Marlies heeft een wel heel bijzondere roeping: levens redden. Haar job bij de Zelfmoordlijn geeft haar veel voldoening, maar kan emotioneel ook heel zwaar zijn.
‘Ik ben geen held en zie mezelf ook niet als een life saver. Ik ben gewoon iemand die wil luisteren. Natuurlijk hoop ik zoveel mogelijk mensen te kunnen begeleiden, te helpen inzien dat zelfdoding niet de enige oplossing is. Maar in eerste instantie wil ik er eigenlijk gewoon kunnen zijn voor mensen die mijn steun nodig hebben.’
Aan de lijn
‘Toen ik begon bij de Zelfmoordlijn was ik zenuwachtig. Wat als ik het verkeerde zeg? Wat als ik iemand niet kan helpen? Wat als ik de situatie niet onder controle heb? Na een tijdje leer je gelukkig dat je niet meer van jezelf mag verwachten dan dat je je best doet. Ik heb al snel moeten leren dat niet iedereen met één gesprek geholpen kan worden en dat verlies ook bij de job hoort. Voor mij helpt de anonimiteit daarbij. Als ik steeds zou weten wie ik aan de lijn heb, zou ik daarna misschien de neiging hebben om op te zoeken hoe het uiteindelijk met die persoon is afgelopen.’
Toen ik begon bij de Zelfmoordlijn was ik zenuwachtig. Wat als ik het verkeerde zeg? Wat als ik iemand niet kan helpen?
‘Dat zou de job voor mij emotioneel veel zwaarder maken. Anderzijds is anonimiteit soms ook een nadeel. Als mensen die ons contacteerden later een berichtje sturen om te laten weten dat het weer veel beter gaat en dat de gesprekken met de Zelfmoordlijn echt geholpen hebben, komt dat zelden rechtstreeks bij de juiste vrijwilliger terecht. Daarom delen we dat soort berichten onder het hele team, zodat iedereen er een boost van krijgt en herinnerd wordt aan de reden waarom we dit werk doen.’
Machteloos
‘Als een gesprek de goede richting op lijkt te gaan, maar mijn gesprekspartner aan het einde concludeert dat zijn of haar besluit al vaststaat en ondanks het gesprek toch de stap naar zelfdoding wil zetten: dat zijn voor mij de moeilijkste gesprekken. Ik heb ooit met een meisje gepraat dat me letterlijk zei: “Ons gesprek heeft me deugd gedaan, maar ik ga nu naar buiten en doe het toch.” Ze heeft me toen gevraagd om aan de lijn te blijven en heeft uiteindelijk zelf het gesprek verbroken.’
Vrijwilligers bij de Zelfmoordlijn kunnen gelukkig dag en nacht bij een begeleider terecht bij wie ze hun hart kunnen luchten.
‘In dat soort situaties is het niet meer dan normaal dat je zelf een emotionele klap krijgt. In zulke gevallen kunnen we dag en nacht terecht bij een begeleider die permanentie heeft. Om ons hart te luchten, maar ook om ons te helpen de situatie in te schatten en na te denken over hoe je zo’n gesprek verder kan aanpakken. Wat ik dan vooral wil onthouden, is dat ik op z’n minst een luisterend oor ben geweest.’
Onbeschrijfelijk goed gevoel
‘Een luisterend oor zijn, mensen steunen en misschien soms zelfs een leven redden, geeft uiteraard een onbeschrijflijk goed gevoel. Maar mijn tijd bij de Zelfmoordlijn heeft me ook persoonlijk meer ontwikkeld. Ik sta op een andere manier in het leven. Ik weet door de job dat er veel mensen zijn die het echt zwaar hebben. Die zo diep zitten dat voor hen zelfdoding de enige uitweg lijkt. Daardoor sta ik meer open voor de verhalen van anderen en beoordeel of veroordeel ik niet meer zo snel. Je weet immers nooit wat er omgaat in hun hoofd of in hun leven.‘
Aan de telefoon moet je vooral luisteren, niet gaan opsommen wat de persoon aan de andere kant van de lijn zoal heeft om voor te leven.
‘De meeste mensen die ik aan de lijn heb gekregen, zagen zelfdoding als een soort rust. Ze willen niet per se sterven, maar ze willen ook niet meer leven in de situatie waarin ze zich bevinden. Dan helpt het niet om te gaan opsommen wat die mensen zoal hebben om voor te leven en hen bijna de les te spellen, te zeggen dat ze zulke gedachten niet mogen hebben. Het is veel belangrijker om te luisteren naar hun verhaal, begrip te tonen voor hun situatie en te proberen om samen op zoek te gaan naar een andere oplossing. Op dat moment ben je mensen echt aan het helpen. Op dat moment doe je oprecht je best.’
Wie vragen heeft over zelfmoord, kan terecht bij de Zelfmoordlijn op het nummer 1813 of op www.zelfmoordlijn1813.be. Interesse om vrijwilliger te worden bij de Zelfmoordlijn? Surf naar www.zelfmoord1813.be/vrijwilligers.
