn haren af en begon me anders te kleden, maar die metamorfose had geen effect. Ik voelde me nog steeds slecht en schuldig. Die zomer zag of hoorde ik Sanne niet, maar toevallig kozen we voor dezelfde middelbare school. Al snel bleek dat mijn verleden me achtervolgde. Iedereen wist wat er was gebeurd. Ik werd gezien als een slecht mens. Plots was ik het stuk vuil. Ik had alleen nog vrienden uit de lagere school. Ik leerde niet veel nieuwe mensen kennen en begon me steeds slechter te voelen. In het derde middelbaar had ik het gevoel dat mijn emmer vol was. Ik moest wel hulp zoeken om het hoofd boven water te houden.’
Verdiende loon
‘Het heeft jaren geduurd voor ik er met iemand over kon praten zonder dat ik onmiddellijk werd veroordeeld. Op de middelbare school hadden mijn leeftijdsgenoten al een mening over me gevormd, nog voor ze me kenden. Na alles wat er is gebeurd, was dat wellicht ook mijn verdiende loon. Maar om vooruit te kunnen, moest ik aan mezelf werken. Ik vond een goede psycholoog die me hielp om ermee om te gaan en het een plekje te geven. Sindsdien speelt sport een belangrijke rol in mijn leven. Het is de beste manier om mijn hoofd leeg te maken. Binnenkort begin ik te werken als personal trainer. Ik wil graag mensen helpen die het moeilijk hebben. Ik zal nooit vergeten wat ik als pestkop heb veroorzaakt. Pesten is not done, maar op mijn twaalfde wist ik niet dat het zo kon escaleren. Mensen vragen me soms of ik mijn excuses heb aangeboden. Die stap heb ik niet gezet. Ik heb Sanne ooit in de verte gezien op een festival. Ik zag dat ze zich amuseerde en dat was voor mij voldoende. Maar mocht je dit lezen, Sanne: het spijt me. Dit heb ik nooit gewild.’
Heb je vragen over zelfdoding en/of nood aan een goed en anoniem gesprek? Neem contact op met de zelfmoordlijn via het gratis nummer 1813 of surf naar www.zelfmoord1813.be
Lees ook:
