Het moet een van de mooiste momenten uit je leven zijn, maar een bevalling kan ook traumatisch zijn en zelfs leiden tot PTSS. Sigrid (34) kampte met een posttraumatische stressstoornis na een traumatische bevalling. De kersverse mama dacht lang dat ze zich aanstelde tot ze haar verhaal deed bij de huisarts.
‘Ik had er alle vertrouwen in dat mijn bevalling vlot zou verlopen. Het was me de vorige keer gelukt en het zou me nu ook wel lukken. Toen mijn man en ik in het ziekenhuis arriveerden, had ik heel regelmatige weeën. Het viel me wel op dat het heel stil was op de kraamafdeling. Er hing een gespannen sfeer en het voelde alsof we op het verkeerde moment aankwamen. Na onderzoek werd ik meteen naar het verloskwartier gebracht. Het enige wat ik wilde, was een epidurale verdoving, zodat ik – net als bij mijn vorige bevalling – alles bewust kon beleven. Maar de anesthesist was nodig bij een andere bevalling. Het leek alsof ze geen tijd had of tijd wilde maken, waardoor ik in paniek schoot.’
‘Ik wilde die verdoving echt wel, want dat scenario zat in mijn hoofd. Mijn man moest me kalmeren, en toen de anesthesist arriveerde, was het eigenlijk al te laat. De verdoving miste zijn effect en ik raakte nog meer in paniek. De pijn was al vrij pittig. Bovendien stelde het feit dat niet mijn vaste gynaecoloog, maar een andere arts mijn bevalling zou leiden, me allerminst gerust. Ik had al eens een slechte ervaring gehad met haar, en ook nu overdonderde ze me met een soort paracommandostijl waartegen zelfs de vroedvrouw niet veel verweer had. Er was geen empathie, geen troost, geen steun. Integendeel, ze gebood me verder te persen, ook al was ik overdonderd door de pijn en uitputting. Mijn angst nam het op dat moment over. Ik voelde me niet veilig bij haar of de situatie. Na een uur persen kwam onze dochter eindelijk ter wereld. Het was allerminst een aangename bevalling, maar ons kindje was er. Dat was het voornaamste, en daardoor zou ik al de rest wel vergeten. Daar ging ik toch van uit...’
Zelf oplossen
‘Pas na onze thuiskomst kreeg ik een weerslag met hevige migraineaanvallen, waartegen ik medicatie moest nemen. Maar daardoor moest ik de borstvoeding afbouwen. Ik kreeg opnieuw een mentale knak, omdat ik alles had willen inzetten op die borstvoeding. Mijn lichaam reageerde heftig op de stress en de emoties die ik ervoer. Ik voelde dat ik steun nodig had en vroeg om weer opgenomen te worden op de materniteit, zodat ze me daar professioneel konden begeleiden. Maar ook daar werd ik naar mijn gevoel niet echt ondersteund. Het leek alsof ik het toch vooral zelf moest oplossen, dus dat probeerde ik.’
‘Maar met een huilbaby kreeg ik niet de tijd om op adem te komen en alles even te laten bezinken. Na verloop van tijd brak ik dan ook. Ik gleed weg en verloor mezelf. Niets interesseerde me nog en nergens nam ik nog initiatief. Ik sleurde me door de dagen en dacht alsnog dat het er allemaal bij hoorde. Het was vast normaal dat ik erdoorheen zat. Maar dat was het dus niet. Toen ik op aangeven van mijn man bij de huisarts langsging en mijn verhaal deed, werden mijn ogen geopend. Zij verzekerde me dat het niet aan mij lag en dat ik niet zwak was, maar dat het allemaal even te veel was geweest. Zij vreesde voor de evolutie naar een postnatale depressie en schreef me ter ondersteuning alvast een licht antidepressivum voor.’
PTSS verwerken na bevalling
‘Ik voelde dat het iets beter ging met me, maar toch was er nog steeds iets wat ik niet in mijn eentje kon overwinnen of oplossen. Daar moest een psycholoog bij helpen. Die liet me inzien dat ik als gevolg van PTSS eigenlijk nog steeds in dat moment van die bevalling zat. De paniek die ik tijdens de bevalling voelde, is blijven aanhouden, waardoor mijn lichaam in een constante staat van alertheid was beland. De paniekreactie tijdens mijn bevalling was volgens de psycholoog overigens ook heel normaal, net als het feit dat ik wilde vluchten. Ik herinner me zelfs dat ik mijn benen letterlijk dicht wilde doen toen ik op die bevallingstafel lag, waarop de gynaecoloog mijn vriend gebood mijn benen open te houden...’
‘Bij de psycholoog kon ik eindelijk mijn verhaal doen. Voor het eerst hoorde ik het ook zelf, waardoor ik het stilaan kon verwerken en het een plaats kon geven. Maar daarvoor was die erkenning en herkenning door mijn man, huisarts en de psycholoog nodig, want ik heb te lang gedacht dat ik me aanstelde en gewoon moest doorbijten. Nu heb ik het gevoel dat het grootste deel verwerkt is, maar ik blijf alert. Ik herken de alarmsignalen en weet hoe ik daarop moet reageren. Het grote verschil met vroeger is dat ik me nu weer veilig voel, een gevoel dat me tijdens de bevalling ontnomen werd.’
Lees ook:
